Kamienica Ilzingerów we Wrocławiu
 Kamienica Lizingerów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
pl. Nowy Targ 12 |
| Typ budynku |
kamienica |
| Kondygnacje |
cztery |
| Zniszczono |
1945 |
Położenie na mapie Polski  | |
| 51,11061°N 17,03874°E/51,110610 17,038740 | |
Kamienica Ilzingerów lub „Kamienica Pod Starą Barwą”[1], „Stara Farbiarnia” – nieistniejąca kamienica położona przy placu Nowy Targ 21 we Wrocławiu, w południowej pierzei Nowego Targu u wylotu z ulicą św. Katarzyny.
Historia i architektura kamienicy
[edytuj | edytuj kod]
Pierwotnie tam, gdzie został wzniesiony budynek Ilzingera, znajdowały się trzy wąskie kamieniczki o średniowiecznym rodowodzie. Są widoczne na rycinie Friedricha Bernharda Wernera opublikowanej w jego pracy „Topographia Seu Compendium Silesiae” w wersji sprzed 1760 roku[2]. W sierpniu 1760 roku, podczas wojny siedmioletniej, podczas bombardowania miasta przez wojska austriackiego marszałka Gideona Laudona, kamienice spłonęły.
W ich miejsce, za sprawą kupca, farbiarza[3] Johanna Gottlieba Ilzingera, w 1765 roku (inne źródła podają 1769 rok[4])[2] wzniesiono wielką trzypiętrową kamienicę, jedenastoosiową od strony pl. Nowy Targ i od strony ul. św. Katarzyny[2]. Budynek był dwuskrzydłowy, trzytrakatowy, pokryty dachem uskokowym z lukarnami. Elewację budynku wykonano według nowszych trendów zapowiadających klasycyzm[5], rezygnując m.in. z artykulacji wertykalnej na rzecz podziałów horyzontalnych tworzonych za pomocą wydatnego gzymsu wieńczącego oraz gzymsu przebiegającego na wysokości parteru i drugiego łączącego parapety okien trzeciego piętra. Nad oknami pierwszego i drugiego piętra umieszczono naczółki w postaci prostych odcinków gzymsu[6]. W osi budynku umieszczony był trzykondygnacyjna, trzyosiowa facjata podzielona pilastrami zakończona przerywanym frontonem o narysie łuku wklęsło-wypukłego[5].
Budynek był przebudowywany w 1860 roku oraz w 1909 roku przez firmę Max Daum Baugeschäft zarządzaną przez Maxa Dauma[4].
W 1945 roku kamienica została zburzona, a w jej miejsce wzniesiono Biurowiec Navicentrum (rozebrany w 2016 roku)[5][7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 333.
- ↑ a b c Brzezowski 2005 ↓, s. 236.
- ↑ Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 263.
- ↑ a b Dziedzictwo architektoniczne Z badań i konserwacji dachów, posadzek oraz ścian ceglanych pod redakcją Ewy Łużynieckiej.
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 336.
- ↑ Brzezowski 2005 ↓, s. 85.
- ↑ Małachowicz 1985 ↓, s. 241.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
- Edmund Małachowicz: Stare miasto we Wrocławiu. Wrocław: PWN, 1985.
- Wojciech Brzezowski: Dom mieszkalny we Wrocławiu w okresie baroku. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005. ISBN 83-7085-885-6.