Jan III Dobry

Jan III Dobry

Książę Bretanii
Okres	od 27 sierpnia 1312 do 30 kwietnia 1341
Poprzednik	Artur II
Następca	Jan IV oraz Joanna de Penthievre i Karol de Blois
Dane biograficzne
Dynastia	Kapetyngowie
Data i miejsce urodzenia	8 marca 1286 Châteauceaux
Data i miejsce śmierci	30 kwietnia 1341 Caen
Ojciec	Artur II Bretoński
Matka	Maria de Limoges
Żona	Izabela de Valois Izabela Kastylijska Joanna Sabaudzka

Jan III Dobry, fr. Jean III le Bon (ur. 8 marca 1286 w Châteauceaux, zm. 30 kwietnia 1341 w Caen), książę Bretanii, najstarszy syn księcia Artura II i Marii, córki Gwidona VI, wicehrabiego de Limoges. Władzę w Bretanii objął po śmierci swojego ojca w 1312 r.

Był trzykrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się w 1297 r. z Izabelą (1292 – 1309), córką Karola I, hrabiego de Valois, i Małgorzaty Andegaweńskiej, córki Karola II Kulawego, króla Neapolu. W chwili ślubu Jan miał 11, a Izabela 5 lat. Małżeństwo to pozostało bezdzietne.

Drugą żoną Jana została Izabela Kastylijska (1283 – 1328), córka króla Kastylii Sancha IV Odważnego i Marii de Molina, córki infanta Alfonsa de Molina. Ślub odbył się w 1310 w Burgos. Jan miał wówczas 24, a Izabela 27 lat. Również i z tego małżeństwa Jan nie doczekał się potomstwa.

Książę ożenił się trzeci raz w 1329 r. z Joanną (1310 – 1344), córką Edwarda, hrabiego Sabaudii, i Blanki, córki Roberta II, księcia Burgundii. W chwili ślub Jan miał 43, a Joanna 19 lat. To małżeństwo również pozostało bezdzietne.

Książę nie przepadał za swoim przyrodnim rodzeństwem, dziećmi ojca z drugiego małżeństwa. Od początku panowania starał się o anulowanie tego małżeństwa i uznanie jego przyrodniego rodzeństwa za dzieci nieślubne. Kiedy to się nie udało rozpoczął starania o odsunięcie od dziedziczenia swojego przyrodniego brata, Jana de Montfort. W 1340 r. Jan III nieoczekiwanie pogodził się z bratem i wyznaczył go dziedzicem Bretanii. Leżąc na łożu śmierci powiedział na temat sukcesji bretońskiej: Na miłość boską! Zostawcie mnie w spokoju i nie męczcię mojej duszy takimi drobnostkami.

Jan zmarł w 1341 r. nie doczekawszy się męskiego potomka. Jego śmierć przypadła na początek wojny stuletniej między Anglią i Francją. Oba walczące kraje zgłosiły swoich pretendentów do bretońskiego tronu. Francja popierała bratanicę zmarłego księcia, Joannę, i jej męża Karola de Blois. Joanna była córką Gwidona, drugiego (po Janie III), najstarszego syna Artura II. Kandydatem Anglików był natomiast czwarty z braci (trzeci, Piotr, zmarł bezpotomnie w 1312 r.), Jan de Montfort. Rozpoczęła się wieloletnia wojna o sukcesję bretońską, co ilustruje rycina z „Kronik” Froissarta (po lewej).

Bibliografia

• Jan Baszkiewicz: Historia Francji. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978. Brak numerów stron w książce