Jan Kanty Julian Sierawski
Jan Kanty Julian Sierawski – portret pędzla Józefa Kurowskiego (1833) | |
generał | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne |
Legiony Polskie |
Jednostki | |
Stanowiska |
komendant twierdzy Modlin, Gubernator wojskowy Warszawy, komendant twierdzy zamojskiej, |
Główne wojny i bitwy |
Insurekcja kościuszkowska, Insurekcja Deniski, Wojny napoleońskie, Wojna polsko-austriacka, Bitwa pod Radzyminem, Powstanie listopadowe, Bitwa pod Wronowem, Bitwa pod Kazimierzem Dolnym |
Odznaczenia | |
Herb Sierawski, odmiana herbu Słoń | |
Rodzina |
Sierawscy |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
Jan Kanty Julian Sierawski herbu Słoń (13 lutego 1777 w Krakowie, zm. 1849 w Paryżu) – polski generał.
Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Walczył w powstaniu kościuszkowskim, insurekcji Deniski[1], oraz Legionach Polskich i kilku kampaniach napoleońskich. W 1807 odznaczony orderem Virtuti Militari. 19 stycznia 1809 nominowany na stopień pułkownika. W czasie wojny polsko-austriackiej 1809 dowodził 6 pułkiem piechoty XW w składzie 1 Brygady Piechoty pod Michałem Sokolnickiem, między innymi prowadząc batalion piechoty w bitwie pod Radzyminem, dowodząc oblężeniem Sandomierza. W 1812 roku przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego[2].
3 lutego 1813 został awansowany na stopień generała brygady. 28 października 1813 otrzymał Legię Honorową. Od 1815 służył w armii Królestwa Polskiego. Był m.in. komendantem twierdzy Modlin (1818–1820).
Powstanie listopadowe
[edytuj | edytuj kod]Od początku poparł powstanie listopadowe. Gubernator wojskowy Warszawy od 30 listopada do 4 grudnia 1830[3]. 14 grudnia 1830 dostał nominację na stanowisko komendanta twierdzy zamojskiej.
W marcu 1831 dwukrotnie otrzymał od nieudolnego Naczelnego Wodza Jana Skrzyneckiego pismo wzywające go do większej aktywności i „niepokojenia” Cypriana Kreutza. Skrzynecki chciał w ten sposób zrzucić z siebie odpowiedzialność za impas na froncie i ukryć brak pomysłu na dalsze kroki wojenne. Sierawski pisma te odczuł te jako niezasłużoną krytykę i dotknięty, pozwolił sobie na ambitne działania. Wyprawił się na wschód swoim korpusem złożonym ze świeżo formowanych jednostek. Łatwo przekroczył Wisłę (14 kwietnia) i na tym się jego sukcesy skończyły. Po koncentracji wojska przez Kreutza, wdał się w bitwę pod Wronowem, którą przegrał (17 kwietnia), lecz nie został rozbity i zadał przy tym Rosjanom duże straty, wycofując się w najlepszym porządku. Klęska kazimierska (18 kwietnia) położyła kres jego ofensywie i mogła przesądzić o klęsce na froncie południowo-wschodnim[4].
Od 5 czerwca był dowódcą 5 Dywizji Piechoty.
Schyłek życia
[edytuj | edytuj kod]Po klęsce powstania udał się na emigrację. W 1835 roku został skazany przez władze rosyjskie na konfiskatę dóbr za udział w powstaniu listopadowym[5]. Brał udział w pogrzebie Napoleona Bonaparte.
Zmarł w Paryżu. Pochowany jest na cmentarzu Montmartre.
Był członkiem w stopniu czwartym loży wolnomularskiej Jedność Słowiańska[6].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Świętego Stanisława II klasy (1815)[7]
- Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari (1808)[7]
- Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja, 1809 i 1813)[7]
- Order Świętego Włodzimierza III klasy (Rosja, 1816)[7]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marian Kukiel, Próby powstańcze po trzecim rozbiorze, (reprint:) Kurpisz Poznań 2006 (oryginał: W. L. Anczyca i Spółki Kraków i Warszawa 1912), s. 225.
- ↑ Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. 1812, nr 18, s. 172.
- ↑ Andrzej Biernat, Ireneusz Ihnatowicz, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 483.
- ↑ E. Callier, Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, Drukarnia Dziennika Poznańskiego, Poznań 1887, ss. 76-79.
- ↑ Tygodnik Petersburski z 1835, nr 75, s. 232.
- ↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 62.
- ↑ a b c d Sierawski Jan Kanty Julian (1777–1849). [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII/1996-1997 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2018-11-26].
- Członkowie Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego 1812
- Generałowie powstania listopadowego
- Generałowie brygady Wojska Księstwa Warszawskiego
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Polacy we Francji 1795–1918
- Powstańcy kościuszkowscy
- Skazani na konfiskatę dóbr za udział w powstaniu listopadowym
- Żołnierze Legionów Polskich 1797–1807
- Uczestnicy inwazji na Rosję 1812 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-austriackiej (strona polska)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari (Księstwo Warszawskie)
- Odznaczeni Orderem Świętego Stanisława II klasy (Królestwo Kongresowe)
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Włodzimierza
- Polacy – Oficerowie Legii Honorowej
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Pochowani na Cmentarzu Montmartre w Paryżu
- Polscy wolnomularze (Królestwo Kongresowe)
- Sierawscy herbu Słoń
- Uczestnicy insurekcji Deniski
- Urodzeni w 1777
- Zmarli w 1849