Krwawnica

Krwawnica
	; Krwawnica pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	krwawnicowate
Rodzaj	krwawnica
	Nazwa systematyczna
	Lythrum L.; Sp. Pl. 466. 1753
	Typ nomenklatoryczny
	Lythrum salicaria L.
Synonimy
	Bergenia Neck.; Chabraea Bubani; Chabraea Adans.; Editeles Raf.; Hexostemon Raf.; Hyssopifolia Opiz; Lythastrum Hill; Lythron St.-Lag.; Lythropsis Welw. ex Koehne; Middendorfia Trautv.; Mozula Raf.; Pentaglossum Forssk.; Peplis L.; Portula Hill; Pythagorea Raf.; Salica Hill; Salicaria Mill.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Krwawnica (Lythrum L.) – rodzaj roślin należący do rodziny krwawnicowatych. Obejmuje 39 gatunków^[4] szeroko rozprzestrzenionych na świecie. W Polsce dziko rośnie krwawnica pospolita i wąskolistna. Rośliny z tego rodzaju zasiedlają różnego rodzaju mokradła, łąki, brzegi wód^[5]. Krwawnica pospolita jest gatunkiem inwazyjnym powodującym duże szkody w zachodniej części Ameryki Północnej^[5]. W nowszych ujęciach systematycznych zalicza się tu rośliny z dawniej wyodrębnianego rodzaju bebłek Peplis^[5]^[4]^[6].

Rozmieszczenie geograficzne

Przedstawiciele rodzaju są szeroko rozprzestrzenieni na całym świecie. 13 gatunków rośnie w Europie, pozostałe najbardziej zróżnicowane są w Azji i Ameryce Północnej^[5]. Brak tych roślin (poza ew. gatunkami introdukowanymi) w południowo-wschodniej i północno-wschodniej części Azji, w południowej Afryce oraz we wschodniej części Ameryki Południowej^[4]. W Polsce występują dwa gatunki – krwawnica pospolita L. salicaria i krwawnica wąskolistna L. hyssopifolia, poza tym przejściowo dziczeje (efemerofit) krwawnica sitowata (L. junceum). Informacje o występowaniu w Polsce krwawnicy rózgowatej L. virgatum uznawane są za błędne. W ujęciu włączającym tu rodzaj Peplis florę polską reprezentuje też bebłek błotny Lythrum portula^[7].

Morfologia

Pokrój: Byliny do 2 m wysokości, rzadziej rośliny jednoroczne, o pędach prosto wzniesionych lub płożących. Łodyga u niektórych gatunków oskrzydlona lub kanciasta^[5].
Liście: Pojedyncze, zwykle wąskie. Wyrastają skrętolegle, naprzeciwlegle i okółkowo^[5].
Kwiaty: Wyrastają po 1–2 w kątach liści lub zebrane pojedynczo lub po kilka w gęstych wierzchotkach w kłosokształtnym kwiatostanie^[8]. Działki kielicha w liczbie 6, zrosłe w długą rurkę, na szczycie z wąskimi ząbkami. Płatki w liczbie 6, różowe do fioletowych, zwężające się ku nasadzie. Pręcików od 2 do 12, słupek pojedynczy zakończony główkowatym znamieniem^[5].
Owoce: Torebki cylindryczne lub kulistawe (dawny rodzaj Peplis) rozpadające się na dwie klapy (u gatunków z dawnego rodzaju Peplis pękające nieregularnie), zawierające liczne, drobne nasiona^[8]^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny krwawnicowatych (Lythraceae) z rzędu mirtowców^[2]^[9].

Wykaz gatunków^[4]

Lythrum acutangulum Lag.
Lythrum alatum Pursh
Lythrum album Kunth
Lythrum americanum Mill.
Lythrum anatolicum Leblebici & Seçmen
Lythrum baeticum Gonz.Albo
Lythrum borysthenicum (M.Bieb. ex Schrank) Litv.
Lythrum bryantii Brandegee
Lythrum californicum Torr. & A.Gray
Lythrum curtissii Fernald
Lythrum flagellare Shuttlew. ex Chapm.
Lythrum flexuosum Lag.
Lythrum gracile Benth.
Lythrum hyrcanicum (Sosn.) ined.
Lythrum hyssopifolia L. – krwawnica wąskolistna, k. hyzopolistna
Lythrum intermedium Fisch. ex Colla
Lythrum junceum Banks & Sol. – krwawnica sitowata
Lythrum komarovii Murav.
Lythrum lineare L.
Lythrum linifolium Kar. & Kir.
Lythrum lydiae Sytin
Lythrum maritimum Kunth
Lythrum nanum Kar. & Kir.
Lythrum netofa Vered, Mazar & Gazaix
Lythrum ovalifolium (A.Gray) Shuttlew. ex Koehne
Lythrum paradoxum Koehne
Lythrum portula (L.) D.A.Webb – bebłek błotny
Lythrum rotundifolium Hochst. ex A.Rich.
Lythrum salicaria L. – krwawnica pospolita, k. zwyczajna
Lythrum schelkovnikovii Sosn.
Lythrum silenoides Boiss. & Noë
Lythrum theodori Sosn.
Lythrum thesioides M.Bieb.
Lythrum thymifolia L.
Lythrum tribracteatum Salzm. ex Spreng.
Lythrum virgatum L. – krwawnica rózgowata
Lythrum volgense D.A.Webb
Lythrum vulneraria Aiton ex Schrank
Lythrum wilsonii Hewson

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-22] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Lythrum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-26].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 150. ISBN 0-333-74890-5.
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b Władysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom VIII. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 195.
↑ Genus Lythrum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-10-26].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-22] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].

[powo-4] Lythrum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-26].

[philips-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 150. ISBN 0-333-74890-5.

[6] Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

[checklist-7] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[szafer-8] Władysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom VIII. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 195.

[grin-9] Genus Lythrum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-10-26].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]