Jan Świątecki
podpułkownik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
23 czerwca 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
I Brygada Legionów Polskich |
Stanowiska |
dowódca kompanii |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Jan Stanisław Świątecki, ps. „Taczewski” (ur. 23 czerwca 1894 w Ujściu Jezuickim, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Ujściu Jezuickim, w ówczesnym powiecie dąbrowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, rodzinie Stanisława i Marii z Piotrowskich[1][2]. W 1914 roku złożył maturę w IV Gimnazjum Realnym w Krakowie. Członek Drużyn Strzeleckich. 8 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Odbył kampanię wojenną z I Brygadą. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej armii.
W 1918 zgłosił się do Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 5 pułku piechoty Leg.[1] na stanowisko dowódcy kompanii. Awansował do stopnia porucznika. Walczył na froncie wojny 1920 r. w szeregach 5 pp Leg., 6 pułku piechoty Leg., 132 pułku piechoty, 207 pułku piechoty.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 51. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 3 pułk piechoty Legionów w Jarosławiu[3]. 22 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki dowódcy batalionu[4]. W 1923 roku pełnił obowiązki dowódcy III batalionu 3 pp Leg[5]. W następnym roku został przesunięty na stanowisko dowódcy I batalionu[6][7]. 1 grudnia 1924 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 6. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. 23 stycznia 1929 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 28. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9].
Następnie został przeniesiony do dowództwa 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu[10]. 5 listopada 1928 roku został przeniesiony do 9 pułku piechoty Legionów w Zamościu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[11][12]. 28 stycznia 1931 roku został przeniesiony do 6 Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego we Lwowie na stanowisko kierownika[13][14]. 28 czerwca 1933 roku został przeniesiony do 12 pułku piechoty w Wadowicach na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[15]. 26 maja 1934 roku został przeniesiony do 34 pułku piechoty w Białej Podlaskiej na stanowisko dowódcy pułku[16]. Obowiązki dowódcy pułku pełnił do 24 czerwca 1938 roku. Na jego dalszej karierze zaważyła opinia służbowa wydana 9 listopada 1937 roku przez inspektora armii, generała dywizji Tadeusza Piskora. Został przeniesiony do Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego i wyznaczony na stanowisko oficera sztabowego do zleceń specjalnych w Komendzie Głównej Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny[17][18].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[2][19]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[20].
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[21][22][23]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[24][25][26].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6650
- Krzyż Niepodległości (22 grudnia 1931)[27]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1938)
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[28]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 551.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 37.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 545.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 131, 404.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 127, 349.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 266. Obsada pułków piechoty.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 733.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 24 stycznia 1929 roku, s. 3.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 120, 171.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 336.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 49.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 13.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 22, 468.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 153.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 11, 445.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 551 wg autorów w 1939 roku został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie.
- ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 294.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 8 [dostęp 2024-10-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 296, poz. 391 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Świątecki Jan Stanisław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.37-2781 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-03].
- Jan Świątecki. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2018-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-10)].
- http://ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl/wpis/7667
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Dowódcy 34 Pułku Piechoty (II RP)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 3 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie 5 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie 6 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Oficerowie Przysposobienia Wojskowego
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1894
- Zastępcy dowódcy 9 Pułku Piechoty Legionów
- Zastępcy dowódcy 12 Pułku Piechoty (II RP)
- Zmarli w 1940
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich