Strzępiak rzepowaty

Strzępiak rzepowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	strzępiakowate
Rodzaj	strzępiak
Gatunek	strzępiak rzepowaty
	Nazwa systematyczna
	Inocybe napipes J. E. Lange; Dansk bot. Ark. 2(no. 7): 44 (1917)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Strzępiak rzepowaty (Inocybe napipes J. E. Lange) – gatunek grzybów z rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Synonim nazwy naukowej: Astrosporina napipes (J.E. Lange) A. Pearson 1938^[2]:

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–4 cm, u młodych owocników stożkowaty z podwiniętym brzegiem, u starszych płasko rozpostarty z garbem i z wyprostowanym brzegiem^[4]^[5]. Szczyt kapelusza ma powierzchnię filcowatowełnistą i ciemnobrązową, ku brzegowi kapelusza przechodzącą we włóknistą, pasemkowatą i jasnobrązową, a nawet ochrową^[5].

Blaszki

Nieco zbiegające na trzon, o ostrzu gęsto białawo oszronionym. Początkowo są białawe, później ciemniejsze – nieco szarawe, w końcu ochrowobrązowe. Oprócz blaszek kompletnych występują międzyblaszki^[5].

Trzon

Wysokość 5–9 cm, grubość 0,3–0,8 cm, walcowaty, ale nieco spłaszczony, ku podstawie rozszerzający się do 10 mm (bez wyraźnej bulwki). Powierzchnia w górnej i dolnej części jasna, niemal biała, w środkowej brązowa. W górnej części niemal gładka, w dolnej włókienkowata^[5].

Miąższ

W kapeluszu białawy, w trzonie ochrowożółtawy, a w podstawie trzonu brązowawy. Ma słaby, nieco kwaskowy zapach^[5].

Cechy mikroskopowe;

Wysyp zarodników ochrowobrązowy. Zarodniki o rozmiarach 9–11 × 7–8 μm, z 6–8 guzkami. Cienkościenne cheilocystydy i pleurocystydy mają rozmiar 40–60 (70) × 15–18 (22) μm i często na szczycie posiadają główkę kryształków. Kaulocystyd brak^[5].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie i Japonii^[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano liczne stanowiska^[3].

Rośnie na ziemi od lipca do listopada na wrzosowiskach, wydmach, w lasach liściastych i mieszanych, często wśród mchów Sphagnum^[3].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3]. Grzyb trujący dla ludzi^[4].

Gatunki podobne

strzępiak ostry (Inocybe acuta). Odróżnia się od niego brązową barwą środkowej części trzonu, niewielkim rozszerzeniem jego podstawy oraz częstym występowaniem wśród mchów^[5]
strzępiak jasnobrzegi (Inocybe mixtilis), który ma żółtobrązowy kapelusz bez wyraźnego garbu i nie posiada brązowych odcieni na trzonie^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Andrzej. Nespiak: Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe). Warszawa – Kraków: PWN, 1990. ISBN 83-01-08749-8.
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).

[sf-2] Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[wag-4] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[nespiak-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Andrzej. Nespiak: Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe). Warszawa – Kraków: PWN, 1990. ISBN 83-01-08749-8.

[6] Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]