Klomipramina

Klomipramina
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C19H23ClN2
Masa molowa	314,86 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	303-49-1
PubChem	2801
DrugBank	DB01242
InChI
	InChI=1S/C19H23ClN2/c1-21(2)12-5-13-22-18-7-4-3-6-15(18)8-9-16-10-11-17(20)14-19(16)22/h3-4,6-7,10-11,14H,5,8-9,12-13H2,1-2H3
	InChIKey
	GDLIGKIOYRNHDA-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	0,294 mg/l
Temperatura topnienia	191,5–192 °C
Temperatura wrzenia	160–170 °C (0,3 mmHg)
logP	5,19
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-03-31]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki; chlorowodorek klomipraminy
Zwroty H	H302, H361d, H410
Zwroty P	P280, P301 P312 P330
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	N06AA04
Farmakokinetyka
Działanie	przeciwdepresyjne, przeciwlękowe
Biodostępność	ok. 50% (doustnie)
Okres półtrwania	19–37 godzin (klomipramina); 54–77 godzin (demetyloklomipramina)
Metabolizm	wątrobowy
Wydalanie	z moczem
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie, domięśniowo, dożylnie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Klomipramina – organiczny związek chemiczny z grupy dibenzoazepin, trójpierścieniowy lek przeciwdepresyjny, chlorowana pochodna imipraminy. Do lecznictwa wprowadzony w latach 60. XX wieku przez szwajcarski koncern Novartis.

Mechanizm działania

Klomipramina hamuje wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny ze szczeliny synaptycznej (wychwyt serotoniny jest hamowany w znacznie większym stopniu^[2]^[3]), zaś jej główny metabolit, demetyloklomipramina, silniej hamuje wychwyt noradrenaliny. Klomipramina blokuje również receptory muskarynowe, histaminowe, dopaminergiczne, serotoninergiczne oraz receptory α.

Farmakokinetyka

Biodostępność po podaniu doustnym wynosi ok. 50%. Maksymalne stężenie w osoczu występuje po około 2–6 godzinach (średnio 4,7 godziny) po podaniu doustnym. Wiąże się w około 97–98% z białkami osocza, głównie z albuminami. Klomipramina jest metabolizowana w wątrobie. Jej okres półtrwania wynosi ok. 32 godziny (zakres 19–37 h), a jej metabolit, N-demetyloklomipramina, ma okres półtrwania ok. 69 godzin (zakres 54–77 h)^[1].

Tak jak w przypadku innych antydepresantów trójpierścieniowych, za działanie przeciwhistaminowe klomipraminy i działania niepożądane, takie jak sedacja i senność jest odpowiedzialna blokada receptora H₁. Z kolei antagonizm receptora α₁-adrenergicznego może powodować hipotonię ortostatyczną i zawroty głowy. Hamowanie muskarynowych receptorów jest odpowiedzialne za antycholinergiczne skutki uboczne klomipraminy, takie jak suchość w ustach, zaparcia, zatrzymanie moczu, niewyraźne widzenie i zaburzenia funkcji poznawczych czy pamięci^[4].

Wskazania

Zaburzenia depresyjne o różnym podłożu (np. depresja endogenna, depresja nerwicowa etc.)
Dysmorfofobia^[5]
Katapleksja powiązana z narkolepsją
Depersonalizacja
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
Fobie
Zespół lęku napadowego^[6]
Przewlekłe stany bólowe^[7]
Przedwczesny wytrysk
Moczenie nocne u dzieci (powyżej 5 lat)

Metaanaliza przeprowadzona w 1989 r. wykazała, że spośród fluoksetyny, fluwoksaminy, klomipraminy i sertraliny, klomipramina jest najskuteczniejszą w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych^[7].

Przeciwwskazania

uczulenie na lek
stosowanie inhibitorów MAO
niedawno przebyty zawał serca

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku:

Działania niepożądane

senność
nadmierne pocenie
ból głowy
zaparcia
suchość błon śluzowych
niepokój
nudności
kołatanie serca
zaburzenia akomodacji
zaburzenia seksualne
wysypka

Działania niepożądane stopniowo ustępują po upływie ok. 2 tygodni.

