Przejdź do zawartości

Kluski śląskie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kluski śląskie
danie główne, dodatek
{{{alt grafiki}}}
Kluski śląskie najczęściej występują jako dodatek do mięs i sosów, mogą jednak stanowić także samodzielne danie
Inne nazwy

Kluski białe (biołe), guminowe, gumione, kartofelmelklezy, gumiklyjzy

Rodzaj

kluski

Kuchnia

polska - śląska

Miejsce powstania

Polska - Śląsk

Składniki

ziemniaki, mąka ziemniaczana

Uwagi
  • dodatki: sól, ew. jajka
Wartość odżywcza
(100 g)
Wartość energetyczna 169 kJ (40 kcal)
Białka 2,6 g
Węglowodany 30,7 g
Tłuszcze 3,8 g
Dane liczbowe na podstawie: Medycyna praktyczna[1]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[2]

Kluski śląskie (kluski białe, biołe, guminowe, gumione, kartofelmelklezy, gumiklyjzy)[3] – rodzaj klusek ziemniaczanych przygotowanych z gotowanych[3] ziemniaków i mąki ziemniaczanej, formowane w mocno spłaszczone kulki z wgłębieniem, gotowane w osolonym wrzątku.

Kluski śląskie wpisane są na Listę produktów tradycyjnych województwa opolskiego oraz osobno śląskiego[3][4]. Są popularną potrawą na Dolnym[5] i Górnym Śląsku.

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]
Kluski śląskie na talerzu

Kluski śląskie przygotowuje się z ugotowanych ziemniaków połączonych w stosunku objętościowym 4:1[6][7] lub 3:1 z mąką ziemniaczaną z dodatkiem soli (do smaku). Opcjonalnie dodaje się także surowe jajka[3][8]. Najczęściej gotowe kluski mają około 4–5 cm szerokości i 2,5 cm wysokości[3][4]. W zależności od użytego gatunku ziemniaków i koloru żółtka jajka, przyjmują barwę białokremową, lekko żółtą a nawet koloru żółtka[3][4]. Wgłębienie w klusce oprócz funkcji dekoracyjnej spełnia rolę miejsca, w którym zatrzymuje się podany z potrawą sos. „Dziurka” pomaga także równomiernie ugotować kluski.

Jeszcze gorące, ugotowane ziemniaki przeciska się przez praskę lub mieli w maszynce po czym łączy z pozostałymi składnikami[8]. Z wyrobionego ciasta formuje się wałek, który następnie kraja się na kawałki, którym następnie nadaje się pożądane kształty[8]. Charakterystyczną „dziurkę” robi się palcem[3]. Uformowane w ten sposób kluski gotuje się w osolonej wodzie.

Sposób podawania

[edytuj | edytuj kod]

Kluski śląskie podaje się zwłaszcza jako dodatek do pieczonych dań mięsnych z sosem (na Górnym Śląsku zwłaszcza z roladami) lub przyrządzanej na rozmaite sposoby kapusty[3]. Występują także jako danie podstawowe, okraszone stopioną słoniną. Kluski śląskie można podawać również na słodko z dodatkiem śmietany i cukru, bądź dżemu.

Na Górnym Śląsku, gdzie znane są kluski białe i czarne, podawane są one do obiadu na osobnych półmiskach.

Legenda o Bramie Kluskowej

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Brama Kluskowa we Wrocławiu.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Paulina Augustyn, Pierogi, naleśniki, kluski śląskie – czy chory na cukrzycę musi z nich rezygnować?, „Medycyna Praktyczna”, www.mp.pl, 2015 [dostęp 2016-05-21].
  2. Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).
  3. a b c d e f g h Kluski śląskie (tzw. biołe kluski). [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. opolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
  4. a b c Kluski białe śląskie. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. śląskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
  5. Barbara Jakimowicz-Klein, Grzegorz Sobel: Kuchnia Wrocławia. Wrocław: Darbud, 2008, s. 99. ISBN 978-83-61379-00-3.
  6. Otylia Słomczyńska, Stanisława Sochacka: Nowa kuchnia śląska. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, 1989, s. 209.
  7. „418. Kluski śląskie białe”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Wyd. I, dodruk. Katowice: Videograf II Sp. z o.o., październik 2009, s. 221. ISBN 978-83-7183-667-1.
  8. a b c 1.6.1. Ciasta wyrabiane na stolnicy (hasło „kluski śląskie”). W: Małgorzata Konarzewska: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik do nauki zawodu kucharz w technikum i szkole policealnej. Wyd. 2011. T. 2. REA s.j., s. 41. ISBN 978-83-7141-980-5.