Przejdź do zawartości

Katastrofa lotu PLL LOT w Rumunii (1938)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Katastrofa lotu PLL LOT w Rumunii (1938)
Ilustracja
Samolot, który uległ katastrofie
Państwo

 Rumunia

Miejsce

okolice wsi Găinești

Data

22 lipca 1938

Godzina

17:52

Rodzaj

zderzenie samolotu z ziemią

Ofiary śmiertelne

14 osób

Statek powietrzny
Typ

Lockheed L-14H

Użytkownik

PLL LOT

Numer

SP-BNG

Start

Czerniowce, Królestwo Rumunii

Cel lotu

Bukareszt, Królestwo Rumunii

Liczba pasażerów

11 osób

Liczba załogi

3 osoby

Położenie na mapie Rumunii
Mapa konturowa Rumunii, u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia47°33′N 25°53′E/47,550000 25,883333
Cmentarz parafialny w Świątnikach Górnych.
Grób pilota Władysława Kotarby

Katastrofa lotu PLL LOT w Rumunii (1938) – katastrofa samolotu pasażerskiego PLL „LOT” Lockheed L-14H, lecącego z rumuńskich Czerniowiec do Bukaresztu, 22 lipca 1938 roku o godzinie 17.52 w pobliżu wsi Găinești, na południe od miejscowości Gura Humorului, na obszarze Bukowiny ówczesnego Królestwa Rumunii.

Okoliczności

[edytuj | edytuj kod]

W piątek 22 lipca 1938 samolot linii PLL „LOT” typu Lockheed L-14H o numerze SP-BNG[1] wykonywał lot z Czerniowiec do Bukaresztu, stanowiący część rejsu Warszawa – Bukareszt, z dwoma międzylądowaniami: we Lwowie i Czerniowcach. Do Lwowa samolot przyleciał o godz. 14.25. Tam do maszyny dosiadło się czterech pasażerów. Start maszyny z lotniska w Czerniowcach nastąpił o godz. 17.25. O godz. 17.38 kapitan samolotu przekazał do lotniska w Czerniowcach radiowy meldunek informujący o wysokości lotu 2000 m oraz o niekorzystnych warunkach atmosferycznych, w tym o wyładowaniach atmosferycznych, skutkujących złym odbiorem.

W czasie wypadku panowały niekorzystne warunki atmosferyczne: zachmurzenie, pojawiały się błyskawice, lekki deszcz (mżawka). W tych warunkach samolot przelatując przez ciemne chmury miał wpaść w korkociąg, po czym uległ zderzeniu z ziemią na obszarze wzgórza w sosnowym lesie Dorotea Latonica[2], na terenie górskim (do ok. 900 m n.p.m.), na południe od miejscowości Gura Humorului, ok. 20 km od Kimpulunga[3]. Świadkiem wypadku był oficer rumuński, por. Constantin Pitu, który wówczas przebywał wraz z grupą skautów w pobliżu wsi Găinești. Zgłoszenie o wypadku przyjął posterunek policji w miejscowości Stulpicani. Ratownicy rumuńscy przybyli na miejsce upadku maszyny ok. godz. 23.

Ofiary

[edytuj | edytuj kod]

Na pokładzie maszyny w chwili wypadku przebywało trzech członków załogi i jedenastu pasażerów. Wszyscy ponieśli śmierć. Prócz kapitana maszyny kilka innych osób na jej pokładzie było pilotami.

  1. sierż. pil. Władysław Kotarba[4] – kapitan, pilot
  2. Zygmunt Zarzycki – radiooperator
  3. Franciszek Panek – mechanik pokładowy
  4. kpt. Olimpiusz Nartowski – pilot, przebywający służbowo w samolocie celem zapoznania z przebiegiem lotu na tej trasie
  5. Edward Gozdowski (lub Grazdowski) – pracownik Ambasady RP w Bukareszcie
  6. mjr Masakatsu Waka – członek sztabu generalnego Cesarstwa Japonii, z-ca attaché wojskowego Japonii w Polsce, wyznaczony na attaché wojskowego w Bukareszcie[5]
  7. kpt. pil. Władysław Gnyś[a][7] zmierzający na zawody lotnicze na wyspie Rodos
  8. kpt. obs. Tadeusz Leszek Leszczyc-Waliszewski[7]
  9. inż. Radi Radew
  10. dr Lemuel Caro – obywatel Stanów Zjednoczonych, lekarz, dziennikarz, pilot-amator
  11. por. armii rumuńskiej Jonescu – komendant lotniska w Czerniowcach[8]
  12. dr Bodea
  13. dr Nissenbaum
  14. Ionel Fernic(inne języki) – kompozytor, pilot, spadochroniarz[9] (w polskich w doniesieniach prasowych podawano także "inż. Ternir" bądź "Hernitz")

