Przejdź do zawartości

Józef Kalandyk

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Kalandyk
Ilustracja
Józef Kalandyk (ok. 1930)
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1898
Niechobrz

Data i miejsce śmierci

20 stycznia 1952
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

2 pułk piechoty
I Brygada Legionów Polskich
23 pułku piechoty
21 pułku piechoty
batalion KOP „Czortków”
Centralna Szkoła Podoficerów KOP
40 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
obrona Warszawy

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje – trzykrotnie ranny
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Kalandyk (ur. 22 lutego 1898 w Niechobrzu, zm. 20 stycznia 1952 w Warszawie) – żołnierz Legionów Polskich, armii austriackiej, oficer Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 22 lutego 1898 w Niechobrzu, w rodzinie Stanisława i Katarzyny z Rzepków. Ukończył 6 klas gimnazjum klasycznego w Rzeszowie.

25 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich i otrzymał pierwszy przydział do 2 pułku piechoty[1]. Od 1915 walczył w szeregach I Brygady Legionów[1]. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej, wysłany na front włoski i tam walczył w szeregach austriackich 20 pp, 46 pp i 40 pp[1]. W sierpniu 1918 skierowany został do Oficerskiej Szkoły XV Korpusu w Mürzzuschlag k. Wiednia[1][2].

W listopadzie 1918 wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego, awansował na stopień podporucznika i został skierowany do 23 pułku piechoty na stanowisko dowódcy 6. kompanii[1][2]. Walczył na froncie polsko-ukraińskim i polsko-bolszewickim. W maju 1920 w bitwie pod Ambrozyjkami, siłami jednej kompanii zatrzymał atak wielokrotnie silniejszego przeciwnika i odrzucił go daleko w tył, ratując swym czynem mocno zagrożony odcinek. Za czyn ten odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[2].

Po wojnie pozostał w zawodowej służbie wojskowej i nadal pełnił służbę w 23 pułku piechoty. W latach 1922–1927 był wykładowcą w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu[1], pozostając oficerem nadetatowym 59 pułku piechoty w Inowrocławiu. W maju 1927 został przeniesiony do Departamentu Piechoty MSWojsk. na stanowisko referenta uzbrojenia[3][1]. 18 lutego 1928 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 183. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. W marcu 1931 został przeniesiony do 21 pułku piechoty w Warszawie na stanowisko dowódcy batalionu[5][1]. W marcu 1932 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[6] i wyznaczony na stanowisko dowódcy batalionu KOP „Czortków”[1]. 24 stycznia 1934 został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 i 16. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]. Następnie został wyznaczony na stanowisko komendanta Centralnej Szkoły Podoficerów KOP w Osowcu. Od września 1938 był zastępcą dowódcy 40 pułku piechoty, a 10 marca 1939 został jego dowódcą[8].

Na jego czele walczył w obronie Warszawy. Był dowódcą pododcinka „Zachód” (Wola)[9]. W „uznaniu zasług i wykazane męstwo” dowódca Armia „Warszawa” gen. dyw. Juliusz Rómmel odznaczył go Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari[10]. Za zasługi na polu walki został mianowany pułkownikiem[11]. Po kapitulacji załogi stolicy dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w obozach jenieckich X A Itzehoe, Sandbostel i II C Woldenberg[2].

Grób pułkownika Józefa Kalandyka na cmentarzu Bródnowskim

Po wyzwoleniu pracował w agencji morskiej w Gdyni. W 1949 przeprowadził się do Warszawy i tam zmarł. Pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 71F-I-6).

Był żonaty z Haliną Łopińską, z którą miał syna Kazimierza (1927–2007)[2][8][12], uczestnika powstania warszawskiego[13].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

18 września 2021 pod Krzyżem Milenijnym w Niechobrzu zostały odsłonięte tablice upamiętniające ppłk. Józefa Kalandyka oraz kpt. Stanisława Kawę (1915–1988)[19].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i Kolekcja VM ↓, s. 4.
  2. ↑ a b c d e Polak (red.) 1991 ↓, s. 61.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 149.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 101.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 253.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 24 stycznia 1934 roku, s. 1.
  8. ↑ a b Szczepański 2017 ↓.
  9. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 24, 25, 71, 84, 149, 206, 235, 261, 266, 267, 271, 296.
  10. ↑ a b Rómmel 1958 ↓, s. 401.
  11. ↑ Grzybowski 1990 ↓, s. 181.
  12. ↑ Józef Kalandyk [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-09-13].
  13. ↑ Powstańcze Biogramy - Kazimierz Kalandyk [online], www.1944.pl [dostęp 2022-09-13] (pol.).
  14. ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  15. ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  16. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 13.
  17. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  18. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 239.
  19. ↑ Odsłonięto tablice upamiętniające lokalnych bohaterów w Niechobrzu [online], Instytut Pamięci Narodowej - Rzeszów [dostęp 2023-01-02] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Kalandyk Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.69-6194 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-31].
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
  • Juliusz Rómmel: Za honor i ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, 1958.
  • Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07109-8.
  • Jan Grzybowski: 40 pułk piechoty „Dzieci Lwowskich” w obronie Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1990. ISBN 83-11-07846-7.
  • Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Kajetan Szczepański: Józef Kalandyk. Muzeum Polskich Formacji Granicznych, 2017-10-05. [dostęp 2020-01-16].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Kalandyk&oldid=74622687”