Przejdź do zawartości

Arvicolini

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Karczownik)
Arvicolini
J.E. Gray, 1821[1]
Ilustracja
Karczownik ziemnowodny (Arvicola amphibius)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

karczowniki

Plemię

Arvicolini

Typ nomenklatoryczny

Plemię: Arvicola Lacépède, 1799
Rodzaj: Mus amphibius Linnaeus, 1758

Rodzaje i gatunki

Arvicola Lacépède, 1799[17] – karczownik[18]
9 gatunków (w tym 5 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Arvicolini – monotypowe plemię ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Plemię obejmuje gatunki występujące w Eurazji[19][20][21].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 120–230 mm, długość ogona 54–139 mm; masa ciała 55–320 g[20][22].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Plemię Arvicolini obejmuje jeden rodzaj – Arvicola, który zdefiniował w 1799 roku francuski przyrodnik Bernard Germain de Lacépède w publikacji swojego autorstwa poświęconej podziałowi systematycznemu ssaków[17]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) karczownik ziemnowodny (A. amphibius).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Arvicola (Alviceola, Arvicula): łac. arvum ‘pole’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkiwać’[23].
  • Hemiotomys: gr. ἡμι- hēmi- ‘pół’, od ἡμισυς hēmisus ‘połowa’; ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’; μυς mus, μυός muos ‘mysz’[24]. Gatunek typowy: Mus amphibius Linnaeus, 1758.
  • Paludicola: łac. paludicola ‘mieszkaniec bagien’, od palus, paludis ‘bagno’; -cola „mieszkaniec”, od colere ‘zamieszkiwać’[25]. Gatunek typowy: Blasisu wymienił trzy gatunki – Arvicola ratticeps Keyserling & Blasius, 1841:319 (= Mus oeconomus Pallas, 1776), Mus amphibius Linnaeus, 1758 i Hypudaeus syriacus Brants, 1827 – z których gatunkiem typowym ejst Mus amphibius Linnaeus, 1758.
  • Ochetomys: gr. οχετος okhetos ‘kanał, rura’, od οχεω okheō ‘nosić’; μυς mus, μυός muos ‘mysz’[26]. Gatunek typowy: Fitzinger wymienił kilka gatunków – Mus amphibius Linnaeus, 1758, Arvicola americana J.E. Gray, 1842 (= Mus amphibius Linnaeus, 1758), Arvicola destructor[d] Savi, 1838, Arvicola pertinax Savi, 1838 (= Arvicola italicus Savi, 1839), Mus terrestris Linnaeus, 1758:61 (= Mus amphibius Linnaeus, 1758), Arvicola monticola Sélys-Longchamps, 1838 (= Mus amphibius Linnaeus, 1758) i Hypudaeus nageri Schinz, 1845 (= Mus glareolus von Schreber, 1780) – z których gatunkiem typowym jest Mus amphibius Linnaeus, 1758.
  • Praticola: łac. pratum, prati ‘łąka’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkiwać’[27]. Gatunek typowy: Fatio wymienił kilka gatunków – Mus amphibius Linnaeus, 1758, Arvicola nivalis Martins, 1842 (= Hypudaeus syriacus Brants, 1827), Mus arvalis Pallas, 1779, Arvicola ratticeps Keyserling & Blasius, 1841 (= Mus oeconomus Pallas, 1776) i Arvicola campestris Blasius, 1853 (= Mus arvalis Pallas, 1779) – z których gatunkiem typowym jest Mus amphibius Linnaeus, 1758.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniany gatunek A. monticola[21][20][19] w świetle ostatnich analiz (2020) opartych o dane molekularne i morfologiczne powinien być traktowany jako podgatunek lub synonim A. amphibius[28][29]; w takim ujęciu do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[30][22][19]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[18] Podgatunki[20][19][22] Rozmieszczenie geograficzne[20][19][22] Podstawowe wymiary[20][22][e] Status
IUCN[31]
Arvicola sapidus G.S. Miller, 1908 karczownik zachodni 2 podgatunki siedliska wodne we Francji, Hiszpanii i Portugalii DC: 16,5–22 cm
DO: 10,7–13,5 cm
MC: 100–275 g 		 VU 
Arvicola amphibius (Linnaeus, 1758) karczownik ziemnowodny gatunek monotypowy Europa na wschód do Kaukazu, Azja Środkowa, południowa Syberia (na wschód do rzeki Lena), północna Mongolia i północno-zachodnia Chińska Republika Ludowa DC: 12–23 cm
DO: 5,4–13,9 cm
MC: 55–320 g 		 LC 
Arvicola italicus Savi, 1839 gatunek monotypowy wilgotne siedliska we Włoszech, docierający marginalnie do południowej Szwajcarii (Ticino) DC: 16,2–19,1 cm
DO: 8,4–10,2 cm
MC: 83–139 g 		 NE 
Arvicola persicus De Filippi, 1865 gatunek monotypowy endemit Iranu (góry Elbrus (być może dalej na zachód)) brak danych  NE 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  VU  – gatunek narażony;  NE  – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunki wymarłe:

