Przejdź do zawartości

Jane Addams

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jane Addams
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Laura Jane Addams

Data i miejsce urodzenia

6 września 1860
Cedarville

Data i miejsce śmierci

21 maja 1935
Chicago

Przyczyna śmierci

nowotwór

Zawód, zajęcie

socjolożka, dziennikarka

podpis

Laura Jane Addams (ur. 6 września 1860 w Cedarville, zm. 21 maja 1935 w Chicago) – amerykańska socjolożka, pracownica socjalna, feministka, dziennikarka, przewodnicząca Międzynarodowej Ligi Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności oraz laureatka Pokojowej Nagrody Nobla za 1931 rok (razem z Nicholasem Butlerem).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Jane Addams urodziła się 6 września 1860 roku w Cedarville w stanie Illinois. Jej ojciec John Huy Addams przez 16 lat pełnił funkcję senatora stanu Illinois, a także brał udział w wojnie domowej po stronie Północy. Jej matka Sarah Weber zmarła, gdy Addams miała 2 lata[1].

W 1882 ukończyła Rockford College for Women, zdobywając bachelor’s degree. W tym samym roku rozpoczęła studia w Women's Medical College w Rockford oraz w Filadelfii, lecz ze względu na operację kręgosłupa i długi okres rekonwalescencji nigdy ich nie skończyła[2].

Działalność społeczna

[edytuj | edytuj kod]

W 1887 wraz z Ellen G. Starr odwiedziła londyńskie Toynbee Hall, które zainspirowało je do założenia podobnej instytucji w Stanach Zjednoczonych. W 1889 po wydzierżawieniu posiadłości w jednej z najbiedniejszych dzielnic Chicago utworzyły one Hull-House (nazwane na cześć ofiarodawcy Charlesa Hulla) – schronisko dla ubogich, a także centrum kulturalne[1].

Muzeum, które mieści się w założonym przez Addams Hull-House.

Addams pracowała w administracji stanowej, od 1905 była członkinią władz oświatowych miasta Chicago, a od 1909 pełniła funkcję przewodniczącej rady pomocy społecznej. Za całokształt swojej działalności społecznej w 1910 została, jako pierwsza kobieta, wyróżniona doktoratem honoris causa przez Uniwersytet Yale[2].

W 1915 założyła Pokojową Partię Kobiet, którą w tym samym roku reprezentowała na Międzynarodowym Kongresie Kobiet w Hadze. Na kongresie zawiązała się Międzynarodowa Liga Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności, której Addams przewodniczyła do 1929. Była zadeklarowaną feministką i opowiadała się za przyznaniem kobietom praw wyborczych[1].

Sprzeciwiała się przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej, a także dążyła do jej zakończenia na drodze mediacji. Sześciokrotnie przewodniczyła międzynarodowym konferencjom pokojowym oraz przyczyniła się zwołania konferencji państwa neutralnych, w trakcie której próbowano określić warunki zawarcia pokoju. W 1917 po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny zaangażowała się w działania Herberta Hoovera, pomagając dostarczać żywność dzieciom i kobietom mieszkającym w państwach dotkniętym wojną[1].

91 razy była nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla, którą jako pierwsza Amerykanka i druga kobieta otrzymała w 1931 za działania społeczne na rzecz pokoju (nagrodę dzieliła z Nicholasem Butlerem). Ze względu na zawał serca, który przeszła w 1926 lekarze odradzali jej podróży przez Atlantyk, przez co nie była w stanie samodzielnie odebrać Nagrody[3]

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Zmarła na nowotwór 21 maja 1935 w Chicago, gdzie została pochowana. Po jej śmierci Hull-House został wykupiony przez państwo i stał się pomnikiem kultury narodowej Stanów Zjednoczonych, znajduje się tam muzeum[1].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Na cześć Jane Addams nazwano jeden z kraterów na planecie Wenus[4].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Newer Ideals of Peace (1907)
  • The Spirit of Youth and the City Streets (1909)
  • Twenty Years at Hull-House: With Autobiographical Notes (1910)
  • The Long Road of Woman's Memory (1916)
  • Peace and Bread in Time of War (1922)
  • The Second Twenty Years at Hull-House: September 1909 to September 1929 (1930)
  • The Excellent Becomes the Permanent (1932)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Jerzy Grobis, Jane Addams, [w:] Waldemar Michowicz, Robert Łoś (red.), Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla, Łódź: Polska Akademia Nauk, 2008, s. 146-149.
  2. a b Frederick W. Haberman (red.), Nobel Lectures, Peace 1926-1950, Amsterdam: Elsevier Publishing Company, 1972.
  3. Sveen Asle, The Nobel Peace Prize: some aspects of the decision-making process, 1932–39, t. 1, The Norwegian Nobel Institute, 2000, s. 1-29.
  4. Venus - Magellan [online], NASA [dostęp 2022-01-17].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]