Józef Szymanowski (generał)

Józef Szymanowski
	; gen. Józef Szymanowski
	; Ślepowron (Korwin)
Rodzina	Szymanowscy herbu Ślepowron
Data i miejsce urodzenia	1779 ; Kaski koło Warszawy
Data i miejsce śmierci	15 stycznia 1867 ; Rzym (Włochy). Pochowany w krypcie bazyliki Santa Maria sopra Minerva
Ojciec	Franciszek (ok. 1743–1799)
Matka	Zofia Górska z Górek; h. Bożawola (1750–1826)
Żona	Matylda Poniatowska; h. Ciołek (1797–1887)
Dzieci	Zofia (1824–1864),; Oswald (1819–1895),; Anna (1826–1849), Marianna (1834–1871)
	Odznaczenia

Józef Szymanowski herbu Ślepowron (Korwin) (ur. 1779 w Kaskach, zm. 15 stycznia 1867 w Rzymie), generał brygady powstania listopadowego, kawaler Virtuti Militari, Legii Honorowej, św. Anny II klasy z brylantami^[1]oficer sztabu III Korpusu Wielkiej Armii Napoleona (1803–1813), szwoleżer gwardii (nie był w Hiszpanii), uczestnik powstania listopadowego; autor Pamiętników^[2]. Emigrant.

Życiorys

Syn Franciszka i Zofii Górskiej, mąż Matyldy Poniatowskiej. Ojciec Oswalda, Zofii (potem za Adamem Szembekowej), Anny i Marianny^[3].

Ukończył Korpus Kadetów w Warszawie i podczas powstania kościuszkowskiego w 1794 walczył na jej ulicach. Potem służył w sztabie gen. M. Kamińskiego i uczestniczył w kolejnych bitwach powstania do Maciejowic włącznie. Po powstańczych walkach, jeszcze w końcu 1794, osiadł w rodzinnym majątku Grądy koło Leszna (30 km na zach. od Warszawy, na południowym skraju Puszczy Kampinoskiej) i tam gospodarzył na roli ponad dziesięć lat. Od 1806 w stopniu kapitana służył w armii Księstwa Warszawskiego. odbył kampanię pomorską i w 1807 kampanię mazurską. Potem przeniósł się do armii francuskiej, w 1808 awansował na szefa batalionu.

20 czerwca 1808 r. dowodził deportacją z warszawskiego kościoła i klasztoru św. Benona trzydziestu sześciu redemptorystów ze św. Klemensem Marią Hofbauerem na czele. Eskortowanych zakonników wywieziono do twierdzy w Kostrzynie nad Odrą.

W 1809 jako oficer sztabu marszałka Davouta walczył pod Ratyzboną, Aspern, Wagram i Ratyzboną. 14 czerwca 1810 mianowany majorem. 4. pułku piechoty. 8 sierpnia 1810 został przeniesiony do sztabu głównego armii Księstwa Warszawskiego. Jeszcze w 1810 powrócił do macierzystego 2. pułku piechoty i w nim odbył wszystkie dalsze kampanie napoleońskie. Pułkownik z 1814.

W armii Królestwa Polskiego dowódca wzorowego batalionu szkoły podchorążych. W 1817 zaszczycony tytułem fligeradiutant cara, ale w 1818 podał się do dymisji.

W 1811/1812 roku^[4]był członkiem loży wolnomularskiej Świątynia Izis w stopniu Kawalera Krzyża Różanego^[5].

Po wybuchu powstania 1830 powrócił do służby, zorganizował i dowodził 19 pułkiem piechoty z którym walczył pod Ostrołęką. Generał od czerwca 1831. Uczestniczył w wyprawie na Litwę i z grupą gen. Franciszka Rohlanda złożył broń w Prusach Wschodnich.

Po upadku powstania władze rosyjskie skonfiskowały jego majątek. Po uwolnieniu z internowania udał się na emigrację do Niemiec i Włoch. Od 1848 służył w armii Republiki Rzymskiej. Walczył po stronie papieża Piusa IX. W Rzymie wspomagał i zaprzyjaźniony był z nowo założonym polskim zgromadzeniem misyjnym oo. Zmartwychwstańców^[6]. Zmarł w Rzymie, jego epitafium, autorstwa Tomasza Sosnowskiego, znajduje się w bazylice Santa Maria sopra Minerva w Rzymie.

Przypisy

↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 15.
↑ Pamiętniki jenerała Józefa Szymanowskiego ze wspomnieniem Książę Adam Czartoryski, opatrzone wstępem Stanisława Schnür-Pepłowskiego, nakładem Stanisława Szymanowskiego, Lwów. 1898.
↑ Polski Słownik Biograficzny, Elżbieta Orman, Szymanowski Józef (1779-1867), Tom L/1. zeszyt 204, PAN-PAU, Warszawa-Kraków 2014. s. 74-77
↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 318.
↑ Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.
↑ Studia Zmartwychwstańcze: O. Piotr Semenenko, C.R. Listy (1838-1842), Tom II, Rzym 1986, https://web.archive.org/web/20151208145719/http://www.biz.xcr.pl/files/Semenenko-Listy-2-1838-1842-.pdf s.159-60, 162, 184,186.

Bibliografia

H. P Kosk, Generalicja polska, t. 2., Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 2001.
AdamA. Owczarski AdamA., Redemptoryści benonici w Warszawie 1787 – 1808, Kraków: Homo Dei, 2000, ISBN 83-88207-20-2, OCLC 233424003 .
O. Piotr Semenenko "Listy 1842-1845, Tom VII" Studia Zmartwychwstańcze, Red. ks. Tadeusza Kaszuba, Rzym 2001, s.191 i 297

Linki zewnętrzne

Pamiętniki Józefa Szymanowskiego w bibliotece Polona

[1] Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 15.

[2] Pamiętniki jenerała Józefa Szymanowskiego ze wspomnieniem Książę Adam Czartoryski, opatrzone wstępem Stanisława Schnür-Pepłowskiego, nakładem Stanisława Szymanowskiego, Lwów. 1898.

[3] Polski Słownik Biograficzny, Elżbieta Orman, Szymanowski Józef (1779-1867), Tom L/1. zeszyt 204, PAN-PAU, Warszawa-Kraków 2014. s. 74-77

[4] Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 318.

[5] Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 63.

[6] Studia Zmartwychwstańcze: O. Piotr Semenenko, C.R. Listy (1838-1842), Tom II, Rzym 1986, https://web.archive.org/web/20151208145719/http://www.biz.xcr.pl/files/Semenenko-Listy-2-1838-1842-.pdf s.159-60, 162, 184,186.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]