Jamkówka wierzbowa
_Niemel%C3%A4_4423503386.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
jamkówka wierzbowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Antrodia macra (Sommerf.) Niemelä Karstenia 25(1): 38 (1985) | |
Jamkówka wierzbowa (Antrodia macra (Sommerf.) Niemelä) – gatunek grzybów z rodziny pniarkowatych (Fomitopsidaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji: Antrodia, Fomitopsidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1826 r. Søren Christian Sommerfelt, nadając mu nazwę Polyporus macer, do rodzaju Antrodia przeniósł go Tuomo Niemelä w 1985 r.[1] Ma 10 synonimów nazwy naukowej. Niektóre z nich[2]:
- Antrodia salicina (Bres.) Niemelä 1978
- Coriolellus salicinus (Bres.) Bondartsev 1953
- Coriolus salicinus (Bres.) Komarova 1964
Stanisław Domański w 1965 r. nadał mu polską nazwę podskórnik wierzbowy, Władysław Wojewoda w 2003 r. zmienił ją na jamkówka wierzbowa[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Jednoroczny, rozpostarty o grubości do 1 cm, rzadziej guzkowaty, a następnie z rozproszonymi, skośnymi kapeluszami nad odgiętą powierzchnią. Powierzchnia hymenialna biała do ochrowej, pory 2–3 na mm, czasami jest kilka większych, szczególnie na pochyłych podłożach. Powierzchnia płonna (jeśli występuje) naga do drobno grudkowatej lub promieniście prążkowana, w stanie świeżym biała, w stanie suchym kremowa, rzadko szersza niż 1 cm. Kontekst kruszący się i niewyraźny, biały, o grubości 1–3 mm, warstwa rurek jednobarwna, o grubości do 1 cm[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne ze sprzążkami, o średnicy 2–4 µm, bezbarwne, cienkościenne. Strzępki szkieletowe o średnicy 2–4 µm, grubościenne do pełnych, bezbarwne, bez przegród. Cystyd brak, ale w hymenium są rozrzucone, spiczaste cystydiole 18–25 × 4–6 µm ze sprzążkami u podstawy. Podstawki 22–27 × 6–8 µm, maczugowate, 4-sterygmowe ze sprzążkami bazalnymi. Bazydiospory 9–12 × 3,5–4,5 µm, cylindryczne do podłużno-elipsoidalnych, bezbarwne, gładkie. cienkościenne, nieamyloidalne[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Najwięcej stanowisk podano w Europie, poza nią nieliczne w Ameryce Północnej i Azji[5]. W Polsce w 2003 r. jedno stanowisko (bez lokalizacji) podali Leif Ryvarden i R.L. Gilbertson[3], ale w późniejszych latach podano następne[6], najnowsze podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Rozwija się wyłącznie na wierzbach i topoli osice[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-10-23].
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2024-10-23] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 56, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c L. Ryvarden, R.L. Gilbertson, European polypores. Part 1, „Synopsis Fungorum”, 6, Mycobank, 1993, s. 1–387 [dostęp 2024-10-23].
- ↑ Występowanie Antrodia macra na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-10-23].
- ↑ a b Stanowiska Antrodia macra w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-10-23].