Koalicja Kukuriku
Koalicja Kukuriku (chorw. Kukuriku koalicija) – koalicja chorwackich partii politycznych o profilu centrolewicowym i centrowym, powołana w 2010. Nietypowa oficjalna nazwa sojuszu pochodziła od nazwy restauracji, w której latem 2009 spotkali się na pierwszych organizacyjnych rozmowach liderzy poszczególnych ugrupowań.
W skład koalicji w chwili jej założenia weszły następujące ugrupowania:
- Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji (SDP, lider: Zoran Milanović), ugrupowanie socjaldemokratyczne,
- Chorwacka Partia Ludowa – Liberalni Demokraci (HNS-LD, lider: Radimir Čačić), ugrupowanie socjalliberalne,
- Istryjskie Zgromadzenie Demokratyczne (IDS, lider: Ivan Jakovčić), ugrupowanie regionalne z Żupanii Istryjskiej,
- Chorwacka Partia Emerytów (HSU, lider: Silvano Hrelja), ugrupowanie branżowe[1].
Historia koalicji
[edytuj | edytuj kod]Koncepcje utworzenia wspólnych list wyborczych głównych ugrupowań centrolewicowej opozycji pojawiały się jeszcze przed wyborami parlamentarnymi w 2007. Ostatecznie SDP i HNS-LD wystartowały oddzielnie. Wybory przyniosły zwycięstwo rządzącej HDZ i pozwoliły powołać drugi rząd Iva Sanadera. Po rezygnacji urzędującego premiera liderzy SDP, HNS-LD i IDS zaczęli organizować spotkania celem podjęcia współpracy na potrzeby przyszłych wyborów. Latem 2009 rozmowy między nimi odbywały się w restauracji o nazwie Kukuriku w miejscowości Kastav[2]. 23 listopada 2010 przywódcy trzech ugrupowań i przewodniczący HSU podpisali deklarację Savez za promjene, oficjalnie deklarując zamiar wspólnego wystartowania w kolejnych wyborach[3].
Koalicja początkowo była formalnie określana jako „Sojusz na rzecz Zmian”. Jednakże pochodzące od nazwy restauracji określenie „Kukuriku”[4] wkrótce uzyskało większą rozpoznawalność i ostatecznie stało się oficjalną nazwą koalicji[5][6].
15 lipca 2011 liderzy socjalliberałów, ludowców, istryjskich regionalistów i partii emeryckiej w Zagrzebiu oficjalnie sformalizowali powołanie koalicji[1]. Dwa miesiące później przedstawili dokument programowy Plan 21, postulując działania na rzecz wzrostu gospodarczego oraz deklarując reformy m.in. w zakresie systemu podatkowego i emerytalnego[5][6].
Koalicja Kukuriku zwyciężyła w wyborach z 4 grudnia 2011. W głosowaniu do Zgromadzenia Chorwackiego uzyskała 40% głosów, co przyniosło jej większość bezwzględną w parlamencie (80 mandatów w okręgach terytorialnych i 1 mandat dodatkowo w jednym z podokręgów mniejszości narodowych)[7]. Koalicja stała się zapleczem nowo utworzonego rządu Zorana Milanovicia.
W 2015 IDS wystąpiło z koalicji. Dołączyło natomiast ugrupowanie Chorwaccy Laburzyści – Partia Pracy, a także dwie mniejsze partie. W tym samym roku Koalicja Kukuriku została zastąpiona przez nowy sojusz pod nazwą Chorwacja Rośnie, która wzięła udział w wyborach parlamentarnych. Przed kolejnymi wyborami w 2016 SPD, HNS-LD i HSU, a także Chorwacka Partia Chłopska zawiązały Koalicję Narodową[8][9]. Współpraca między głównymi partiami tych porozumień (SDP i HNS-LD) zakończyła się ostatecznie, gdy w 2017 liberałowie dołączyli do koalicji rządowej z HDZ.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b O koaliciji. kukuriku.org. [dostęp 2011-10-07]. (chorw.).
- ↑ Sandra Bartolović: Milanović okupio opoziciju. poslovni.hr, 20 lipca 2009. [dostęp 2011-10-07]. (chorw.).
- ↑ Sandra Bartolović: SDP, HNS, IDS i HSU izlaze na izbore kao 'savez za promjene'. poslovni.hr, 24 listopada 2010. [dostęp 2011-10-07]. (chorw.).
- ↑ W języku polskim jest to odpowiednik onomatopei „kukuryku” przedstawiającej dźwięk wydawany przez piejącego koguta.
- ↑ a b Kukuriku koalicija: Ukinut ćemo POVLAŠTENE mirovine zastupnicima! 'Plan 21' pročitajte OVDJE. jutarnji.hr, 15 września 2011. [dostęp 2011-10-07]. (chorw.).
- ↑ a b Program Kukuriku koalicije: Rast BDP-a od 2 do 4%, manji doprinosi, ukidanje povlaštenih mirovina. seebiz.eu, 15 września 2011. [dostęp 2011-10-07]. (chorw.).
- ↑ Izbori za zastupnike u Hrvatski sabor 2011.. izbori.hr. [dostęp 2011-12-06]. (chorw.).
- ↑ Narodna koalicija potpisala Sporazum o zajedničkom izlasku na izbore. sdp.hr. [dostęp 2016-09-11]. (chorw.).
- ↑ Hrvatska: SDP na čelu Narodne koalicije. aljazeera.net, 9 lipca 2016. [dostęp 2016-09-11]. (chorw.).