Jastrzębiec gałęzisty

Jastrzębiec gałęzisty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Cichorioideae
Rodzaj	jastrzębiec
Gatunek	Hieracium racemosum
Podgatunek	jastrzębiec gałęzisty
	Nazwa systematyczna
	Hieracium racemosum subsp. barbatum Zahn; Zahn, in Koch, Syn. Deut. Schweiz. Fl., ed. 3. 1902." 1925 1902
Synonimy
	Hieracium barbatum' Tausch; Hieracium dinaricum Fr.;
	Hieracium barbatum' Tausch; Hieracium dinaricum Fr.;

Jastrzębiec gałęzisty^[4] (Hieracium racemosum subsp. barbatum Zahn) – według The Plant List podgatunek Hieracium racemosum^[3]. W wykazie flory Polski wymieniony w randze gatunku (Hieracium barbatum)^[4].

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Europie Środkowej i Południowej. Szczególnie często występuje na Półwyspie Bałkańskim i w Pannonii w Karpatach Południowych. Jest rozprzestrzeniony głównie na niżu, w południowej Europie dochodzi do wysokości 1700 m n.p.m. W Polsce jest bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk położonych na Dolnym Śląsku i w Karpatach. Na Dolnym Śląsku podano kilka stanowisk w okolicy Świdnicy i Wrocławia, w Karpatach dwa stanowiska: w dolinie Raby na Zarabiu w Myślenicach i w Osieczanach koło Myślenic^[5].

Morfologia

Łodyga: Tęga, wzniesiona, do 70 cm wysokości. W dolnej części pokryta jasnymi włoskami długości 3-5 mm, w górnej naga, lub z rzadka tylko owłosiona^[5].
Liście: 5-12 jajowatolancetowatych, nieregularnie, ostro ząbkowanych, spodem na nerwach i brzegach owłosionych, zaostrzonych liści łodygowych. Liście dolne ogonkowe, liście górne siedzące^[5].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki. Okrywa walcowata, długości 10-12 mm. Łuski okrywy zielone, pokryte krótkimi, prostymi i gruczołowatymi włoskami, a u nasady także włoskami gwiazdkowatymi. Kwiaty języczkowe jasnożółte, długości 15 mm^[5].
Owoce: Jasnobrązowe niełupki^[5].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. W Polsce rośnie w lasach liściastych, zwłaszcza w świetlistych grądach i dąbrowach, w Europie Południowej głównie w buczynach. Kwitnie w sierpniu i wrześniu. Wytwarza bardzo wiele nasion, wysoki ich procent kiełkuje. Liczba chromosomów 2n = 27^[5].

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w kategorii R (rzadki – potencjalnie zagrożony). W Polsce nie jest chroniony prawnie^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-12] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2017-03-13].
↑ ^a ^b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Szeląg Z. Jastrzębiec gałęzisty. s. 384-385. W: Czerwona Księga Karpat Polskich, Kraków 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-12] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-03-13].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[K-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Szeląg Z. Jastrzębiec gałęzisty. s. 384-385. W: Czerwona Księga Karpat Polskich, Kraków 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]