Przejdź do zawartości

Jerzy Antczak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Antczak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1929
Włodzimierz

Zawód

reżyser, scenarzysta

Współmałżonek

Jadwiga Barańska

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka Nagrody Państwowej

Jerzy Antczak (ur. 25 grudnia 1929 we Włodzimierzu) – polski reżyser telewizyjny, teatralny i filmowy oraz aktor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Lublińcu[1]. Następnie ukończył Wyższą Szkołę Teatralną im. Leona Schillera w Łodzi, dyplom uzyskał w 1953.

Jako aktor debiutował na deskach Teatru Powszechnego w Łodzi; później zajmował się też reżyserią, od końca lat 50. aktywny już tylko jako reżyser[2].

W 1957 był dyrektorem teatru „715” w Łodzi, w 1959 naczelnym reżyserem Łódzkiego Ośrodka Telewizyjnego, a od 1963 naczelnym reżyserem Warszawskiego Ośrodka Telewizyjnego[3].

W latach 1963–1975 był naczelnym reżyserem Teatru Telewizji. Reżyserował osobiście m.in. Kordiana J. Słowackiego, Trzy siostry Czechowa, Szklaną menażerię T. Williamsa; również ważne spektakle Teatru Faktu (Epilog Norymberski). 22 lipca 1964 z okazji 20-lecia Polski Ludowej otrzymał zespołową nagrodę państwową I stopnia za twórczość artystyczną w teatrze telewizji[4].

Laureat nagrody państwowej I stopnia (indywidualnej 1964 i 1970, zespołowej 1976).

W 1977 jego film Noce i dnie był nominowany do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny[5].

Od 1979 mieszka w USA, gdzie jest wykładowcą (z tytułem profesora) Uniwersytetu Kalifornijskiego (UCLA) w Los Angeles, na Wydziale Filmu i Telewizji. Na początku lat 90. czasowo przebywał w Polsce, realizując dwa filmy: Dama kameliowa i Chopin. Pragnienie miłości oraz dwa przedstawienia teatru TV: „Cezar i Pompejusz” oraz „Ścieżki chwały”.

14 września 2013 otrzymał Platynowe Lwy za całokształt twórczości na 38. Festiwalu Filmowym w Gdyni[6].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Od 1956 aż do śmierci żony w 2024 roku był żonaty z aktorką Jadwigą Barańską, z którą ma syna Mikołaja (ur. 1964).

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Filmy i seriale Jerzego Antczaka
Rok Film[7] Reżyser Scenarzysta Uwagi
1962 Spóźnieni przechodnie T film fabularny, cz. 4 – Stary profesor, na podstawie opowiadania Stanisława Dygata
Łabędzi śpiew T T film fabularny, telewizyjny, na podstawie opowiadania Antona Czechowa
1965 Wystrzał T T film fabularny, telewizyjny, na podstawie opowiadania Aleksandra Puszkina
1966 Mistrz T film fabularny, telewizyjny
1968 Hrabina Cosel T film fabularny, na podstawie powieści Ignacego Józefa Kraszewskiego pod tym samym tytułem
Hrabina Cosel T serial fabularny
1970 Epilog norymberski T T film fabularny, telewizyjny
1975 Noce i dnie T T film fabularny, adaptacja powieści Marii Dąbrowskiej pod tym samym tytułem
1977 Noce i dnie T T serial fabularny
1982 The Wall T film fabularny, telewizyjny, produkcji amerykańskiej, na podstawie powieści Johna Herseya
1994 Dama kameliowa T film fabularny, telewizyjny, adaptacja powieści Aleksandra Dumasa (syna) pod tym samym tytułem
2002 Chopin. Pragnienie miłości T T film fabularny, również w wersji angielskiej Chopin. Desire for Love

Teatr Telewizji

[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Antczak zrealizował dla telewizji około 130 przedstawień.

Wybrane pozycje

Książki

[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Antczak wydał dwie autobiografie:

  • Noce i dnie mojego życia (2009);
  • Jak ja ich kochałem (2020).

Odznaczenia i nagrody[8]

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1964: Kordian
  • 1966: Wystrzał
  • 1971: Epilog Norymberski

Inne nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • Nagrody Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (pięciokrotnie)
  • 1966: Palermo Światowy Festiwal Radia i Telewizji – Mistrz film TV. „Prix Italia”
  • 1968: Sofia, Bułgaria Festiwal Teatrów Interwizji – „Notes” Grand Prix
  • 1976: Nagroda specjalna Międzynarodowej Unii Krytyki Filmowej za Noce i dnie
  • 2003: Chopin. Pragnienie miłości, The WorldFest-Houston International Film Festival, The Platinum Remi Award – „Platyna” dla najlepszego dramatu
  • 2008: Epilog norymberski, The WorldFest-Houston International Film Festival, The Platinum Remi Award – „Platyna” dla najlepszego filmu z gatunku „dokudrama”
  • 2013: Platynowe Lwy za całokształt twórczości na 38. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
  • 2015: Złota Sowa Polonii za twórczość filmową
  • 2015: Diamentowe Lwy za najlepszy film Noce i dnie na 40-lecie Festiwalu Filmowego w Gdyni (2015)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Znani absolwenci. mickiewicz.net.pl. [dostęp 2020-10-21]. (pol.).
  2. Jerzy Antczak. Culture.pl. [dostęp 2021-09-13].
  3. Sto warszawiaków i warszawianek. „Warszawski Kalendarz Ilustrowany „Stolicy” – 1967”, s. 21, 1966. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika „Stolica”. 
  4. Dziennik Polski, rok XX, nr 171 (6363), s. 3.
  5. The 49th Academy Awards | 1977. oscars.org. [dostęp 2021-09-01]. (ang.).
  6. "Ida" wygrywa 38. Gdynia - Festiwal Filmowy!. mkidn.gov.pl, 2013-09-14. [dostęp 2021-09-01]. (pol.).
  7. Jerzy Antczak w bazie filmpolski.pl
  8. Jerzy Antczak | Ciekawostki. filmweb.pl. [dostęp 2021-09-01]. (ang.).
  9. Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], gov.pl [dostęp 2024-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2024-06-30] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]