Krzysztof Zenowicz (wojewoda brzeskolitewski)
Zenowicz (Deszpot) | |
Rodzina | |
---|---|
Data śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Anna Słucka[potrzebny przypis][1] |
Żona | |
Dzieci |
Zofia Zenowiczówna, Mikołaj Bogusław Zenowicz |
Krzysztof Juriewicz Zienowicz (Krzysztof Zenowicz, Криштоф Юрьевич Зенович, herbu Zenowicz, zm. 1614 r.) – kasztelan brzeskolitewski (1585–1588), wojewoda brzeskolitewski (1588-1614), ewangelik reformowany, fundator zboru kalwińskiego w Smorgoniach (l. 1552–53)[2]; bibliofil, założyciel fabryki papieru w Smorgoniach.
Działalność polityczna
[edytuj | edytuj kod]W okresie trzeciego bezkrólewia należał do fakcji kanclerza Ostafiego Wołłowicza, skupiającej zwolenników poprawnych stosunków z Koroną i kandydatury Zygmunta Wazy. W 1588 r. Zenowicz uczestniczył w negocjacjach w Będzinie i w Bytomiu w sprawie rezygnacji arcyksięcia Maksymiliana z korony polskiej, był sygnatariuszem traktatu bytomsko-będzińskiego 1589 roku[3], a w 1609 r. podejmował Zygmunta III w Smorgoniach.
W 1599 r. podpisał akt zawartej w Wilnie konfederacji szlachty prawosławnej i protestanckiej o wzajemnej współpracy przeciwko unii brzeskiej, postępom kontrreformacji i ekspansji katolicyzmu[4].
W 1613 roku został wyznaczony do Trybunału Skarbowego Wielkiego Księstwa Litewskiego[5].
Krzysztof Zenowicz jest także autorem traktatu o sporach politycznych i gospodarczych pomiędzy wojewodą wileńskim Mikołajem Krzysztofem Radziwiłłem a wileńskim kasztelanem Hieronimem Chodkiewiczem: "Tragedia albo początek upadku znacznego w W. Ks. Litewskim" (wyd. "Athenaeum", 1846, z. 3, s. 9-10).
W sporze tym, zakończonym małżeństwem Zofii z Olelkowiczów-Słuckich i Janusza Radziwiłła, Zenowicz był mediatorem ze strony Radziwiłłów.
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Był ożeniony z Fedorą z Wołłowiczów 1 voto Tyszkiewicz która go przeżyła. Miał z nią dwójkę dzieci:
- Zofię Konstancję, żonę najpierw Stanisława Kiszki, a po jego przejściu na katolicyzm, anulowaniu małżeństwa i zostaniu biskupem żmudzkim, żonę Aleksandra Słuszki, z razem z którym przeszła na katolicyzm około 1620 roku.
- Mikołaja Bogusława, kasztelana połockiego
Pomimo dramatycznych wezwań w testamencie, po jego śmierci cała jego rodzina porzuciła kalwinizm: wdowa przeszła na unityzm, a dzieci na katolicyzm około 1620 roku. Wtedy też zbór w Smorgoniach przeszedł w posiadanie katolików.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie jest pewne, czy był synem tej żony swojego ojca.
- ↑ Kościół katolicki pw. św. Michała w Smorgoniach [online] [dostęp 2007-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-05] .
- ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, t. I, Wilno 1758, s. 232.
- ↑ 1599 г. — Акт конфедерации, заключенной в Вильно, шляхетством Речи Посполитой православного и протестантского исповеданий для взаимной защиты от гонений со стороны католического духовенства. [online] [dostęp 2007-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-27] .
- ↑ Volumina Legum, t. 3, Petersburg 1859, s. 120.
- Kasztelanowie brzeskolitewscy
- Ludzie związani ze Smorgoniami
- Polscy bibliofile (I Rzeczpospolita)
- Senatorowie deputaci Trybunału Skarbowego Wielkiego Księstwa Litewskiego
- Senatorowie za panowania Stefana Batorego
- Senatorowie za panowania Zygmunta III Wazy
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Sygnatariusze konfederacji wileńskiej 1599
- Sygnatariusze traktatu bytomsko-będzińskiego 1589
- Szlachta kalwińska w Polsce (I Rzeczpospolita)
- Wojewodowie brzeskolitewscy
- Zenowiczowie herbu Deszpot
- Zmarli w 1614