Karpętna
Część miasta Trzyńca | |
Państwo | |
---|---|
Kraj | |
Powiat | |
Miasto | |
W granicach Trzyńca |
1980 |
Powierzchnia |
5,13 km² |
Populacja (2008) • liczba ludności |
|
• gęstość |
137,4 os./km² |
Kod pocztowy |
739 04 |
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego | |
Położenie na mapie Czech | |
49°38′13″N 18°41′25″E/49,636944 18,690278 | |
Strona internetowa |
Karpętna[1] (też: Karpentna[2], cz. ⓘKarpentná, niem. Karpentna) – część miasta Trzyńca w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek w Czechach. Jest to także gmina katastralna o powierzchni 513,3 ha[3]. Populacja w 2008 wynosiła 705 osób[4], w 2010 odnotowano 184 adresów[5].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z 1552 roku, z dokumentu księcia Wacława III Adama, który podarował wówczas Piotrowi Czelo lasy i góry za wsią Wędrynia, za rzeką Olzą na górze, od potoku Liderzów aż po Karpętną i Koziniec[6].
Swą powierzchnią, 5,15 km², należała Karpętna do mniejszych wsi Śląska Cieszyńskiego. W roku 1804 wieś liczyła 476 mieszkańców. Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Karpętna miała 521 mieszkańców, z czego wszyscy byli polskojęzyczni, było 10 (1,9%) katolików oraz 511 (98,1%) ewangelików[7]. Ewangelicy należeli do zboru bystrzyckiego, katolicy do parafii wędryńskiej. Ponieważ rolnictwo i praca w lesie nie mogła wyżywić wszystkich mieszkańców coraz więcej osób pracowało w pobliskiej hucie trynieckiej. Przed rokiem 1870 Karpętna nie miała własnej szkoły, dzieci uczęszczały do szkoły ewangelickiej w Bystrzycy. Polską szkołę otwarto tu w 1872 roku w prywatnym domku i od razu uczęszczało do niej 80 uczniów, w r. 1911 już 120 uczniów.
W 1928 otwarto czeską szkołę, w której liczba dzieci z roku na rok wzrastała. W latach okupacji hitlerowskiej istniała tylko niemiecka szkoła, budynek szkoły polskiej zamieniono na urząd gminy i sklep. Po II Wojnie Światowej znów rozpoczęto naukę w szkole polskiej i czeskiej. Ubytek dzieci był przyczyną zamknięcia w roku 1978 obu szkół. Dzieci przeszły do szkół w Trzyńcu, Bystrzycy i Wędryni. Do najaktywniejszych organizacji społecznych należy MK PZKO istniejące tu od 1947. W roku 1980 wieś stała się częścią Trzyńca.
Popularna ludowa piosenka w gwarze cieszyńskiej Na Karpyntnej zdechnył kóń odnosi się do miejscowości[8].
Osoby pochodzące z Karpętnej
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Hadyna – polski kompozytor, dyrygent, muzykolog i pisarz. Założyciel i wieloletni kierownik artystyczny Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk".
- Karol Daniel Kadłubiec – polski etnograf i historyk literatury, badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zmiany wprowadzone na 78. posiedzeniu Komisji (27 marca 2013 roku)
- ↑ Uchwała KSNG nr 5/2012 Publikacja w formacie PDF
- ↑ Informace o katastrálním území Karpentná. [dostęp 2010-09-26]. (cz.).
- ↑ Počet obyvatel k 1.1.2008. Správní oddělení města Třince, 2008.
- ↑ Adresy v České republice. 2010-09-26. [dostęp 2010-09-26]. (cz.).
- ↑ Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 164. ISBN 978-83-926929-5-9.
- ↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
- ↑ Wierzgoń 2007, 107.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Józef Wierzgoń: Śpiewamy wszyscy. Český Těšín – Cieszyn: Wydawnictwo Beskidy, Bronisław Ondraszek, 2007. ISBN 978-80-254-1043-1.
- Macura J., Z dziejów szkolnictwa polskiego na Zaolziu, TNP w RCz, Czeski Cieszyn 1998, s. 216
- Leksykon Polaków w Republice Czeskiej i Republice Słowackiej. T. 1 / red. Karol Daniel Kadłubiec – Opole, 2013, s. 121-122