Kolosy
50°19′13″N 20°36′47″E/50,320278 20,613056
| wieś | |
 Zabytkowy zbór ariański z XVII w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2007) |
ok. 500 osób |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-506[2] |
| Tablice rejestracyjne |
TKA |
| SIMC |
0235861 |
Położenie na mapie gminy Czarnocin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego  | |
| 50°19′13″N 20°36′47″E/50,320278 20,613056[1]
| |
Kolosy – wieś sołecka[3] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Czarnocin[4][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0235878 | Kosówka | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]_(cropped).jpg)
Pierwsza wzmianka o Kolosach pojawia się u Długosza – wieś Colossi. W XIV i XV wieku własność Kurozwęckich. W 1370 roku król Kazimierz III Wielki przeniósł Kolosy na prawo niemieckie. Były one wówczas własnością Krzesława z Chodowa. Z rąk Kurozwęckich Kolosy przeszły pod władanie Dobiesława Kmity (XV w.). W XVI wieku wieś licząca 13 kmieci oraz 6 i pół łana, była we władaniu Piotra Królewskiego[6].
W 1654 roku Rupniewscy wznieśli tu zbór ariański.
W 1827 roku było tu 37 domów i 271 mieszkańców.
W połowie XVI wieku majątek ziemski Kolosy nabył Łukasz Dąmbski. Dobra Kolosy składały się z folwarków Kolosy i Kosówka, a także wsi Kolosy. Wielkość dóbr wynosiła 571 mórg, ponadto znajdował się tam młyn wodny, staw, pokłady kamienia budowlanego.
- Według spisu z roku 1921, Kolosy wieś i folwark spisane łącznie posiadały domów 83 mieszkańców 487.[7]
- W 1997 roku wieś liczyła 133 domy i 494 mieszkańców.
Znaleziska archeologiczne
[edytuj | edytuj kod]W Kolosach – 100 m na wschód od kurhanu z figurą Chrystusa znajduje się, już praktycznie niewidoczny, rozorany kopiec. Odkryto pod nim niezwykły rodzaj grobu – tzw. grób szybowy. Pionowy korytarz o długości około 1,5 m prowadził do wydrążonej pod ziemią obszernej niszy, w której złożony był zmarły, wyposażony między innymi w piękny topór z serpentynu. Grób ten pochodzi z około 1500 roku przed naszą erą. Znaleziony toporek można oglądać w Muzeum Narodowym w Kielcach.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
- zbór ariański z 1569 r., przebudowany w XVIII w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.180 z 29.01.1958 i z 8.05.1971)[8]. Nad wejściem herb Szreniawa z datą 1654 r.
- figurka Chrystusa
- figurka Najświętszej Maryi Panny
- dwa kurhany sprzed około 3500 lat
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56247
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 491 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Jednostki organizacyjne gminy Czarocicin. Urząd Gminy Czarnocin. [dostęp 2015-04-02].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-02].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ Kolosy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 102.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. Województwo kieleckie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2015-04-02].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 13 [dostęp 2015-10-21].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kolosy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 268.
- Kolosy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 102.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Integralne części wsi |
|
| Nazwy zniesione |
|
