Juraj Dalmatinac

Juraj Dalmatinac
	; Juraj Dalmatinac ; Pomnik w Zadarze
Data i miejsce urodzenia	ok. 1410 ; Zadar
Data i miejsce śmierci	1473/1475 ; Szybenik
Narodowość	włoska, chorwacka
Dziedzina sztuki	rzeźbiarstwo; architektura
Epoka	gotyk, renesans
	Ważne dzieła
	Katedra Świętego Jakuba w Szybeniku
	Multimedia w Wikimedia Commons

Juraj Dalmatinac, także jako Giorgio da Sebenico, Giorgio Orsini – rzeźbiarz i architekt pochodzący z Dalmacji tworzący w okresach gotyku oraz renesansu. Jego dzieła można znaleźć w Wenecji, Ankonie, Szybeniku oraz Splicie.

Życiorys

Początki twórczości

Urodzony w Zadarze w rodzie Orsinich, w młodym wieku wyemigrował do Wenecji. Tam ożenił się z Elisabettą, córką włoskiego cieśli. W Wenecji prawdopodobnie był uczniem bądź współpracownikiem Giovanniego i Bartolomeo Bonów. Z tego okresu Dr. Anne Markham Schultz przypisuje mu wykonanie reliefu na lunecie przed głównym portalem wejściowym do Scuola di San Marco w Wenecji przedstawiającego św. Marka na tronie pomiędzy członkami bractwa religijnego. Przypisuje się mu także wykonanie elementów Porta della Carta w Pałacu Dożów^[1].

Budowa katedry w Szybeniku

W roku 1441 podpisał kontrakt na wybudowanie Katedry świętego Jakuba w Szybeniku, którą budował do swojej śmierci. W budowie katedry zastosował nowatorskie na tamte czasy rozwiązania kamieniarskie, dzięki czemu możliwe było postawienie budowli bez użycia zaprawy murarskiej^[2].

W czasie prac nad katedrą znalazł czas na tworzenie innych dzieł. W 1448 r. wykonał kamienny ołtarz dla katedry w Splicie ze sceną przedstawiającą biczowanie Chrystusa^[1]. W Ankonie zaprojektował oraz wykonał fasadę budynku Loggia dei Mercanti oraz portal wejściowy do kościoła San Francesco alle Scale^[1]. Jako urbanista zaprojektował miasto Pag^[1]. Pracował także przy odbudowie Pałacu Rektorów w Dubrowniku^[1] oraz wykonał ołtarz św. Rainera dla nieistniejącego już kościoła św. Eufemii w Splicie^[1],

Pod jego okiem pracowali: Niccolò di Giovanni Fiorentino oraz Andrea Alessi^[2].

Galeria

Głowy na ścianach katedry - dzieło Juraja
Płaskorzeźba w baptysterium - dzieło artysty
Biczowanie Chrystusa - Płaskorzeźba z ołtarza Katedry w Splicie
Loggia dei Mercanti w Ankonie
Porta della Carta z zaznaczonymi elementami przypisywanymi Jurajowi Dalmatinacowi

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Anne Markham Schulz. Giorgio da Sebenico and the Workshop of Giovanni Bon. „Radovi Instituta za Povijest Umjetnosti”. 3–6, s. 77–92, 1982. (ang.).
↑ ^a ^b UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., The Cathedral of St James in Šibenik [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-07-17] (ang.).

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Anne Markham Schulz. Giorgio da Sebenico and the Workshop of Giovanni Bon. „Radovi Instituta za Povijest Umjetnosti”. 3–6, s. 77–92, 1982. (ang.).

[:1-2] UNESCO World HeritageU.W.H. Centre UNESCO World HeritageU.W.H., The Cathedral of St James in Šibenik [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2022-07-17] (ang.).

[1]

[2]