Jan Ziółek

Jan Ziółek
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	29 lipca 1931 ; Złaków Borowy
Data i miejsce śmierci	5 września 2009 ; Lublin
	Profesor doktor habilitowany nauk historycznych
	Specjalność: historia nowożytna powszechna i Polski XIX i XX w.
Alma Mater	KUL
Doktorat	1968 ; UW
Habilitacja	1979 ; KUL
Profesura	1988 / 1992
	Profesor zwyczajny
Jednostka	Instytut Historii Wydziału Nauk Humanistycznych KUL
	Odznaczenia

Jan Ziółek (ur. 29 lipca 1931 w Złakowie Borowym, zm. 5 września 2009 w Lublinie) – polski historyk, specjalizujący się w historii powszechnej i historii Polski XIX wieku, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Życiorys

Jego pradziadek był uczestnikiem powstania styczniowego (1863–1864), a ojciec brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920.

1 lutego 1952 został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (UBP) za antykomunistyczną działalność konspiracyjną. Przebywał w areszcie śledczym do 20 lutego 1952. 18 lutego 1952 został skazany na 9 lat więzienia przez Rejonowy Sąd Wojskowy w Łodzi za przynależność do nielegalnej organizacji antykomunistycznej w Łowiczu, zmierzającej do obalenia siłą władzy ludowej i ustroju komunistycznego. Został również pozbawiony praw obywatelskich i honorowych na okres 3 lat, a także orzeczono wobec niego całkowitą konfiskatę mienia. Część wyroku odbył w więzieniach UBP w Łodzi i w Centralnym Więzieniu w Sieradzu, a część przepracował w Kopalni Węgla Kamiennego im. Dymitrowa w Bytomiu. Wolność odzyskał w maju 1955.

W 1956 podjął studia na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – na kierunku historia – w Lublinie. Studia ukończył w 1961. Nadal był prześladowany przez władze komunistyczne. Na początku lat sześćdziesiątych XX w. zwolniono go oraz jego żonę z pracy w sektorze państwowym. W 1962 podjął pracę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim jako kierownik dziekanatu Wydziału Teologicznego i Wydziału Prawa Kanonicznego. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w 1968 na Uniwersytecie Warszawskim. 1 lutego 1969 rozpoczął pracę naukowo-dydaktyczną jako starszy asystent II Katedry Historii Nowożytnej KUL. W 1979 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wiosną 1981 otrzymał nominację na docenta. W 1981 wspierał moralnie i finansowo studentów aresztowanych za udział w listopadowym strajku okupacyjnym na KUL. W latach 1981–1987 był prodziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych KUL. W 1984 został powołany na stanowisko kierownika II Katedry Historii Nowożytnej KUL. W 1988 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego KUL, a w 1992 objął stanowisko profesora zwyczajnego.

Był członkiem Towarzystwa Naukowego KUL – zasiadał w jego zarządzie jako skarbnik, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Płockiego Towarzystwa Naukowego oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego – w latach 1988–1996 pełnił w nim funkcję wiceprezesa, a następnie był członkiem jego zarządu. Od 1992 pełnił również funkcję prezesa Fundacji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Anieli hr. Potulickiej. Był także członkiem Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Za działalność dydaktyczno-naukową otrzymał w 1999 specjalną nagrodę Rektora KUL.

Jego córką jest historyk Ewa Ziółek.

Wybrane publikacje

Jego dorobek naukowy liczy ponad 220 pozycji, w tym 9 książkowych. W latach 1983–2000 wypromował 110 magistrów i 12 doktorów. Zrecenzował 252 prace magisterskie i 21 doktorskich. Napisał także 4 recenzje profesorskie.

Mobilizacja sił zbrojnych na lewobrzeżu Wisły 1830–1831 (1973)
Stosunek Wielkiej Emigracji do dynastii Bonapartych (1980, rozprawa habilitacyjna)
Konstytucja 3 Maja: kościelno-narodowe tradycje święta (1991, ISBN 83-85291-12-1)
Studia nad myślą polityczną Wielkiej Emigracji: Napoleon I i Napoleon III (1995, ISBN 83-86668-22-9)
Fundacja Potulicka im. Anieli hr. Potulickiej 1925–1948: historia i dokumenty (1998, ISBN 83-228-0697-3)
Represje wobec uczestników wydarzeń w Katedrze Lubelskiej w 1949 roku (1999, współautor, ISBN 83-87703-41-9)
Druga konspiracja niepodległościowa: tajne organizacje młodzieży szkolnej Lublina i Lubelszczyzny w latach 1945–1956 (2001, ISBN 83-7306-023-5)
Moja wojna z bolszewikami 1919–1920 (2004, ISBN 83-7222-175-8)
Żołnierze nieugięci : procesy członków Związku Więźniów Politycznych okresu komunistycznego w Lublinie (2006, ISBN 83-7306-281-5)
Aniela hr. Potulicka i jej dzieło (2008, ISBN 978-83-7306-382-2)
Fundacja KUL im. Anieli hr. Potulickiej 1948–2008 (2008, współautor, ISBN 978-83-7306-381-5)

Odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi
Medal „Pro Memoria”
Medal Komisji Edukacji Narodowej
Krzyż Więźnia Politycznego
Kombatancki Krzyż Zasługi
Srebrna Honorowa Odznaka "Zasłużonemu dla Lublina"

Bibliografia

Archiwum Uniwersyteckie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Ziółek Jan, H-15345
zespół Ciemnogród, Olimp. Materiały dot. KUL-u (1945–1962), Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Lublinie (A-IPN/OL), sygn. IPN Lu-08/267, t. 8, k. 137–138.
Ojczyzna i Wolność. Prace ofiarowane Profesorowi Janowi Ziółkowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, praca zbiorowa pod red. Anny Barańskiej, Witolda Matwiejczyka, Ewy M. Ziółek, Copyright by Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000.

Linki zewnętrzne

Prof. dr hab. Jan Ziółek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-05-12] .
Strona internetowa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego