Przejdź do zawartości

Karnozaury

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karnozaury
Carnosauria
von Huene, 1920
Ilustracja
Szkielet giganotozaura
(Australian Museum Sydney)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

(bez rangi) archozaury
(bez rangi) Ornithodira
Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

(bez rangi) karnozaury

Karnozaury (Carnosauria) – grupa dużych dinozaurów mięsożernych występujących od jury do późnej kredy. Była ona różnie definiowana – niegdyś do karnozaurów wliczano wszystkie duże teropody (np. tyranozaury, megalozaury czy ceratozaury), nie zważając na różnice w ich budowie. Niektórzy klasyfikowali w tej grupie nawet przedstawicieli Crurotarsi, takich jak teratozaur, czy ornitozuch[1]. Dopiero badania prowadzone w latach 1980–1990 wykazały, że nie są one ze sobą blisko spokrewnione i istnieje między nimi dużo różnic. Obecnie tyranozaury uznaje się za celurozaury, megalozaury za bazalne tetanury a ceratozaury za prymitywniejsze awerostry. Obecnie uważa się ją za grupę dinozaurów, którym bliżej do gatunku Allosaurus fragillis niż do Passer domesticus (zmodyfikowana definicja Holtza z 2004, powstała ze zmodyfikowanej definicji Holtza z 1995). Pod względem definicji jest ona równa następującym grupom: Allosauria (według definicji Paula z 1988), Allosauroidea (według definicji Paula Sereno z 1998) oraz Yangchuanosauria (Longrich, 2002)[2]. Ostatnio odkryto bardzo duże karnozaury takie jak giganotozaur czy tyranotytan, należące do największych znanych teropodów. Pod względem rozmiarów karnozaury ustępują tylko megalozauroidom, do których należy spinozaur – największy znany teropod. Charakterystycznymi cechami karnozaurów są: duże oczy, długa wąska czaszka oraz kość udowa będąca dłuższa niż piszczel. Ich mózgi przypominały budową mózgi aligatorów. Karnozaury łącznie z celurozaurami należą do grupy Avetheropoda, obejmującej ostatniego wspólnego przodka gatunków Allosaurus fragillis i Passer domesticus i wszystkich jego potomków.

Porównanie rozmiaru wybranych karnozaurów

Klasyfikacja

[edytuj | edytuj kod]

Dawniej zaliczano do tej grupy (oprócz karnozaurów incertae sedis) rodziny: Abelisauridae, Baryonynchidae, Ceratosauridae, Cryolophosauridae, Megalosauridae, Spinosauridae i Tyrannosauridae.

Carnosaurus

[edytuj | edytuj kod]

„Carnosaurus” to nieformalny rodzaj teropoda, pojawiający się na niektórych listach dinozaurów. Nazwy tej po raz pierwszy użył Friedrich von Huene w 1929. Najprawdopodobniej powstała ona w wyniku literówki. Początkowo Heune przypisał odkryte przez siebie skamieliny do Carnosauria incertae sedis, jednak w czasie publikacji nazwa ta została zmieniona na „Carnosaurus”, w wyniku czego powstał nowy, nieformalny rodzaj teropoda. „Carnosaurus” nie został formalnie opisany i nazwa ta nie jest używana.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Alick D. Walker. Triassic reptiles from the Elgin area: Ornithosuchus and the origin of carnosaurs. „Philosophical Transactions of the Royal Society of London, Series B, Biological Sciences”. 248, s. 53–134, 1964. DOI: 10.1098/rstb.1964.0009. (ang.). 
  2. Longrich, 2002. Systematics of Sinosauropteryx. Journal of Vertebrate Paleontology. 22(3), 80A.