Josef Bohuslav Foerster
Josef Bohuslav Foerster (1898) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód |
Josef Bohuslav Foerster (ur. 30 grudnia 1859 w Pradze, zm. 29 maja 1951 Novém Vestci[1][2]) – czeski kompozytor i pedagog.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 1879–1882 uczył się w Praskiej Szkole Organowej[1][2]. Pełnił funkcję organisty w kościele św. Wojciecha na Nowym Mieście (1882–1888) i chórmistrza w kościele Matki Bożej Śnieżnej (1889–1894)[2]. Pisywał krytyki muzyczne do praskiej gazety Národní listy[1]. W 1888 roku poślubił sopranistkę Bertę Lautererovą (1869–1936)[2]. W 1893 roku wyjechał do Hamburga, gdzie uczył muzyki i pisał artykuły do Hamburger Freie Presse i Hamburger Nachrichten, a od 1901 roku prowadził klasę fortepianu w konserwatorium hamburskim[1]. Poznał wówczas Gustava Mahlera[1]. W 1903 roku przeprowadził się wraz z żoną do Wiednia, gdzie wykładał kompozycję w Neues Konservatorium i pisał do Die Zeit[1]. W 1918 roku wrócił do Pragi[1][2]. Uczył kompozycji w Konserwatorium Praskim (1919–1931) i na Uniwersytecie Karola (1920–1936)[2]. W latach 1931–1939 był prezesem České akademie věd a umění[1][2]. W 1945 roku otrzymał tytuł artysty narodowego[2].
Opublikował kilka esejów, a także szczegółową autobiografię (Praga 1929–1947)[2].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]W swojej twórczości kontynuował tradycje romantyczne[1][2]. Największe znaczenie mają powstałe przed I wojną światową opery, utwory wokalne i instrumentalne[2]. W operach kontynuował tradycje Smetany i Fibicha, jego dzieła cechują się realizmem i pogłębioną psychologią postaci, w warstwie muzycznej zbliżał się do modernizmu[1]. Modernistyczne w zakresie melodyki i harmoniki pieśni i utwory orkiestrowe Foerstera wykazują pokrewieństwo z twórczością Gustava Mahlera[1]. Symfonie mają charakter programowy, nie nawiązując jednak bezpośrednio do żadnego utworu literackiego[1].
Wybrane kompozycje
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych[1])
Utwory orkiestrowe
- symfonie: I d-moll (1888), II F-dur (1885), III D-dur „Život” 1894, IV c-moll „Veliká noc” 1905, V d-moll 1929)
- suity orkiestrowe: V horách (1884), Cyrano de Bergerac (1903), Ze Shakespeara (1909), Jaro (1911), Jičínská suita (1923)
- uwertury i poematy symfoniczne: Tragická ouvertura (1895), Slavostní ouvertura (1907), Mé mládi (1900), Legenda o štěstí (1909), Jaro a touha (1912)
- I koncert skrzypcowy c-moll (1911)
- II koncert skrzypcowy d-moll (1926)
- Koncert wiolonczelowy (1931)
- Capriccio na flet i małą orkiestrę (1941)
Utwory kameralne
- Nonet na skrzypce, altówkę, wiolonczelę, kontrabas, flet, obój, klarnet, fagot i róg (1931)
- Kwintet na instrumenty dęte (1909)
- Komorní hudba na fortepian i kwartet smyczkowy (1928)
- kwartety smyczkowe: I E-dur (1888), II D-dur (1893), III C-dur (1907), IV F-dur (1944)
- tria fortepianowe: I f-moll (1890), II B-dur (1894), III a-moll (1921)
- 3 sonaty skrzypcowe
- 2 sonaty wiolonczelowe
Pieśni na głos i fortepian
- Erotikon (1896)
- Písně touhy (1897)
- Písně jarní a podzimni (1896–1898)
- Passiflora (1896–1906)
- Pohádka o dlouhé touze (1910)
- Hrst klasů (1905–1916)
- U bran štěstí (1945)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Stabat Mater na chór mieszany, orkiestrę i organy (1892)
- Glagolská mše (1923)
- oratorium Svatý Václav na głosy solowe, chór mieszany, orkiestrę i organy (1928)
- Te Deum na chór mieszany, orkiestrę i organy (1931)
- Missa in honorem Beatae Mariae Virginis (1948)
Kantaty
- Mrtvým bratřim na głosy solowe, chór mieszany, orkiestrę i organy (1918)
- Čtyři bohatýři na chór mieszany i orkiestrę (1913–1921)
- Máj na baryton, chór mieszany, recytatora i orkiestrę (1936)
- Píseň bratra slunce na baryton, chór mieszany i orkiestrę (1944)
- Kantáta 1945 na głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę (1945)
Opery
- Debora (1891, wyst. Praga 1893)
- Eva (1897, wyst. Praga 1899)
- Jessika (1904, wyst. Praga 1905)
- Nepřemožení (1917, wyst. Praga 1918)
- Srdce (1922, wyst. Praga 1923)
- Bloud (1936, wyst. Praga 1936)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 130. ISBN 83-224-0344-5.
- ↑ a b c d e f g h i j k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1142–1143. ISBN 0-02-865527-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Josef Bohuslav Foerster – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- ISNI: 000000011023890X
- VIAF: 32196390
- LCCN: n81024653
- GND: 119053810
- LIBRIS: 31fjm1wm1sdtq31
- BnF: 140199117
- SUDOC: 142321494
- SBN: BVEV106485
- NKC: jk01031482
- BNE: XX900621
- NTA: 096424060
- BIBSYS: 98046898
- CiNii: DA12314979
- Open Library: OL413967A
- PLWABN: 9810650530905606
- NUKAT: n97026154
- J9U: 987007273040705171
- LNB: 000294300
- NSK: 000426387
- CONOR: 91780963
- LIH: LNB:XMx;=Bz
- RISM: people/64842