Jerzy Albrecht Denhoff

Sukcesja apostolska
Konsekrator	Andrzej Chryzostom Załuski
Współkonsekratorzy	Jan Mikołaj Łubieniecki; Michał Szembek
Konsekrowani biskupi
Ludwik Bartłomiej Załuski	1692
Paul Konstantyn Dubrawski	1699
Kazimierz Łubieński	1701
Współkonsekrowani biskupi
Franciszek Michał Prażmowski	1697

Jerzy Albrecht Denhoff
Kraj działania	I Rzeczpospolita
Data urodzenia	7 kwietnia 1640
Data śmierci	16 marca 1702
Miejsce pochówku	Kaplica Denhoffów↗
	Biskup diecezjalny przemyski
Okres sprawowania	1689–1701
	Biskup diecezjalny krakowski
Okres sprawowania	1701–1702
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	1 kwietnia 1686
Sakra biskupia	brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Albrecht Denhoff (lub równoważnie Doenhoff) herbu Dzik (ur. 7 kwietnia 1640, zm. 16 marca 1702) – kanclerz wielki koronny, biskup kamieniecki w latach 1685–1687^[1], przemyski w latach 1689–1701 i krakowski w latach 1701–1702, prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach 1693–1701^[2], kanonik krakowski, kustosz poznańskiej kapituły katedralnej w latach 1671–1676, kanonik poznańskiej kapituły katedralnej w 1671 roku^[3], kanonik kapituły katedralnej chełmińskiej, administrator opactwa witowskiego.

Życiorys

Był synem Zygmunta i Teresy Anny Ossolińskiej. Odbył studia teologiczne w kolegium jezuickim w Rzymie^[4]. Deputat kapituły katedralnej poznańskiej na Trybunał Główny Koronny w 1671 roku^[5]. W 1686 roku został biskupem kamienieckim, w 1687 osobistym kanclerzem królowej Marii Kazimiery. W 1690 został biskupem przemyskim. W 1688 mianowany kanclerzem wielkim koronnym.

Po ujawnieniu ateizmu Kazimierza Łyszczyńskiego domagał się dla niego kary śmierci^[6]. Był początkowo stronnikiem Marysieńki, później skłaniał się w stronę stronnictwa profrancuskiego. Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 roku przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej^[7]. W czasie elekcji po śmierci Jana III Sobieskiego, w 1697 popierał kandydaturę księcia Contiego. Jako kanclerz wysłał do Ludwika XIV pismo zawiadamiające o wyborze księcia na króla Polski. 5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej^[8]. Był elektorem Augusta II Mocnego z ziemi lwowskiej i przemyskiej w 1697 roku^[9] i z jego rąk otrzymał w 1701 biskupstwo krakowskie. Biskupem krakowskim był zaledwie pół roku. Pochowany został w rodzinnej kaplicy na Jasnej Górze w Częstochowie (był ostatnim pochowanym tam członkiem rodu).

Przypisy

↑ Kazimierz Piwarski, Jerzy Albrecht Denhoff, w: Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1939-1946 t. V, s. 113-114.
↑ Antoni Julian Nowowiejski, Płock : monografia historyczna / napisana podczas wojny wszechświatowej i wydrukowana w roku 1930, Płock [1931], s. 354.
↑ Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 28, 36.
↑ Alfons Mańkowski, Prałaci i kanonicy katedralni chełmińscy : od założenia kapituły do naszych czasów, Toruń 1928, s. 32-33.
↑ Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 136.
↑ Wiesław Mercik, Bez płaszcza z gronostajów. Kraków 1988, s.80.
↑ Konfederacya Generalna Ordinvm Regni & Magni Dvcatus Lithvaniæ Po niedoszłey Konwokacyey głowney Warszawskiey umowiona Roku Pańskiego 1696. dnia 29 Miesiąca Sierpnia, [1696], [b.n.s.]
↑ Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]
↑ Suffragia województw i ziem koronnych i W. X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego [...], s. 33.

Bibliografia

Wiesław Mercik: Bez płaszcza z gronostajów. Kościół a państwo i prawa człowieka. Kraków: KAW, 1988, s. tak. ISBN 83-03-02361-6.

[1] Kazimierz Piwarski, Jerzy Albrecht Denhoff, w: Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1939-1946 t. V, s. 113-114.

[2] Antoni Julian Nowowiejski, Płock : monografia historyczna / napisana podczas wojny wszechświatowej i wydrukowana w roku 1930, Płock [1931], s. 354.

[3] Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 28, 36.

[4] Alfons Mańkowski, Prałaci i kanonicy katedralni chełmińscy : od założenia kapituły do naszych czasów, Toruń 1928, s. 32-33.

[5] Mikołaj Pukianiec, Organizacja i funkcjonowanie poznańskiej kapituły katedralnej w XVII wieku, s. 136.

[6] Wiesław Mercik, Bez płaszcza z gronostajów. Kraków 1988, s.80.

[7] Konfederacya Generalna Ordinvm Regni & Magni Dvcatus Lithvaniæ Po niedoszłey Konwokacyey głowney Warszawskiey umowiona Roku Pańskiego 1696. dnia 29 Miesiąca Sierpnia, [1696], [b.n.s.]

[8] Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]

[9] Suffragia województw i ziem koronnych i W. X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego [...], s. 33.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]