Kapsztad

Kapsztad
Cape Town, Kaapstad
Herb	Flaga
Państwo	Południowa Afryka
Prowincja	Przylądkowa Zachodnia
Burmistrz	Dan Plato (DA)
Powierzchnia	2 461 km²
Wysokość	0 m n.p.m.
Populacja (2011); • liczba ludności; • gęstość	; 3 776 000' (dystrykt 3,7 mln); 1429 os./km²
Nr kierunkowy	narodowy: 021; międzynarodowy: 2721
Kod pocztowy	7***
Tablice rejestracyjne	CA
	Położenie na mapie Południowej Afryki Kapsztad
	Położenie na mapie Prowincji Przylądkowej Zachodniej Kapsztad
	33°55′31″S 18°25′26″E/-33,925278 18,423889
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Kapsztad (afr. Kaapstad, wym. [ˈ k ɑ ː p s t a t ]; xhosa iKapa; ang. Cape Town, wym. [ˈ k e ɪ p t a ʊ n ]) – najstarsze i jedno z największych pod względem liczby mieszkańców miasto w Południowej Afryce, legislacyjna stolica tego kraju oraz Prowincji Przylądkowej Zachodniej. Liczy ok. 4 mln mieszkańców, z czego ok. 45% stanowią Koloredzi, 17% stanowi ludność biała, a 35% to czarni Afrykanie i Azjaci (Hindusi, Chińczycy).

Dystrykt metropolitalny City of Cape Town, pokrywający się w dużym stopniu z aglomeracją kapsztadzką, zamieszkuje ponad 4,4 miliona mieszkańców i jest drugim co do liczby ludności w kraju.

Miasto położone jest nad Zatoką Stołową (afr. Tafelbaai), na północ od Przylądka Dobrej Nadziei i False Bay (Valsbaai „Fałszywa Zatoka”), u podnóża Góry Stołowej (Tafelberg, 1087 m n.p.m.).

Historia

Kapsztad (Cape Town) został założony w roku 1652 przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską jako stacja zaopatrzenia dla okrętów Kompanii w drodze do posiadłości w Azji. Miejsce zostało wybrane z powodu położenia w zatoce, co czyniło Kapsztad miejscem spokojnej przystani w osłonięciu od silnych wiatrów. Morze wokół Kapsztadu miało złą sławę wśród żeglarzy i było nazywane Przylądkiem Sztormów.

Pierwszy Europejczyk osiedlił się w Kapsztadzie 6 kwietnia 1652. Kapsztad jest najstarszym miastem w Afryce Południowej.

W latach 1666–1679 wybudowano Zamek Dobrej Nadziei – najstarszy zachowany do dziś budynek w mieście.

Osadnicy holenderscy usunęli tubylców, a w ich miejsce sprowadzili do pracy niewolników z Azji. Na początku XIX wieku, w roku 1806, Kapsztad został zdobyty przez Brytyjczyków. W późniejszym okresie port był ważnym tranzytowym i strategicznym miejscem. Również w czasie wojny burskiej w latach 1899–1902 spełniał zadanie bazy wojsk brytyjskich.

1814–1910 – stolica Kraju Przylądkowego, kolonii brytyjskiej
od 1910 – stolica konstytucyjna Związku Południowej Afryki
od 1961 – stolica Republiki Południowej Afryki
na wyspie Robbeneiland był więziony południowoafrykański przywódca Nelson Mandela

3 grudnia 1967 w kapsztadzkiej klinice Grooteschuur zostało po raz pierwszy na świecie przeszczepione ludzkie serce. Dokonał tego kardiochirurg dr Christiaan Barnard.

W 2010 roku Kapsztad był jednym z gospodarzy mistrzostw świata w piłce nożnej.

Demografia

Kapsztad jest miastem wielojęzycznym. Głównymi językami są: angielski (68%), afrikaans (23%), i xhosa (3%).

Religiami wyznawanymi są chrześcijaństwo (76,6%), islam (9,7%), judaizm (0,5%), hinduizm (0,2%). 10,7% ludności miasta to ateiści.

Gospodarka

Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowym i handlowym.

Przemysł

motoryzacyjny
stoczniowy
włókienniczy
metalowy
chemiczny
spożywczy
drzewny
cementowy

Transport

Do miasta prowadzi droga krajowa nr 7 od granicy z Namibią^[2]. Zaczynają się w nim także drogi krajowe nr 2 przez Port Elizabeth i Durban do Ermelo^[3] oraz nr 1 przez Bloemfontein, Johannesburg, Pretorię i Polokwane do granicy z Zimbabwe^[4].

Kapsztad pozostaje ważnym portem handlowym, posiada również międzynarodowy port lotniczy (CPT).

Atrakcje turystyczne

wyspa Robbeneiland z muzeum w dawnym więzieniu (gdzie przez 18 lat więziono Nelsona Mandelę)
ogród botaniczny Kirstenbosch
siedliska pingwinów w Simonstown
kolejka linowa na Górę Stołową
obserwatorium astronomiczne
oceanarium
port jachtowy
zamek i kościół (z XVII wieku)
Muzeum Historii Kultury
uzdrowiska, kurort nadmorski
zabytkowe budynki w dzielnicy Constantia
ośrodek sportów paralotniarskich
kilkanaście wraków statków (atrakcja dla płetwonurków)
winnice w granicach aglomeracji

Bezpieczeństwo

W 2021 roku ze współczynnikiem zabójstw 75,0 na 100 tys. mieszkańców, zostało uznane najbardziej niebezpiecznym miastem Afryki, wyprzedzając nawet Mogadiszu^[5].

Współpraca

Miejscowości partnerskie: (opracowano na podstawie materiału źródłowego^[6])

Zobacz też

De Waterkant (dzielnica miasta)

Przypisy

↑ ^a ^b Census 2011 — Main Place “Cape Town” [online], census2011.adrianfrith.com [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-28] (ang.).
↑ N7 Route. routes.co.za. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)]. (ang.).
↑ N2 Route. routes.co.za. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-02)]. (ang.).
↑ N1 Route. routes.co.za. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)]. (ang.).
↑ Most Dangerous Cities in Africa 2023 [online], www.populationu.com [dostęp 2023-02-24] .
↑ Sister cities partnership agreements. [w:] Capetown.gov.za [on-line]. [dostęp 2024-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-12)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Strona internetowa Kapsztadu (ang.)

[Census_2011_Main_Place_Cape-1] Census 2011 — Main Place “Cape Town” [online], census2011.adrianfrith.com [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-28] (ang.).

[N7_Route-2] N7 Route. routes.co.za. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)]. (ang.).

[N2_Route-3] N2 Route. routes.co.za. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-02)]. (ang.).

[N1_Route-4] N1 Route. routes.co.za. [dostęp 2015-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)]. (ang.).

[5] Most Dangerous Cities in Africa 2023 [online], www.populationu.com [dostęp 2023-02-24] .

[6] Sister cities partnership agreements. [w:] Capetown.gov.za [on-line]. [dostęp 2024-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-12)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]