Przejdź do zawartości

Jamkóweczka cytrynowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jamkóweczka cytrynowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

ząbkowcowate

Rodzaj

żółtoporek

Gatunek

jamkóweczka pasożytnicza

Nazwa systematyczna
Flaviporus citrinellus (Niemelä & Ryvarden) Ginns
Mycotaxon 21: 326 (1984)

Jamkóweczka cytrynowa (Flaviporus citrinellus (Niemelä & Ryvarden) Ginns) – gatunek grzybów należący do rodziny ząbkowcowatych (Steccherinaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Antrodiella, Steccherinaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisali go w 1983 r. Tuomo Niemelä i Leif Ryvarden, nadając mu nazwę Antrodiella citrinella. W 1984 r. James Herbert Ginns przeniósł go do rodzaju Flaviporus[1].

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. (dla synonimu Antrodiella citrinella)[2]. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Poliporoidalny, jednoroczny, rozpostarty lub bardzo wąsko odgięty, przyrośnięty, 2–7 × 1–2 cm, w stanie świeżym elastyczny i twardy, w stanie suchym korkowaty. Kapelusz, gdy występuje, wystaje do 2 mm, jego górna powierzchnia jest matowa, aksamitna, słomkowa, brzeg ostro ograniczony. Powierzchnia porów blada do jasno cytrynowożółtej, w stanie suchym nieco blednąca. Pory okrągłe, kilka lekko wydłużonych, 3–4 (5) na mm. Ściany porów drobno ząbkowane. Kontekst twardo-włóknisty, biały do słomkowego, o grubości 0,5 mm, warstwa rurek o grubości 1 mm, tego samego koloru co kontekst[3].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne ze sprzążkami, o szerokości 2–4 μm. Dominują strzępki szkieletowe grubościenne lub lite, bez przegród, o szerokości 2–5 μm i z wyraźnym światłem w odczynniku Melzera. W hymenium brak cystyd i innych płonnych elementów. Podstawki 10–12 × 4–5 μm, maczugowate, z czterema sterygmami i sprzążkami bazalnymi. Bazydiospory 3–3,5 × 2–2,5 μm, szkliste, prawie kuliste, gładkie, cienkościenne, w odczynniku Melzera nieamyloidalne, z dużą gutulą[3].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Podano stanowiska głównie w Europie, poza nią nieliczne w Ameryce Północnej i Azji[4]. W Polsce do 2003 r. podano dwa stanowiska: w Babiogórskim i Świętokrzyskim Parku Narodowym[2], w późniejszych latach podano wiele nowych stanowisk[5].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Podano jego stanowiska na świerkach i jodłach, często na owocnikach lub w pobliżu owocników pniarka obrzeżonego (Fomitopsis pinicola), jeden raz na owocniku hubiaka pospolitego (Fomes fomentarius) rosnącym na brzozie. Preferuje wilgotne, bagienne miejsca w zacienionych lasach świerkowych[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2024-11-03] (ang.).
  2. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 59, ISBN 83-89648-09-1.
  3. a b c L. Ryvarden, R.L. Gilbertson, European polypores. Part 1, „Synopsis Fungorum”, 6, Mycobank, 1993, s. 1–387 [dostęp 2024-10-30] (ang.).
  4. Mapa występowania Flaviporus citrinellus na świecie [online], gbif.org [dostęp 2024-11-03].
  5. Stanowiska Antrodiella citrinella w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-11-03].