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Niepoprawna późniejsza pisownia Arvicola Lacépède, 1799.
  2. ↑ Młodszy homonim Paludicola Wagler, 1830 (Amphibia).
  3. ↑ Młodszy homonim Praticola Swainson, 1837 (Aves).
  4. ↑ Podgatunek A. italicus.
  5. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 303, 1821. (ang.). 
  2. ↑ Ch.-L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 128. (wł.).
  3. ↑ R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 144. (fr.).
  4. ↑ J.-Ch. Chenu: Encyclopédie d’histoire naturelle; ou, traité complet de cette science d’après les travaux des naturalistes les plus éminents de tous les pays et de toutes les époques: Buffon, Daubenton, Lacépède, G. Cuvier, F. Cuvier, Geoffroy Saint-Hilaire, Latreille, De Jussieu, Brongniart, etc.. Cz. 10: Rongeurs et pachydermes. Paris: Maresq, 1850, s. 72. (fr.).
  5. ↑ Ch.G.A. Giebel: Die säugethiere in zoologischer, anatomischer und palæontologischer beziehung umfassend dargestellt. Leizpzig: A. Abel, 1855, s. 602. (niem.).
  6. ↑ T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 21, 1872. (ang.). 
  7. ↑ E.R. Alston. On the classification of the Order Glires. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1876, s. 85, 1876. (ang.). 
  8. ↑ A.N.Ch. Acloque: Faune de France: contenant la description des espèces indigènes disposées en tableaux analytiques; et illustrée de figures représentant les types caractéristiques des genres. Paris: Librairie J.-B. Baillière et Fils, 19 rue Hautefeuille, près du boulevard Saint-Germain, 1900, s. 51. (fr.).
  9. ↑ M. Kretzoi. Dolomys and Ondatra. „Acta Geologica Academiae Scientiarum Hungaricae”. 3, s. 353, 1955. (ang.). 
  10. ↑ И.Я. Павлинов & О.Л. Россолимо: Систематика млекопитающих СССР. Москва: Московский университет [МГУ] им. М.В. Ломоносова, 1987, s. 187. (ros.).
  11. ↑ H.M.C. da Blainville: Nouveau dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Par une société de naturalistes et d’agriculteurs. Wyd. Nouv. éd. presqu' entièrement refondue et considérablement angmentée. T. 9. Paris: Chez Deterville, 1817, s. 287. (fr.).
  12. ↑ S.D.W.. The mammals of Britain systematically arranged. „The Analyst”. 4, s. 69, 1836. (ang.). 
  13. ↑ E. de Sélys Longchamps: Essai monographique sur les Campagnols des environs de Liège. Liège: Desoer, 1836, s. 7. (fr.).
  14. ↑ J.H. Blasius: Naturgeschichte der Säugethiere Deutschlands und der Angrenzenden Länder von Mitteleuropa. Braunschweig: F. Vieweg und Sohn, 1857, s. 333. (niem.).
  15. ↑ L. Fitzinger. Versuch einer natürlichen Anordnung der Nageihiere (Rodentia). „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 56 (1), s. 103, 1867. (niem.). 
  16. ↑ V. Fatio: Les campagnols du bassin du Léman. Paris: Bale et Genève, 1867, s. 36. (fr.).
  17. ↑ a b B.G. de Lacépède: Tableau des divisions, sous-divisions, ordres et genres des mammifères. W: B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 16. (fr.).
  18. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  19. ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 352–354. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  20. ↑ a b c d e f U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 316–318. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  21. ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Arvicola. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].
  22. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 227. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  23. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 123.
  24. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 318.
  25. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 507.
  26. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 468.
  27. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 561.
  28. ↑ A. Mahmoudi, L.C. Maul, M. Khoshyar, J. Darvish, M. Aliabadian & B. Kryštufek. Evolutionary history of water voles revisited: Confronting a new phylogenetic model from molecular data with the fossil record. „Mammalia”. 84 (2), s. 171–184, 2020. DOI: 10.1515/mammalia-2018-0178. (ang.). 
  29. ↑ P. Chevret, S. Renaud, Z. Helvaci, R.G. Ulrich, J.P. Quéré & J.R. Michaux. Genetic structure, ecological versatility, and skull shape differentiation in Arvicola water voles (Rodentia, Cricetidae). „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 58 (4), s. 1323–1334, 2020. DOI: 10.1111/jzs.12384. (ang.). 
  30. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
  31. ↑ Taxonomy: Arvicola – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
  32. ↑ Л.П. Александрова. Грызуны антропогена европейской части СССР. „Труды Геологического Института Академия Наук СССР”. 291, s. 93, 1976. (ros.). 
  33. ↑ G. Cuenca-Bescós, J. Agustí Ballester, J. Lira, M.M. Rubio & J. Rofes. A new species of water vole from the Early Pleistocene of southern Europe. „Acta Palaeontologica Polonica”. 55 (4), s. 570, 2010. DOI: 10.4202/app.2009.0027. (ang.). 
  34. ↑ B.C. Зажигин. Грызуны позднего плиоцена и антропогена юга Западной Сибири. „Труды Геологического института АН СССР”. 339, s. 1–159, 1980. (ros.). 
  35. ↑ O. Schmidtgen. Über Reste von Wühlmausen aus dem Mosbacher Sand. „Notizblatt des Vereins für Erdkunde und der Hessischen Geologischen Landesanstalt”. 4 (32), s. 186, 1911. (niem.). 
  36. ↑ L.C. Maul, R. Rabinovich & R. Biton. At the southern fringe: extant and fossil water voles of the genus Arvicola (Rodentia, Cricetidae, Arvicolinae) from Israel, with the description of a new species. „Historical Biology”. 33 (11), s. 2773–2793, 2020. DOI: 10.1080/08912963.2020.1827240. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Arvicolini&oldid=75110164”