Irena Łuczyńska-Szymanowska
 Irena Łuczyńska-Szymanowska (1933) | |
| Data i miejsce urodzenia |
15 lipca 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 sierpnia 1966 |
| Zawód, zajęcie |
Artystka malarka |
| Odznaczenia | |
 
| |
Irena Łuczyńska-Szymanowska (ur. 15 lipca 1890 w Górze Kalwarii, zm. 30 sierpnia 1966 w Warszawie) – polska artystka malarka, portrecistka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Córka Ignacego i Heleny z Wendrowskich (zm. 1940). W latach 1907–1910 studiowała malarstwo w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, w pracowniach Konrada Krzyżanowskiego i Stanisława Lentza. W 1910 studia artystyczne kontynuowała w Paryżu w Académie Julian oraz Académie Collarosi. Nawiązała także kontakt z pracownią Auguste’a Renoira. Od 1913 brała udział w wystawach indywidualnych i zbiorowych. W 1914 przystąpiła do ugrupowania Młoda Sztuka. W latach 20. i 30. stała się jedną z najbardziej uznanych i popularnych portrecistek warszawskich. Samodzielnie wystawiała w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w latach 1922, 1926, 1928. W 1933, wspólnie z szesnastoma innymi Polkami, pokazała swoje prace na Międzynarodowej Wystawie Prac Artystycznych Kobiecych w Stedelijk Museum w Amsterdamie. Malowała olejno, przede wszystkim portrety, akty, sceny rodzajowe, martwe natury[1].
W czasie wybuchu II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Utrzymywała się malując portrety na zamówienie. Zaangażowana była również w nauczanie konspiracyjne, dając lekcje malarstwa. Podczas powstania warszawskiego spłonęła jej pracownia i zebrane tam obrazy. Po upadku powstania została wysiedlona do Kielc[1].
Do Warszawy powróciła w 1945. Działała w grupie Zachęta (wcześniej Niezależnych), od 1956 pełniąc funkcję wiceprezeski i wystawiając swoje płótna na każdej wystawie ugrupowania. Prezentowała swoje płótna także na Ogólnopolskich Wystawach Plastyki. Obrazy artystki znajdują się, m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Poznaniu.
W latach 1913–1933 była żoną Mariana Szymanowskiego (zm. 1940), malarza, grafika i pedagoga.
Zmarła 30 sierpnia 1966 w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 304-5-12)[2].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)[3]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[4]
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Srebrny Medal za Poranek na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929)
- Srebrny Medal na wystawie TZSP za Portret Marii Gella (1930)
- Złoty Medal na wystawie TZSP za portret aktorki Stanisławy Umińskiej zatytułowany Czerwona zasłona (1933)
- Nagrody im. Leokadii Łempickiej za Portret artystki dramatycznej Hanny Różańskiej (1932) oraz Kasztany (1936)
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jej postać została przypomniana na wystawie „Artystki polskie” w 1991 w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Irena Łuczyńska-Szymanowska | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2023-10-26] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: IRENA ŁUCZYŃSKA-SZYMANOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-10-26].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zofia Lewicka-Depta: Szymanowska (Łuczyńska-Szymanowska) z Łuczyńskich Irena. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2014, s. 35–37. ISBN 978-83-63352-36-3.