Kętrzyno
54°29′19″N 17°56′22″E/54,488611 17,939444| wieś | |
 Szkoła Podstawowa w Kętrzynie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
292[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
84-223[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GWE |
| SIMC |
0165422 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Linia  | |
| 54°29′19″N 17°56′22″E/54,488611 17,939444[1]
| |
Kętrzyno (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Kãtrzëno) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Linia[4].
Kętrzyno to wieś kaszubska, leży przy trasie (zawieszonej obecnie) linii kolejowej z Kartuz do Lęborka.
Wieś szlachecka położona była w II połowie XVI wieku w powiecie mirachowskim województwa pomorskiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Hieronim Derdowski wspomniał o Kętrzynie w swoim poemacie O Panu Czorlińścim co do Pucka po sece jachoł. Z Kętrzyna wywodzi się kaszubska szlachta ewangelicka rodu Kętrzyńskich (Wojciech Kętrzyński) herbu Cietrzew.
W latach 1925–1937 zmieniono nazwę miejscowości z Kantrzyn[6] na Kętrzyno[7].
Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką Kantrschin.
Dnia 2 września 1939 roku została zaatakowana przez Niemców ze wszystkich stron znajdująca się w tej miejscowości Polska Placówka Straży Granicznej. W powstałej sytuacji w obawie przed całkowitym okrążeniem dowódca placówki sierż. Stachowiak podjął decyzję o wycofaniu się do pobliskiego Tłuczewa, gdzie kontynuowano obronę[8].
Podczas okupacji niemieckiej nazwa Kantrschin w 1942 została przez nazistowskich propagandystów niemieckich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Kontenau[9].
W okolicy Kętrzyna swoje źródła ma struga Węgorza (dopływ Łeby).
W miejscowości znajduje się rzeźba kaszubskiego demona zwanego Wëkrëkùs, wykonana przez Jana Redźkę na podstawie opracowania "Bogowie i duchy naszych przodków. Przyczynek do kaszubskiej mitologii" Aleksandra Labudy. Jest to jedna z 13 figur szlaku turystycznego „Poczuj kaszubskiego ducha" współfinansowanego ze środków unijnych.
Inne miejscowości o nazwie nawiązującej do rodu Kętrzyńskich: Kętrzyn
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 52649
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-06-01].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 456 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.
- ↑ Dz.U. z 1928 r. nr 4, poz. 24, s. 47 (4)
- ↑ Linia. W: Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000. P31 S26 A (3126 A), Wojskowy Instytut Geograficzny 1937.
- ↑ Pod redakcją: A. Szaranowej, Komentarze: W. Tym, A. Rzepniewski Gdynia 1939 - Relacje uczestników walk lądowych, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1979, s. 433.
- ↑ Familienforschung in Westpreußen. [dostęp 2015-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-16)]. (niem.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kętrzyno (historia). ug-linia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-01)].
- Kętrzyno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 6.
