Dzierżyńsk (Białoruś)
53°41′N 27°08′E/53,683333 27,133333 Budynek administracji rejonu | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
375 1716 | ||||
| Kod pocztowy |
222712, 222720 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
5 | ||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |||||
| 53°41′N 27°08′E/53,683333 27,133333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Dzierżyńsk, Kojdanów[2] (błr. Дзяржынск, Dziarżynsk; ros. Дзержинск, Dzierżynsk; hist. błr. Койданаў, Kojdanau; ros. Койданов, Kojdanow) – miasto na Białorusi, w obwodzie mińskim, siedziba administracyjna rejonu dzierżyńskiego. W 2010 roku liczyło ok. 25,2 tys. mieszkańców.
Historia
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Początki osadnictwa na jego terenie datowane są na XI wiek. Wpisało się ono w historię Rusi Kijowskiej, od XIV wieku wchodziło w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, a od połowy XVI wieku było ono we władaniu rodu Radziwiłłów, zasłynęło wówczas jako prężny ośrodek kalwinizmu. W 1613 roku Krzysztof Radziwiłł Piorun ufundował nowy kościół ewangelicko-reformowany, który wzniesiono w obrębie murów zamku Radziwiłłów. Parafia reformowana istniała tutaj w ramach Jednoty Wileńskiej do 1921 roku. W końcu XVIII wieku miasto należało do powiatu mińskiego w województwie mińskim[3].
Po II rozbiorze Polski znalazło się ono w granicach guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego[4]. W 1871 roku otwarto stację kolejową. W okresie wojny polsko-bolszewickiej od sierpnia 1919 roku do ok. 10 lipca 1920 roku oraz od 5 do 10 października 1920 roku (wypad 2 Brygady Jazdy, a następnie 14 Dywizji Piechoty) miasto znajdowało się w polskich rękach pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich. Kojdanów był wówczas siedzibą wiejskiej gminy Kojdanów.
Miasto nosiło nazwę Kojdanów do 1932 roku, kiedy na cześć Feliksa Dzierżyńskiego zmieniono nazwę na Dzierżyńsk, czyniąc je jednocześnie stolicą Polskiego Rejonu Narodowego im. Feliksa Dzierżyńskiego – autonomicznej polskiej jednostki administracyjnej. Starą nazwę zachowała miejscowa stacja kolejowa. Po 1940 roku zamek i kościół ewangelicko-reformowany zostały rozebrane.
Podczas okupacji hitlerowskiej, we wrześniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 200 osób. W grudniu 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano w okolicach miasta[5].
Urodzeni w mieście
[edytuj | edytuj kod]- Ludmiła Hraznowa – białoruska ekonomistka i polityk,
- Antoni Potocki – polski pisarz i krytyk literacki,
- Awrom Rajzen – pisarz, poeta, dramaturg i redaktor tworzący w języku jidysz,
- Sara Rejzen – poetka, pisarka, tłumaczka, tworząca w języku jidysz,
- Zalman Rajzen – dziennikarz, badacz literatury żydowskiej i języka jidysz,
- Anastasija Winnikawa – białoruska piosenkarka.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Rynek w Kojdanowie w 1918 roku -
Dom Ludowy w 1932 roku ozdobiony szyldem w języku polskim -
Cerkiew Opieki Matki Bożej -
Kościół św. Anny
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
- ↑ Nazwa ustalona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych [1]
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 100.
- ↑ gubernia mińska. [dostęp 2012-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-28)].
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1188.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Aleksander Jelski, Kojdanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 246. (trzy strony)
- Kojdanów na Radzima.org
