Kamienica Pod Złotym Pokojem i Czerwoną Gwiazdą we Wrocławiu
nr rej. A/2317/584/Wm z 30.12.1998[1] | |
Kamienica przy ulicy Szewskiej 19–21 | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | |
Typ budynku |
kamienica |
Styl architektoniczny |
klasycyzm |
Kondygnacje |
cztery |
Rozpoczęcie budowy |
1791 |
Ukończenie budowy |
1792 |
Ważniejsze przebudowy |
XIX w., 1900, 1996 |
Położenie na mapie Wrocławia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392 |
Kamienica Pod Złotym Pokojem i Czerwoną Gwiazdą – kamienica o średniowiecznym rodowodzie znajdująca się przy ulicy Szewskiej we Wrocławiu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Czteroosiowa kamienica w zachowanym kształcie została wzniesiona na planie prostokąta z wewnętrznym niewielkim dziedzińcem w 1914 roku. Jej projektantem była firma Klein & Wolf[2], a za infrastrukturę budynku odpowiadała firma Pachur & Sucker[3]. W jej miejscu znajdowały się trzy starsze mieszczańskie kamienice noszące nazwy „Tempel” („świątynia”), „Roter Stern” („czerwona gwiazda”) i „Goldener Frieden” („złoty pokój”/ „złoty spokój”)[3]. Nowy budynek nawiązywał do wcześniejszej historycznej zabudowy; w budynku znajdowała się bożnica. Fasada budynku została zaprojektowana w stylu modnego wówczas romantyzmu. Na parterze znajdowały się wielkie witryny sklepowe o prostych nadporożach[3]. Na I piętrze umieszczone zostały biura z oknami w formie biforiów, zamknięte pełnym łukiem[4]. Na wyższych kondygnacjach znajdowały się mieszkania[3]. W dwóch środkowych osiach znajdują się dwukondygnacyjne łukowe wykusze z trzydzielnymi francuskimi oknami pozostałe okna były typu porte-fenetre. Na drugiej kondygnacji w każdej osi znajdują się mniejsze podwójne okna zakończone łukiem. Dekorowane balustrady i ścianki podparapetowe oraz drobne podziały szyb nawiązywały do regionalnych motywów, formy określanej jako neobiedermeier. Część środkowa na ostatnim piętrze tworzyła ryzalit otoczony płytkimi balkonami i zakończony prostą balustradą z wazonami[4]. Budynek pokryty był wysokim spadowym dachem[4].
W środkowej części każdego z wykuszy (między drugim a trzecim piętrem) umieszczono po płaskorzeźbie, jedna przedstawia bożnicę, a druga gwiazdę[5]. Na środku elewacji nad pierwszym piętrem znajduje się rzeźba anioła z uniesioną prawą ręką.
W latach 1920–1945 w budynku mieścił się sklep firmowy Mauxion (Schokoladenfabrik Mauxion) produkującej czekolady[6] oraz ekskluzywny dom pogrzebowy. W latach 1983–1984 do budynku przeniósł się Uniwersytecki Ośrodek Kultury studenckiej INDEX[7]. W pomieszczeniach studenckich swoją siedzibę miał Dyskusyjny Klub Filmowy, teatry: TUBB II, Teatr Deszczu, czy Why Not, pracownia fotograficzna, Klub Fantastyki[8]. W 1990 roku Index został przejęty przez Fundację Universitas i powstał studencki klub „Studnia”. W 1998 roku klub zakończył swą działalność[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-05-05] .
- ↑ Gminna Ewidencja Zabytków. Na mapie info: Szewska 19–21, Kamienica z bożnicą oraz sklepem firmy Mauxion (fabryka czekolady) wraz z wewnętrznym dziedzińcem, ob. budynek biurowo-usługowy [online], System Informacji Przestrzennej Wrocławia [dostęp 2022-05-05] .
- ↑ a b c d Świątynia, czerwona gwiazda i złoty spokój w jednym stoją domu [online], Narodowe Forum Muzyczne [dostęp 2022-05-05] .
- ↑ a b c Kirschke 2005 ↓, s. 196.
- ↑ Bożnica i gwiazda z frontonu [online], Fotopolska.eu, 23 sierpnia 2005 [dostęp 2022-05-05] .
- ↑ Kaplica (Bóżnica) pod Złotym (S)Pokojem i Czerwoną Gwiazdą [online], Fotopolska.eu [dostęp 2022-05-05] .
- ↑ Studnia przy ulicy Szewskiej [online], Nasze Miasto. Wrocław, 14 lutego 2010 [dostęp 2022-05-05] .
- ↑ a b Studencki klub Index [online], Gitarion [dostęp 2022-05-05] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krystyna Kirschke: Fasady wrocławskich obiektów komercyjnych z lat 1890-1930: struktura, kolorystyka, dekoracja. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005. ISBN 83-7085-918-6. OCLC 69298255.