Kuwajk
 Uregulowane koryto Kuwajku w Aleppo | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Rzeka | |
| Długość | 202 km |
| Średni przepływ |
5,13 m³/s |
| Źródło | |
| Miejsce | góry Taurus |
| Ujście | |
| Recypient | jezioro Mamlahat al-Dżabbul |
Kuwajk (arab. قويق [quˈwajq], fr. Qouweiq, stgr. Βήλος, łac. Belus), historycznie Halus – największa rzeka w zlewni bezodpływowego jeziora Mamlahat al-Dżabbul[1], mająca swe źródła w południowo-wschodnim rejonie gór Taurus[2]. Położona na terytorium Turcji (47 km), gdzie znajduje się jej źródło, oraz Syrii (155 km) gdzie ma ujście[3]. Głównym ośrodkiem miejskim przez który przepływa jest Aleppo. W starożytności leżał nad nim Chalkis[4].
Miejscowo rozlewa się tworząc żyzne doliny, rolniczo wykorzystywane głównie do uprawy pszenicy, kukurydzy, drzew owocowych, warzyw oraz bawełny. Ponadto wody rzeki są źródłem dla licznych jej ujęć, po obu stronach granicy syryjsko-tureckiej[5].
Użytkowanie wody rzecznej zostało uregulowane w umowach międzynarodowych. W Traktacie z Ankary z 1921 zawartego między Turcją a Francją (której przypadł mandat Syrii i Libanu) przyznano znaczne przywileje drugiej ze stron, zezwalał on Francji m.in. na kierowanie części wody z Eufratu do Kuwajku jeszcze na terytorium Turcji. Ponownie oba te kraje uregulowały użytkowanie wód rzecznych w Konwencji o przyjaznej i dobrosąsiedzkiej współpracy z 1926, wedle której obie strony mają już równe prawa do jej eksploatacji[6].
W trakcie bitwy o Aleppo, w okresie od stycznia do marca 2013, z rzeki w obrębie tego miasta wyłowiono ciała 147 ofiar wojny – mężczyzn w wieku od 11 do 64 lat[7].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Paolo Matthiae, Nicoló Marchetti, Ebla and its Landscape: Early State Formation in the Ancient Near East, wyd. I, Routledge, 2013, s. 41, ISBN 978-1611322286 (ang.).
- ↑ Qweik River Basin, [w:] UN-ESCWA and BGR (United Nations Economic and Social Commission for Western Asia, Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe), Inventory of Shared Water Resources in Western Asia, Bejrut 2013, s. 268 [dostęp 2019-07-30] (ang.).
- ↑ Water Resources in Syria [online], Fanack Water, 24 sierpnia 2010 [dostęp 2019-07-31] (ang.).
- ↑ Robert R. Phenix, The Sermons on Joseph of Balai of Qenneshrim: Rhetoric and Interpretation in Fifth-Century Syriac Literature (Studien und Texte zu Antike und ... and Texts in Antiquity and Christianity), Mohr Siebrek Ek, 2008, s. 53, ISBN 978-3161496769 (ang.).
- ↑ Kaisi A., Yasser M., Mahrouseh Y, Syrian Arab Republic country report, [w:] Hamdy A. i inni red., Non-conventional water use: WASAMED project, 2005, s. 259 (ang.).
- ↑ Adele J. Kirschner, Katrin Tironch, The Waters of Euphrates and Tigris: An International Law Perspective, [w:] A. von Bogdandy, R. Wolfrum (red.), Max Planck Yearbook of United Nations Law, t. XXVI, 2012, s. 343-344 [dostęp 2019-07-31] (ang.).
- ↑ Syria: A Stream of Bodies in Aleppo’s River, New York: Human Rights Watch, 4 czerwca 2013 [dostęp 2019-07-28] (ang.).