Iprez

System	Oddział	Piętro	Wiek (mln lat)
Neogen	Miocen	Akwitan	młodsze
Paleogen	Oligocen	Szat	23,03–27,82
		Rupel	27,82–33,9
	Eocen	Priabon	33,9–37,71
		Barton	37,71–41,2
		Lutet	41,2–47,8
		Iprez	47,8–56,0
	Paleocen	Tanet	56,0–59,2
		Zeland	59,2–61,6
		Dan	61,6–66,0
Kreda	Górna	Mastrycht	starsze
Podział według IUGS, luty 2022

Iprez (ang. Ypresian)

• w sensie geochronologicznym – najstarszy wiek eocenu (era kenozoiczna), trwający około 7 milionów lat (od 55,8 ± 0,2 do 48,6 ± 0,2 mln lat temu). Iprez jest młodszy od tanetu (paleocen) a starszy od lutetu. Zakończenie tego wieku łączone jest z tzw. epizodem Azolla.

• w sensie chronostratygraficznym – najniższe piętro eocenu, wyższe od tanetu a niższe od lutetu. Stratotyp dolnej granicy iprezu znajduje się w pobliżu miejscowości Dababiya koło Luksoru (Egipt). Dolną granicę iprezu wyznacza wyraźna anomalia zawartości izotopu węgla ¹³C związana z epizodem Azolla.

Nazwa piętra (wieku) pochodzi od miasta Ieper (fr. Ypres) w Belgii.

Przez okres ten panował na Ziemi stabilny klimat ze średnią temperaturą 25 °C i z niewielkim zróżnicowaniem stref klimatycznych. Formacje odpowiadające współczesnym lasom równikowym występowały do 45°N (współcześnie na tej szerokości znajdują się Francja, Chorwacja i Krym). Palmy rosły na Alasce, Grenlandii i w północnej Europie. W strefie okołobiegunowej panowały lasy klimatu umiarkowanie ciepłego z cypryśnikiem i sekwoją. Około 49 milionów lat temu zamknęła się cieśnina Turgajska łącząca Ocean Arktyczny z Oceanem Tetydy w miejscu współczesnej zachodniej Syberii. Spowodowało to zmiany w akwenie umożliwiające rozwój paproci azolla (tzw. epizod Azolla), których masowy rozwój przez kilkaset tysięcy lat i sukcesywne opadanie na dno, związało ogromne ilości węgla z atmosfery obniżając stężenie dwutlenku węgla i spowodowało przełączenie klimatu Ziemi z „cieplarnianego” na „zamrażarkowy”.

Bibliografia

• International Commission on Stratigraphy (ang.)

Zobacz też

• trzeciorzęd