Kamień Koszyrski
51°37′N 24°58′E/51,616667 24,966667 Kaplica dominikańska i kościół Archanioła Michała | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Data założenia |
1196 | ||||
| Prawa miejskie |
1430 | ||||
| Burmistrz |
Wiktor Paś | ||||
| Powierzchnia |
14,73 km² | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy |
44500 | ||||
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 51°37′N 24°58′E/51,616667 24,966667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Kamień Koszyrski (ukr. Камінь-Каширський) – miasto na Ukrainie i stolica rejonu w obwodzie wołyńskim.
Pierwotnie było prywatnym miastem szlacheckim w XVI wieku[2]. W okresie I Rzeczypospolitej miejscowość administracyjnie należała do województwa wołyńskiego, a w okresie II Rzeczypospolitej do województwa poleskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Król Polski Kazimierz III Wielki wzniósł tu zamek obronny. W 1430 r. Kamień Koszyrski otrzymał prawa miejskie. Miasto należało do rodu Sanguszków. Adam Aleksander Sanguszko ufundował w 1628 r. klasztor dominikański. W 1649 r. zamek został doszczętnie zniszczony. Po 1653 r. własność Krasickich.
W 1916 doprowadzono do miasta linię kolejową i powstała stacja Kamień Koszyrski[3].
W latach 1921–1939 stolica powiatu koszyrskiego i gminy Kamień Koszyrski w województwie poleskim II RP. Kamień Koszyrski był wówczas zamieszkany w większości przez ludność żydowską.
Po agresji ZSRR na Polskę w Kamieniu Koszyrskim był więziony przez Sowietów Jan Kobyrski – kapitan piechoty Wojska Polskiego, zamordowany w czasie zbrodni katyńskiej.
Podczas okupacji hitlerowskiej, w czerwcu 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 4000 osób. 2 listopada 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali[4]. Mieszkający tutaj Polacy - Larysa Barancewicz[5], Michał i Karolina Banachowie[6] oraz Ludwika Piasecka[7][8][9] - udzielali pomocy Żydom, za co po wojnie Instytut Jad Waszem uhonorował ich tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
19 sierpnia 1943 r. ukraińscy nacjonaliści (batalion „Nazara-Krygi”, sotnia „Łysego” i sotnia „Kubika”) zaatakowali Kamień Koszyrski, gdzie zamordowali 120 Polaków[10][brak potwierdzenia w źródle]. W wyniku potyczki z żołnierzami niemieckiego garnizonu rannych zostało dwóch partyzantów UPA[11]. Kilka dni później, 24 sierpnia został przez Niemców rozstrzelany proboszcz miejscowej parafii rzymskokatolickiej ks. Leopold Aulich oraz wikariusz ks. Kazimierz Rybałtowski, w odwecie za współpracę z polskim podziemiem lub pomoc okazywaną prześladowanym Żydom[12]. Niektóre źródła podają jako datę śmierci dzień 26 lipca 1943 roku[12]. Obaj zostali pochowani niedaleko kościoła w Kamieniu Koszyrskim[13].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Ruiny zamku[14]
- Kaplica klasztoru dominikańskiego z XVII w.
- Cerkiew Narodzenia Matki Bożej z 1723 r.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]
Struktury wyznaniowe
[edytuj | edytuj kod]W 2014 r. Kamień Koszyrski był centrum jednego z dekanatów eparchii wołyńskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Czynne były dwie cerkwie: św. Eliasza (spłonęła w 2015 r.) oraz Narodzenia Matki Bożej[15].
W 2019 r. rozpoczęto odbudowę cerkwi św. Eliasza[16].
Urodzeni w Kamieniu Koszyrskim
[edytuj | edytuj kod]- Zbigniew Pawłowicz – polski lekarz, senator i poseł na Sejm
- Ołeś Sanin – ukraiński filmowiec, muzyk i rzeźbiarz
- Władysław Zajdler – żołnierz Armii Krajowej i powstaniec warszawski
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Kaplica klasztoru dominikanów -
Kościół dominikanów z XVII w., przebudowany -
-
Kościół pw. Archanioła Michała -
Siedziba władz lokalnych -
Pomnik "Witamy w Kamieniu Koszyrskim"
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Чисельність наявного населення на 2023 рік. Волинь, 2023.
- ↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 162.
- ↑ З історії залізниці на Камінь-Каширщині. Polissia. [dostęp 2020-07-10]. (ukr.).
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1377.
- ↑ Barańcewicz Larisa. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-06-27]. (ang.).
- ↑ Banach Michał & Karolina. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-06-27]. (ang.).
- ↑ Marchuk Yevtikhiy & Anna. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-10-13]. (ang.).
- ↑ Piasecka Ludwika. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2024-10-13]. (pol.).
- ↑ Ігор Щупак, Зоряна Бондар, Єгор Врадій, Антон Дробович, Раїса Євтушенко, Ірина Піскарьова, ПАМ’ЯТІ УКРАЇНЦІВ, ЯКІ РЯТУВАЛИ ЄВРЕЇВ ПІД ЧАС ДРУГОЇ СВІТОВОЇ ВІЙНИ, Київ – Дніпро 2021, s. 158
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej, UPA - atak na miasto Kamień Koszyrski, rajd na Naddnieprowszczyznę. Odpisy [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2019-08-13] (pol.).
- ↑ Mark Sołonin: Nic dobrego na wojnie. Poznań: Rebis, 2015, s. 219-220.
- ↑ a b „BIAŁA KSIĘGA” Martyrologium duchowieństwa — Polska. [dostęp 2019-08-26].
- ↑ Cmentarz rzymskokatolicki w Kamieniu. [dostęp 2019-08-26].
- ↑ Kamień Koszyrski. [dostęp 2013-08-16].
- ↑ Храми благочиння
- ↑ В Камені-Каширському молитовно вшанували пам’ять святого пророка Іллі. kam-blag.church.ua, 2 sierpnia 2019. [dostęp 2021-12-19]. (ukr.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kamień Koszyrski (''daw. Koszer''), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 735.
- Zamek w Kamieniu Koszyrskim
- Archiwalne widoki miasta w bibliotece Polona
