Przejdź do zawartości

Joanna Muszkowska-Penson

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Joanna Muszkowska-Penson
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

25 października 1921
Warszawa

Data i miejsce śmierci

30 czerwca 2023
Sopot

Profesor nauk medycznych
Specjalność: choroby wewnętrzne, nefrologia
Alma Mater

Akademia Medyczna w Łodzi

Doktorat

1961

Habilitacja

1971

Profesura

1976

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Akademia Medyczna w Gdańsku

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”
Wizerunek Joanny Muszkowskiej-Penson na muralu „Kobiety Wolności” w Gdańsku

Joanna Helena Muszkowska-Penson (ur. 25 października 1921 w Warszawie[1], zm. 30 czerwca 2023 w Sopocie[2]) – polska lekarka i nauczycielka akademicka, profesor nauk medycznych, działaczka opozycji w okresie PRL, bliska współpracowniczka Lecha Wałęsy.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Córka bibliologa Jana Muszkowskiego[3] i Janiny z domu Badior[1]. W 1939 ukończyła X Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Warszawie. W 1940 została żołnierką Związku Walki Zbrojnej w Warszawie. W marcu 1941 zatrzymana i osadzona na Pawiaku, we wrześniu tegoż roku osadzona w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrück, skąd została wyzwolona w kwietniu 1945[1][4].

W 1950 ukończyła studia na Akademii Medycznej w Łodzi. W 1961 doktoryzowała się, a w 1971 uzyskała stopień doktora habilitowanego[4]. W 1976 otrzymała tytuł profesorski w zakresie nauk medycznych. Specjalizowała się w zakresie nefrologii i chorób wewnętrznych[5]. W latach 1950–1980 zatrudniona w Klinice Chorób Nerek Akademii Medycznej w Gdańsku, następnie do 1991 w szpitalu wojewódzkim, w którym zajmowała stanowisko ordynatora oddziału internistycznego[1].

W czasie wydarzeń sierpniowych w 1980 wspierała strajkujących stoczniowców, dołączyła następnie do „Solidarności”[4]. Po wprowadzeniu stanu wojennego w swoim mieszkaniu ukrywała m.in. Piotra Dyka. W latach 80. była także osobistą lekarką i tłumaczką Lecha Wałęsy[1][6]. 14 kwietnia 1984[4] została zatrzymana i następnie aresztowana za kolportowanie wydawnictw drugiego obiegu. Pozbawienie wolności powszechnie znanej i szanowanej lekarki spotkało się z protestami – petycję o jej uwolnienie podpisało kilka tysięcy osób. Ostatecznie Joanna Muszkowska-Penson została zwolniona po kilku dniach[6]. Kontynuowała działalność opozycyjną, m.in. w maju i sierpniu 1988 udzielała się jako lekarka w czasie strajków w Stoczni Gdańskiej i w gdańskim porcie[1].

W 1991 przeszła na emeryturę, po czym wyjechała do córki do Glasgow[6]. W 2006 powróciła do Polski, podjęła pracę w biurze Lecha Wałęsy[4].

Od 1954 była żoną Jakuba Pensona, w latach 60. rektora Akademii Medycznej w Gdańsku[6].

Została pochowana 7 lipca 2023 na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku[7].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Jej wizerunek znalazł się na powstałym w 2019 muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[13]. W 2021 na dawnym domu Joanny Muszkowskiej-Penson przy ul. Tuwima 29 w Gdańsku odsłonięto poświęconą jej tablicę pamiątkową[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j Penson Joanna [online], gedanopedia.pl [dostęp 2024-03-06].
  2. ↑ „Najważniejsza w życiu jest miłość do ludzi”. Nie żyje prof. Joanna Muszkowska-Penson [online], gdansk.pl, 30 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-30].
  3. ↑ Agata Walczak-Niewiadomska, „Jan Muszkowski: Ludzie, epoka, książki. Polska bibliologia uniwersytecka w 60 lat od śmierci Profesora” – sprawozdanie z konferencji, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum”, Nr 1 (18), 2014 [dostęp 2015-02-27].
  4. ↑ a b c d e Arkadiusz Kazański, Joanna Muszkowska-Penson [online], encyklopedia-solidarnosci.pl [dostęp 2023-04-24].
  5. ↑ Prof. dr hab. Joanna Muszkowska-Penson, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-02-26].
  6. ↑ a b c d Jolanta Gromadzka-Anzelewicz, Joanna Muszkowska-Penson: „Byłam lekarzem Wałęsy…”, naszemiasto.pl, 21 lipca 2006 [zarchiwizowane 2015-02-27].
  7. ↑ Dorota Abramowicz, Gdańsk: Pogrzeb prof. Joanny Muszkowskiej-Penson na cmentarzu Srebrzysko [online], zawszepomorze.pl, 7 lipca 2023 [dostęp 2023-10-15].
  8. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2006 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2006 r. nr 80, poz. 807).
  9. ↑ Laureaci medalu księcia Mściwoja II, gdansk.pl [zarchiwizowane 2021-01-07].
  10. ↑ Katarzyna Kaleta-Sennik, Nie żyje wybitna obrończyni praw człowieka – prof. Joanna Muszkowska-Penson [online], brpo.gov.pl, 3 lipca 2023 [dostęp 2023-07-04].
  11. ↑ Honorowi obywatele Gdańska [online], gdansk.pl [dostęp 2024-11-09].
  12. ↑ Ilona Godlewska, Prof. Muszkowska-Penson Honorową Obywatelką Gdańska [online], wyborcza.pl, 29 marca 2018 [dostęp 2018-03-29].
  13. ↑ Izabela Biała, Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki, gdansk.pl, 5 lipca 2019 [zarchiwizowane 2020-12-02].
  14. ↑ Marta Formella, Upamiętniono dobro i odwagę Honorowej Obywatelki Gdańska – tablica prof. Muszkowskiej-Penson, gdansk.pl, 26 października 2021 [zarchiwizowane 2021-10-28].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joanna_Muszkowska-Penson&oldid=75196146”