Język bradź
| Obszar | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
44 tys. | ||||
| Pismo/alfabet | |||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||
| Status oficjalny | |||||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||||
| Kody języka | |||||
| ISO 639-2 | bra | ||||
| ISO 639-3 | bra | ||||
| IETF | bra | ||||
| Glottolog | braj1242 | ||||
| Ethnologue | bra | ||||
| SIL | HND | ||||
| W Wikipedii | |||||
| |||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||
Język bradź, bradź bhasza (hindi ब्रज भाषा) – język w środkowych Indiach, jeden z głównych dialektów literackich języka hindi używany w tzw. „regionie bradź” (bradź bhumi) w obszarze hindi zachodniego (paścim hindi).
Lokalizacja
[edytuj | edytuj kod]Słowo bradź dosłownie znaczy „obora, zagroda”. Bradź bhumi to pojęcie bardziej kulturowe niż polityczne. Obejmuje, znany z tradycji pasterskich w stanie Uttar Pradesh, region następujących miast: Agra, Aligarh, Badayu, Bareli, Dhaulapur, Eta, Mainnpur, Mathura. W okresie wojen, opisanych w Mahabharacie, był odrębnym państwem. Kojarzony jest przede wszystkim z miejscem narodzin i dzieciństwa Kryszny.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Powstał z dialektu apabharanśi śauraseni na początku drugiego tysiąclecia n.e. Preferowany był, jako medium ekspresji poetyckiej, zwłaszcza w ramach ruchu religijnego bhakti. Funkcję wiodącego dialektu literackiego prozy hindi przejął następnie dialekt khariboli w XIX w. W poezji bradźbhasza rolę dominującego dialektu utrzymał do początków XX wieku.
Podobne warianty językowe
[edytuj | edytuj kod]- bradźbuli – dialekt hindi pośredni pomiędzy maithili i bengali z wpływami słownictwa bradź bhasza, używany przez średniowiecznych poetów krisznaickich w Bengalu, Asamie i Orisie.
Przedstawiciele
[edytuj | edytuj kod]Tworzyli w nim wielcy poeci:
- Asztaćhapa;
- Amir Chusru;
- Biharilal (1595–1664);
- Bhuszan (1612–1714);
- Bhai Gurdas;
- Ćaube Bihari Lal (1603–1663);
- Dhruwadas (1563–1643):
- Hariaudh (1865–1941);
- Hariśćandra (1850–1885):
- Mira Bai;
- Surdas (1478–1582);
jak również pisarze:
- Bharatendu (1850–1855);
- Indradźit;
- Lallulal (1763–1825);
Bradź jest również głównym językiem pieśni należących do tradycji tzw. klasycznej muzyki hindustani.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Danuta Stasik: Język hindi cz.1 i 2, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 1994/97, ISBN 83-86483-01-6
- Tatiana Rutkowska, Danuta Stasik, Zarys historii literatury hindi, Warszawa, 1992