Wydobycia zwłok ze szczątków rozbitego samolotu dokonała komisja pod kierownictwem kierownika „Lotu” w Czerniowcach, kpt. Daszewskiego[10][11]. Na miejsce wypadku udała się z Warszawy specjalna komisja oraz rumuńska komisja Aviatia Civila[12]. Zwłoki ośmiu ofiar katastrofy zostały przetransportowane pociągiem z Czerniowiec do Lwowa od 27 do 28 sierpnia 1938, po czym część z nich została przewieziona do Warszawy, a inne do miast pochodzenia ofiar[13].

Badanie przyczyn

[edytuj | edytuj kod]

Badanie przyczyn wypadku podjęła polsko-rumuńska komisja lotnicza. Zakończenie jej prac uniemożliwił wybuch II wojny światowej oraz utrata dokumentów badań w jej trakcie. Część ekspertów ds. wypadków wskazywała na warunki atmosferyczne (uderzenie pioruna), najbardziej prawdopodobne jest przetarcie linki steru wysokości[1] i utrata sterowności – na co wskazywał nietypowy przebieg zachowanego zapisu na pokładowym barografie.

Przyjmuje się, że przyczyny katastrofy nie zostały do końca wyjaśnione[14].

Inne informacje

[edytuj | edytuj kod]

Doniesienia prasowe informowały, że z lotu zakończonego wypadkiem, zrezygnowali urzędnik podsekretarz stanu MSZ Jan Szembek (udający się do Bukaresztu na pogrzeb królowej Marii Koburg) i lwowski aktor Kazimierz Wajda ps. „Szczepko”[15][16].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ kpt. pil. Władysław Gnyś (ur. 27 marca 1902) absolwent Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie (promocja 15 sierpnia 1928). Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 44. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Jerzy Liwinski. Transport lotniczy w Polsce w okresie międzywojennym. „Lotnictwo”, s. 76, Nr 10/2008. 
  2. ↑ Włodzimierz Kalicki: 22 lipca 1938 r. Pogrom lotników. Gazeta Wyborcza, 2007-07-24. [dostęp 2015-08-28].
  3. ↑ Szczegóły strasznej katastrofy samolotowej. „Goniec Częstochowski”, s. 1, Nr 168 z 28 lipca 1938. 
  4. ↑ Władysław Kotarba. Niebieska eskadra. [dostęp 2015-08-29].
  5. ↑ Straszna katastrofa lotnicza. Kim był major Waka. „Siedem Groszy”, s. 1, Nr 202 z 24 lipca 1938. 
  6. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 360.
  7. ↑ a b Nekrologi. „Polska Zbrojna”. 206, s. 4, 1938-07-28. Warszawa. 
  8. ↑ Pogrzeb ofiar katastrofy lotniczej. „Polska Zbrojna”. 207, s. 6, 1938-07-29. Warszawa. 
  9. ↑ Fernic, Ionel. aviatori.ro. [dostęp 2015-08-29]. (rum.).
  10. ↑ Wydobyto zwłoki z pod szczątków samolotu. „Krakowski Kurier Wieczorny”, s. 1, Nr 199 z 25 lipca 1938. 
  11. ↑ Ofiary katastrofy polskiego samolotu zostały wydobyte. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 166 z 26 lipca 1938. 
  12. ↑ Specjalna komisja techniczna bada przyczynę katastrofy samolotu polskiego. „Głos Lubelski”, s. 1, Nr 202 z 25 lipca 1938. 
  13. ↑ Zwłoki ofiar katastrofy lotniczej w drodze do Polski. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 169 z 29 lipca 1938. 
  14. ↑ Witold Szczygieł: 22 lipca 1938 r. Tajemnica w Karpatach Bukowińskich. Muzeum Ślusarstwa im. Marcina Mikuły w Świątnikach Górnych. [dostęp 2015-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-24)].
  15. ↑ Szczegóły strasznej katastrofy samolotowej. „Goniec Częstochowski”, s. 2, Nr 168 z 28 lipca 1938. 
  16. ↑ Specjalna komisja techniczna bada przyczynę katastrofy samolotu polskiego. „Szczepko” miał szczęście. „Głos Lubelski”, s. 1, Nr 202 z 25 lipca 1938. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katastrofa_lotu_PLL_LOT_w_Rumunii_(1938)&oldid=75193370”