Jerzy Stanisław Sapieha
Lis | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia |
12 listopada 1668 |
Data i miejsce śmierci |
12 października 1732 |
Ojciec | |
Matka | |
Żona |
Izabela Helena Połubińska, c. Aleksandra Hilarego |
Dzieci |
Z Teodorą: |
Jerzy Stanisław Sapieha herbu Lis (ur. 12 listopada 1668, zm. 12 października 1732 w Warszawie) – wojewoda mścisławski w 1732 roku, wojewoda trocki w latach 1706–1709, stolnik litewski w latach 1686–1703, podstoli litewski w 1686 roku[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Kazimierza Jana Pawła i Krystyny z Hlebowiczów, bratem Aleksandra Pawła i Michała Franciszka.
W latach 1683–1684 uczył się w Kolegium Jezuitów w Braniewie. W 1684 został rotmistrzem chorągwi petyhorskiej na Podolu. Mimo młodego wieku objął w 1686 podstolstwo litewskie oraz w listopadzie stolnikostwo litewskie. W 1687 brał udział w walkach w okolicach Kamieńca Podolskiego. Posłował na sejm w latach 1690, 1693 i 1695. W latach 1695–1696 na czele kilkunastu chorągwi rozstrzygał zbrojnie antysapieżyńskie wystąpienia w Nowogródku i na Żmudzi. Od końca 1696 współpracował ściślej z wojskami ojca i stryja.
Poseł sejmiku Księstwa Żmudzkiego na sejm konwokacyjny 1696 roku[2]. 5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[3]. W elekcji 1697 poparł kandydaturę księcia Conti, wypowiadając się jednak w lipcu 1697 za przejściem rodu Sapiehów na stronę Augusta II. 12 stycznia 1698 witał Augusta II wjeżdżającego do Warszawy z Wilanowa jako poseł od wojska litewskiego, zapewniając o jego wierności. Poseł słonimski na sejm pacyfikacyjny 1698 roku[4].
Z powodu choroby nie brał udziału w bitwie pod Olkienikami 18 listopada 1700. W latach 1701–1702 przebywał w Warszawie, próbując odzyskać dla rodu utracone w w/w bitwie wpływy. W styczniu 1702 roku podpisał akt pacyfikacji Wielkiego Księstwa Litewskiego[5]. Z braku sukcesu od 1702 poparł Karola XII, prowadząc zaciąg i operując popierającą go sapieżyńską armią, a od 1705 – Stanisława Leszczyńskiego, organizując walkę zbrojną na Litwie aż do klęski pod Połtawą. W 1705 roku potwierdził pacta conventa Stanisława Leszczyńskiego[6]. Od 1707 do 1709 pełnił funkcję wojewody trockiego.
W latach 1710–1713 przebywał w Prusach. Po powrocie do kraju zajmował się sprawami majątkowymi, bezskutecznie próbując wrócić do wielkiej polityki. Dopiero w marcu 1732 otrzymał urząd wojewody mścisławskiego.
Był ojcem Antoniego Kazimierza.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 237.
- ↑ Ewa Gąsior, Sejm konwokacyjny po śmierci Jana III Sobieskiego, Warszawa 2017, s. 90.
- ↑ Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s.].
- ↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721>wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 195.
- ↑ Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 305.
- ↑ Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich należących z Posłami JKM [...], s. 23.
- Absolwenci i studenci Kolegium Jezuitów w Braniewie
- Oficerowie petyhorscy
- Podstolowie wielcy litewscy
- Posłowie na sejm zwyczajny 1690
- Posłowie na sejm zwyczajny 1695
- Posłowie na sejm konwokacyjny 1696
- Posłowie na sejm pacyfikacyjny 1698
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (Księstwo Żmudzkie)
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (powiat słonimski)
- Rotmistrzowie petyhorscy
- Sapiehowie herbu Lis
- Stolnicy wielcy litewscy
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Senatorowie za panowania Augusta II Mocnego
- Senatorowie za panowania Augusta III Sasa
- Sygnatariusze aktu pacyfikacji Wielkiego Księstwa Litewskiego 1702
- Sygnatariusze paktów konwentów Stanisława Leszczyńskiego (1705)
- Sygnatariusze obwieszczenia do poparcia wolnej elekcji 1697
- Wojewodowie mścisławscy
- Wojewodowie troccy (I Rzeczpospolita)
- Urodzeni w 1668
- Zmarli w 1732