Przejdź do zawartości

Komitet Światowego Dziedzictwa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Logo Komitetu Światowego Dziedzictwa

Komitet Światowego Dziedzictwa właśc. Międzyrządowy Komitet Ochrony Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego[1] (ang. World Heritage Committee) – komitet ustanowiony przez Konwencję w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego z 1976 roku do realizacji jej postanowień.

Komitet prowadzi Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Organizacja

[edytuj | edytuj kod]

W Komitecie zasiadają przedstawiciele z 21 państw wybierani przez Zgromadzenie Ogólne Państw-Stron Konwencji[1][2]. Członkowie Komitetu są wybierani na okres do sześciu lat, przy czym większość Państw-Stron Konwencji dobrowolnie ustala kadencję swoich członków na cztery lata, by umożliwić innym Państwom członkostwo w Komitecie[3]. Wszyscy członkowie Komitetu wybrani w 2009 i 2011 roku mają kadencje czteroletnie[3]. Określona liczba mandatów może być zarezerwowana dla Państw-Stron, które nie posiadają żadnego obiektu na Liście światowego dziedzictwa, jeśli Komitet podejmie taką decyzję na sesji poprzedzającej Zgromadzenie Ogólne[4].

Członkowie Komitetu reprezentują obecnie (sierpień 2016) następujące państwa: Angolę (2015–2019), Azerbejdżan (2015–2019), Burkinę Faso (2015–2019), Chorwację (2013–2017), Kubę (2015–2019), Filipiny (2013–2017), Finlandię (2013–2017), Indonezję (2015–2019), Jamajkę (2013–2017), Kazachstan (2013–2017), Koreę Południową (2013–2017), Kuwejt (2015–2019), Liban (2013–2017), Peru (2013–2017), Polskę (2013–2017), Portugalię (2013–2017), Tanzanię (2015–2019), Tunezję (2015–2019), Wietnam (2013–2017) i Zimbabwe (2015–2019)[3][5].

Działalność

[edytuj | edytuj kod]

Komitet podejmuje decyzje dotyczące ogólnej polityki i zasad realizacji Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa[1][3]. Aby ułatwić wdrażanie Konwencji, Komitet opracowuje cele strategiczne. Aktualne cele strategiczne – cztery ustalone w 2002 roku (Deklaracja Budapesztańska) i jeden dodany w 2007 roku[6] – to (w ang. 5C)[7]:

  • Wzmacnianie wiarygodności (Credibility) Listy światowego dziedzictwa
  • Zapewnienie efektywnej ochrony i konserwacji (Conservation) dóbr światowego dziedzictwa
  • Promocja skutecznego zwiększania kompetencji (Capacity building) Państw-Stron
  • Wzrost społecznego zainteresowania, zaangażowania i wsparcia dla światowego dziedzictwa poprzez komunikację (Communication) społeczną
  • Wzmacnianie roli społeczności (Communities) we wdrażaniu Konwencji światowego dziedzictwa

Komitet obraduje podczas dorocznych sesji[a], w trakcie których decyduje o wpisaniu obiektu na Listę światowego dziedzictwa, umieszczeniu na liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu lub skreśleniu z tych list[3]. Komitet może odłożyć decyzję odnośnie do wniosku nominacyjnego i poprosić o dodatkowe informacje lub wniosek odrzucić[8][9].

Komitetowi doradzają następujące organizacje[10]:

Komitet decyduje również o wykorzystaniu Funduszu Dziedzictwa Światowego[3], przyznając pomoc finansową na wniosek Państw-Stron Konwencji[8]. Roczna kwota do dyspozycji to 3 miliony dolarów amerykańskich[11].

Komitet monitoruje stan obiektów i działania podjęte w celu ich ochrony i zachowania – każde Państwo-Strona przedkłada Komitetowi cykliczne sprawozdania[12]. Komitet może poprosić Państwo-Stronę o podjęcie kroków naprawczych, jeśli obiekt wpisany na listę nie jest właściwie zarządzany[8].

Komitet wspierany jest przez Sekretariat powołany przez Dyrektora Generalnego UNESCO[13]. Funkcja Sekretariatu jest sprawowana przez Centrum Światowego Dziedzictwa (ang. World Heritage Centre), które zostało utworzone w tym celu w 1992 roku i mieści się w Paryżu[13].

Co dwa lata Komitet składa sprawozdanie ze swoich działań Zgromadzeniu Ogólnemu Państw-Stron i Konferencji Generalnej UNESCO[7].