Dawkowanie

Ustala lekarz, zazwyczaj: tabletki powlekane 10 mg, 25 mg 2–3 razy na dobę, lub jedna 75 mg o przedłużonym uwalnianiu raz na dobę. Lek jest dostępny w Polsce pod dwiema nazwami handlowymi: Anafranil oraz Hydiphen^[8].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Clomipramine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01242 (ang.).
↑ J.J. Zohar J.J., T.R.T.R. Insel T.R.T.R., Obsessive-compulsive disorder: psychobiological approaches to diagnosis, treatment, and pathophysiology, „Biological Psychiatry”, 22 (6), 1987, s. 667–687, DOI: 10.1016/0006-3223(87)90199-5, PMID: 3036259 (ang.). Przedruk w: Dan J.D.J. Stein Dan J.D.J., Michael H.M.H. Stone Michael H.M.H., Essential Papers on Obsessive-Compulsive Disorder, NYU Press, 1997, s. 453, ISBN 978-0-8147-8661-1 [dostęp 2020-09-17] (ang.).
↑ Table 15–2. Potencies of Antidepressants at the Human Transporters for Norepinephrine (NET), Serotonin (SERT), and Dopamine (DAT), [w:] LaurenceL. Brunton LaurenceL., Bruce A.B.A. Chabner Bruce A.B.A., BjornB. Knollman BjornB., Goodman and Gilman’s The Pharmacological Basis of Therapeutics, wyd. 12, McGraw Hill Professional, 2011, s. 406, ISBN 978-0-07-176939-6 (ang.).
↑ Stephen M.S.M. Stahl Stephen M.S.M., Mood Disorders and Antidepressants: Stahl’s Essential Psychopharmacology, Cambridge University Press, 28 października 2013, s. 108–110, ISBN 978-1-107-72992-6 [dostęp 2020-10-15] (ang.).
↑ E.E. Hollander E.E. i inni, Clomipramine vs desipramine crossover trial in body dysmorphic disorder: selective efficacy of a serotonin reuptake inhibitor in imagined ugliness, „Archives of General Psychiatry”, 56 (11), 1999, s. 1033–1039, DOI: 10.1001/archpsyc.56.11.1033, PMID: 10565503 (ang.).
↑ S. AtezazS.A. Saeed S. AtezazS.A., Timothy J.T.J. Bruce Timothy J.T.J., Panic Disorder: Effective Treatment Options, „American Family Physician”, 57 (10), 1998, s. 2405, PMID: 9614411 (ang.).
↑ ^a ^b Heimo L.H.L. Nilsson Heimo L.H.L., Lars VonL.V. Knorring Lars VonL.V., Review. Clomipramine in acute and chronic pain syndromes, „Nordisk Psykiatrisk Tidsskrift”, 43 (sup20), 1989, s. 101–113, DOI: 10.3109/08039488909100841 (ang.).
↑ Klomipramina (clomipramine): dostępność w aptekach [online], GdziePoLek.pl [dostęp 2022-03-24] (pol.).

Bibliografia

MałgorzataM. Rzewuska MałgorzataM., Leczenie zaburzeń psychicznych, wyd. 3, Warszawa: PZWL, 2006, ISBN 83-200-3354-3 .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[DB-1] Clomipramine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01242 (ang.).

[2] J.J. Zohar J.J., T.R.T.R. Insel T.R.T.R., Obsessive-compulsive disorder: psychobiological approaches to diagnosis, treatment, and pathophysiology, „Biological Psychiatry”, 22 (6), 1987, s. 667–687, DOI: 10.1016/0006-3223(87)90199-5, PMID: 3036259 (ang.). Przedruk w: Dan J.D.J. Stein Dan J.D.J., Michael H.M.H. Stone Michael H.M.H., Essential Papers on Obsessive-Compulsive Disorder, NYU Press, 1997, s. 453, ISBN 978-0-8147-8661-1 [dostęp 2020-09-17] (ang.).

[3] Table 15–2. Potencies of Antidepressants at the Human Transporters for Norepinephrine (NET), Serotonin (SERT), and Dopamine (DAT), [w:] LaurenceL. Brunton LaurenceL., Bruce A.B.A. Chabner Bruce A.B.A., BjornB. Knollman BjornB., Goodman and Gilman’s The Pharmacological Basis of Therapeutics, wyd. 12, McGraw Hill Professional, 2011, s. 406, ISBN 978-0-07-176939-6 (ang.).

[4] Stephen M.S.M. Stahl Stephen M.S.M., Mood Disorders and Antidepressants: Stahl’s Essential Psychopharmacology, Cambridge University Press, 28 października 2013, s. 108–110, ISBN 978-1-107-72992-6 [dostęp 2020-10-15] (ang.).

[Hollander-5] E.E. Hollander E.E. i inni, Clomipramine vs desipramine crossover trial in body dysmorphic disorder: selective efficacy of a serotonin reuptake inhibitor in imagined ugliness, „Archives of General Psychiatry”, 56 (11), 1999, s. 1033–1039, DOI: 10.1001/archpsyc.56.11.1033, PMID: 10565503 (ang.).

[Saeed-6] S. AtezazS.A. Saeed S. AtezazS.A., Timothy J.T.J. Bruce Timothy J.T.J., Panic Disorder: Effective Treatment Options, „American Family Physician”, 57 (10), 1998, s. 2405, PMID: 9614411 (ang.).

[Nilsson-7] Heimo L.H.L. Nilsson Heimo L.H.L., Lars VonL.V. Knorring Lars VonL.V., Review. Clomipramine in acute and chronic pain syndromes, „Nordisk Psykiatrisk Tidsskrift”, 43 (sup20), 1989, s. 101–113, DOI: 10.3109/08039488909100841 (ang.).

[8] Klomipramina (clomipramine): dostępność w aptekach [online], GdziePoLek.pl [dostęp 2022-03-24] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]