Przejdź do zawartości

Karol I Ludwik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Karol Ludwik Wittelsbach)
Karol I Ludwik
Ilustracja
szkic do portretu wspólnego z bratem Rupertem, mal. Antoon van Dyck, 1637, Muzeum Sztuk Pięknych w Houston
ilustracja herbu
Elektor Palatynatu
Okres

od 1648
do 1680

Poprzednik

Maksymilian I Bawarski

Następca

Karol II Wittelsbach

Antykról Czech
Okres

od 29 listopada 1632
do 28 sierpnia 1680

Poprzednik

Fryderyk

Następca

Karol III

Dane biograficzne
Dynastia

Wittelsbachowie

Data i miejsce urodzenia

22 grudnia 1617
Heidelberg

Data i miejsce śmierci

28 sierpnia 1680
Edingen-Neckarhausen

Ojciec

Fryderyk V

Matka

Elżbieta Stuart

Żona

Charlotta Hessen-Kassel
Maria Luiza Degenfeld

Dzieci

Karol II
Elżbieta
Friedrich von der Pfalz
Karol Ludwik
Karolina
Luiza
Ludwik
Amalia Elżbieta
Jerzy Ludwik
Fryderyka
Fryderyk Wilhelm
Karol Edward
Zofia
Karol Moritz
Karol
Kazimierz Karol

Karol I Ludwik, niem. Karl I. Ludwig (ur. 22 grudnia 1617 w Heidelbergu, zm. 28 sierpnia 1680 w Edingen-Neckarhausen) – hrabia-palatyn reński i elektor Rzeszy w 1648–1680, z dynastii Wittelsbachów.

Drugi syn Fryderyka V „Zimowego króla“ i Elżbiety Stuart, księżniczki szkockiej. Jego dziadkami byli elektor Palatynatu Reńskiego Fryderyk IV Wittelsbach i Luiza Julianna Orańska oraz król Anglii Jakub I Stuart i Anna Oldenburg.

Po śmierci swojego starszego brata w 1629 roku oraz swojego ojca w 1632 roku odziedziczyć powinien tytuł elektora Palatynatu Reńskiego oraz ziemie do niego należące. Jednak wskutek polityki swojego ojca tytuł elektorski przeszedł w ręce księcia Bawarii, zaś ziemie zajęły wojska cesarza Ferdynanda II. Karol Ludwik wraz z braćmi przebywał na dworze swojego wuja w Anglii. Próbował tam zdobyć poparcie dla swoich planów odzyskania Palatynatu, jednak w obliczu wybuchu wojny domowej zrezygnował z tego i wyjechał do swojej matki do Hagi. Wrócił do Anglii w 1644 na zaproszenie Parlamentu i zamieszkał w Pałacu Whitehall. Jego zachowanie zostało odczytane jako poparcie dla Parlamentarzystów, tym bardziej że jego bracia Rupert i Maurycy walczyli po stronie rojalistów. Karol Ludwik powrócił do Anglii w 1648 roku, kiedy w wyniku pokoju westfalskiego odzyskał tytuł i ziemie. Przebywał tam wystarczająco długo, aby zobaczyć egzekucję Karola I.

Powrócił do zniszczonego Palatynatu jesienią 1649 roku. Przez trzydzieści lat panowania odbudowywał swoje terytorium. W polityce zagranicznej zwrócił się w stronę Francji, wydał swoją córkę Elżbietę za brata króla Francji Ludwika XIVFilipa I księcia Orleanu.

22 lutego 1650 w Kassel ożenił się z Charlottą Hessen-Kassel, córką landgrafa Hesji-Kassel Wilhelma V i Amalii Elżbiety Hanau-Münzenberg. Para miała troje dzieci:

  1. Karola (1651–1685) – elektora Palatynatu Reńskiego
  2. Elżbietę (1652–1722) – żonę Filipa I, księcia Orleanu
  3. Fryderyka (1653)

Rozwiódł się z Charlottą i 6 stycznia 1658 ożenił się z Marią Ludwiką Degenfeld (1634–1677), córką właściciela ziemskiego i dowódcy wojskowego Christopha Martina (1599–1653) oraz jego żony Anny Marii Adelmann (1610–1651). Małżeństwo uznano za morganatyczne. Para miała liczne potomstwo[potrzebny przypis]:

  1. Karol Ludwik (1658–1688)
  2. Karolina (1659–1696)
  3. Ludwika (1661-1733)
  4. Ludwik (1662)
  5. Amelia Elżbieta (1663-1709)
  6. Jerzy Ludwik (1664-1665)
  7. Fryderyka (1665-1674)
  8. Fryderyk Wilhelm (1666-1667)
  9. Karol Edward (1668-1690)
  10. Zofia (1669)
  11. Karol Maurycy (1671-1702)
  12. Karol August (1672-1691)
  13. Karol Kazimierz (1675-1691)

Przodkowie

[edytuj | edytuj kod]
Prapradziadkowie elektor reński

Fryderyk III

(1515–1576)

∞1537

Maria Hohenzollernówna

(1519–1567)

landgraf Hesji

Filip Wielkoduszny

(1504–1567)

∞1748

Krystyna saska

(1505–1549)

hr. Nassau

Wilhelm

(1487–1559)

∞ 1531

Julianna van Stolberg

(1506–1580)

Ludwik, ks. Montpensier

(1513–1582)

∞ 1538

Jakobina de Longwy

(1520–1561)

Mateusz Stuart, hrabia Lennox

(1516–1571)

∞1544

Małgorzata Douglas

(1515–1578)

kr. Szkotów

Jakub V

(1512–1542)

∞1538

Maria de Guise

(1515–1560)

kr. Danii i Norwegii

Chrystian III

(1503–1559)

∞1525

Dorota saska

(1511–1571)

ks. Meklemburgii-Güstrow

Ulryk III

(1527–1603)

∞1556

Elżbieta duńska

(1524–1586)

Pradziadkowie elektor reński

Ludwik VI

(1539–1583)

∞1560

Elżbieta heska

(1539–1582)

Stadhouder Niderlandów

Wilhelm I Milczący

(1533–1584)

∞1575

Karolina Burbon

(1546–1582)

Henryk Stuart, ks. Albany

(1545–1567)

∞1565

kr. Szkotów

Maria I

(1542–1587)

kr. Danii i Norwegii

Fryderyk II

(1534–1588)

∞1572

Zofia meklemburska

(1557–1631)

Dziadkowie elektor reński

Fryderyk IV Sprawiedliwy

(1574–1610)

∞1593

Ludwika Julianna orańska

(1576–1644)

kr. Anglii, Szkocji i Irlandii

Jakub I

(1566–1625)

∞1589

Anna duńska

(1574–1519)

Rodzice elektor reński, kr. Czech

Fryderyk V Zimowy

(1596–1632)

∞1613

Elżbieta Stuart

(1596–1662)

Karol I Ludwik (1617–1680), elektor reński