Lista sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa

[edytuj | edytuj kod]
39. sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa w Bonn, 28.06–08.07.2015
Konferencja Rok Data Miejsce Państwo
1 1977 27.06–1.07 Paryż  Francja
2 1978 5–8.09 Waszyngton  Stany Zjednoczone
3 1979 22–26.10 Kair i Luksor  Egipt
4 1980 1–5.09 Paryż  Francja
5 1981 26–30.10 Sydney  Australia
6 1982 13–17.12 Paryż  Francja
7 1983 5–9.12 Florencja  Włochy
8 1984 29.10–2.11 Buenos Aires  Argentyna
9 1985 2–6.12 Paryż  Francja
10 1986 24–28.11 Paryż  Francja
11 1987 7–11.12 Paryż  Francja
12 1988 5–9.12 Brasília  Brazylia
13 1989 11–15.12 Paryż  Francja
14 1990 7–12.12 Banff  Kanada
15 1991 9–13.12 Kartagina  Tunezja
16 1992 7–14.12 Santa Fe  Stany Zjednoczone
17 1993 6–11.12 Cartagena  Kolumbia
18 1994 12–17.12 Phuket  Tajlandia
19 1995 4–9.12 Berlin  Niemcy
20 1996 2–7.12 Mérida  Meksyk
21 1997 1–6.12 Neapol  Włochy
22 1998 30.11–5.12 Kioto  Japonia
23 1999 29.11–4.12 Marrakesz  Maroko
24 2000 27.11–2.12 Cairns  Australia
25 2001 11–16.12 Helsinki  Finlandia
26 2002 24–29.06 Budapeszt  Węgry
27 2003 30.06–5.07 Paryż  Francja
28 2004 28.06–7.07 Suzhou  Chiny
29 2005 10–17.07 Durban  Południowa Afryka
30 2006 8–16.07 Wilno  Litwa
31 2007 23.6–1.07 Christchurch  Nowa Zelandia
32 2008 2–10.07 Quebec  Kanada
33 2009 22–30.06 Sewilla  Hiszpania
34 2010 25.07–3.08 Brasília  Brazylia
35 2011 19–29.06 Paryż  Francja
36 2012 24.06–06.07 Petersburg  Rosja
37 2013 16–27.06 Phnom Penh  Kambodża
38 2014 15–25.06 Doha  Katar
39 2015 28.06–08.07 Bonn  Niemcy
40[b] 2016 10–17.07
24–26.10
Stambuł
Paryż
 Turcja
 Francja
41 2017 02-12.07 Kraków  Polska
42 2018 24.06-04.07 Manama  Bahrajn
43 2019 30.06-10.07 Baku  Azerbejdżan
44[c] 2021 16-31.07 Fuzhou/on-line  Chiny/on-line
45[d] 2023 10-25.09 Rijad  Arabia Saudyjska
46 2024 21-31.07 Nowe Delhi  Indie

Sesje nadzwyczajne

[edytuj | edytuj kod]

Odbyły się również następujące sesje nadzwyczajne Komitetu:

Sesja nadzwyczajna Rok Data Miejsce Państwo
1 1981 10–11.09 Paryż  Francja
2 1997 29.10 Paryż  Francja
3 1999 12.07 Paryż  Francja
4 1999 30.10 Paryż  Francja
5 2001 01.11 Paryż  Francja
6 2003 17–22.03 Paryż  Francja
7 2004 06–11.12 Paryż  Francja
8 2007 25.10 Paryż  Francja
9 2010 14.06 Paryż  Francja
10 2011 09.11 Paryż  Francja
11 2015 19.11 Paryż  Francja
12 2017 15.11 Paryż  Francja
13 2019 28.11 Paryż  Francja
14 2020 02.11 online online
15 2021 29.03 online online
16 2021 26.11 Paryż  Francja
17 2022 12.03 Paryż  Francja
18 2023 24-25.01 Paryż  Francja
  1. Wytyczne operacyjne do realizacji Konwencji światowego dziedzictwa (ang. Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention) mówią, że Komitet spotyka się przynajmniej raz do roku (czerwiec/lipiec).
  2. Sesja zakończona 3 dni przed planowanym terminem ze względu na kwestie bezpieczeństwa związane z zamachem stanu w Turcji (pierwotnie planowano sesję do dnia 20.07.2016). Sesję dokończono w siedzibie głównej UNESCO w Paryżu w dniach 24-26 października 2016 roku. [1] [2].
  3. Sesja pierwotnie planowana w dniach 29 czerwca - 9 lipca 2020 w Fuzhou w Chinach. Nie odbyła się z powodu wybuchu pandemii COVID-19. Przeprowadzono ją w dniach 16-31 lipca 2021 jako sesję rozszerzoną, dotyczącą nominacji z dwóch lat. Była to sesja on-line, kierowana z Fuzhou. [3]
  4. Sesja, pierwotnie zaplanowana w Kazaniu w Rosji w dniach 19-30 czerwca 2022, została odroczona w związku z inwazją Rosji na Ukrainę [4] [5]. Odbyła się jako sesja rozszerzona (obejmująca nominacje z dwóch lat) w Rijadzie w Arabii Saudyjskiej w 2023 roku [6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Dziennik Ustaw 1976 r. nr 32 poz. 190. [w:] Dziennikustaw.gov.pl [on-line]. [dostęp 2016-08-29]. (pol.).
  2. UNESCO: Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
  3. a b c d e f UNESCO: The World Heritage Committee. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
  4. Centrum Światowego Dziedzictwa: Wytyczne operacyjne do realizacji Konwencji światowego dziedzictwa. UNESCO, Luty 2012, s. 4. [dostęp 2017-07-07].
  5. UNESCO: 40th session of the Committee. [dostęp 2016-09-01]. (ang.).
  6. UNESCO World Heritage Centre: World Heritage Information Kit. UNESCO World Heritage Centre, June 2008, s. 8. [dostęp 2016-08-30].
  7. a b Centrum Światowego Dziedzictwa: Wytyczne operacyjne do realizacji Konwencji światowego dziedzictwa. UNESCO, Luty 2012, s. 5. [dostęp 2017-07-07].
  8. a b c UNESCO World Heritage Centre: World Heritage Information Kit. UNESCO World Heritage Centre, June 2008, s. 9. [dostęp 2016-08-30].
  9. UNESCO World Heritage Centre: World Heritage Information Kit. UNESCO World Heritage Centre, June 2008, s. 13. [dostęp 2016-08-30].
  10. UNESCO: Advisory Bodies. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
  11. UNESCO: World Heritage Fund. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
  12. UNESCO: Reporting and Monitoring. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
  13. a b Centrum Światowego Dziedzictwa: Wytyczne operacyjne do realizacji Konwencji światowego dziedzictwa. UNESCO, Luty 2012, s. 6. [dostęp 2017-07-07].