Jan Pieszczachowicz

Jan Pieszczachowicz

Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1940 Koprzywnica
Zawód, zajęcie	krytyk literacki, publicysta, dziennikarz
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Stanowisko	redaktor naczelny miesięcznika „Kraków” (2004–2017)
Odznaczenia

Jan Wacław Pieszczachowicz (ur. 10 stycznia 1940 w Koprzywnicy koło Sandomierza) – polski krytyk literacki, publicysta i dziennikarz.

Życiorys

Praca zawodowa

W 1963 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, w czasie studiów był prezesem Koła Polonistów UJ. W latach 1963–1964 pracował jako redaktor w Wydawnictwie Literackim, w latach 1964–1968 był asystentem w Katedrze Literatury Polskiej Instytutu Filologii Polskiej UJ i równocześnie kierownikiem literackim Teatru 38. W 1967 należał do założycieli pisma "Student", w którym był kolejno sekretarzem redakcji (1967–1971), zastępcą redaktora naczelnego (1971–1974) i w latach 1974–1976 redaktorem naczelnym. W latach 1969–1971 pracował w Redakcji Literatury i Dramatu TVP w Krakowie. Od 1976 do 1980 był zastępcą redaktora naczelnego Wydawnictwa Literackiego. W 1981 należał do założycieli miesięcznika "Pismo" i do rozwiązania zespołu redakcyjnego w 1983 był jego redaktorem naczelnym. W latach 1983–1991 należał do kolegium redakcyjnego miesięcznika "Literatura", w latach 1984–1991 wchodził w skład redakcji kwartalnika "Kraków", w latach 1985–1995 był członkiem redakcji "Przekroju", od 1991 zastępcą redaktora naczelnego tego pisma. W 1995 został redaktorem naczelnym Oficyny Wydawniczej Fogra. W latach 2004–2017 był redaktorem naczelnym miesięcznika „Kraków”.

Działalność społeczna

W latach 1971–1983 i 1983–1990 był członkiem Związku Literatów Polskich, w latach 1974–1976 wiceprezesem, w latach 1976–1983 prezesem Oddziału Krakowskiego ZLP, w latach 1976–1983 członkiem Zarządu Głównego ZLP. Był także członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1973–1982), Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL (1982–1989), PZPR (1971-1990).

Twórczość

Debiutował w Tygodniku Powszechnym w 1962. Do 1965 publikował tam recenzje pod pseudonimem "Jan Kulig". Publikował w wielu czasopismach, poza macierzystymi także we "Współczesności", "Życiu Literackim", "Echu Krakowa", "Nowych Książkach", jego debiutem książkowym był wydany w 1988 zbiór "Na widnokręgu historii. Szkice literackie", w kolejnych latach opublikował tomy "Pegaz na rozdrożu. Szkice o poezji współczesnej" (1991), "Walka z niebytem: o poezji Haliny Poświatowskiej" (1992), "Koniec wieku. Szkice o literaturze" (1994), "Wygnaniec w labiryncie XX wieku: poetyckie rodowody z dwudziestolecia" (1994), "Smutek międzyepoki: szkice o literaturze i kulturze" (2000), "Stanisław Vincenz – pisarz uniwersalnego dialogu" (2005), "Edward Stachura – łagodny buntownik" (2005), "Wirówka wartości: szkice o literaturze i kulturze" (2007), "Ku wielkiej opowieści: o życiu i twórczości Kornela Filipowicza" (2010), "Pisarze i książki: moje 70-lecie" (2013)

Nagrody i odznaczenia

• Nagroda im. Kazimierza Wyki (1996)
• Nagroda Miasta Krakowa (2010) – za dokonania w zakresie krytyki literackiej i redakcję pism społeczno-kulturalnych w dziedzinie kultury i sztuki
• Nagroda Współczesności (1962)
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Nagroda Życia Literackiego (1977) – za eseistykę krytycznoliteracką
• Złoty Krzyż Zasługi (1980)
• Nagroda Funduszu Literatury (1988) – za książkę "Na widnokręgu historii"
• Nagroda im. Kazimierza Wyki (1996)
• Nagroda im. Klemensa Janickiego (1996)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2000) – M.P z 2001, nr 2, poz. 39
• Nagroda krakowskiej filii Fundacji Kultury Polskiej (2006)
• Nagroda Miasta Krakowa (2010) – za dokonania w zakresie krytyki literackiej i redakcję pism społeczno-kulturalnych w dziedzinie kultury i sztuki.

• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2010)

Bibliografia

• Polscy pisarze współcześni. Informator 1944-1974, opracował Lesław M. Bartelski, Wyd. Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977
• Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 3, wyd. Interpress, Warszawa 1993
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Tom 2, wyd. PWN, Warszawa 2003
• biogram na stronie dziejekrakowa.pl