Przejdź do zawartości

ITS-IVb

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ITS-IVb
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Warsztaty Szybowcowe ZASPL

Konstruktor

Adam Nowotny, Franciszek Kotowski

Typ

szybowiec

Konstrukcja

drewniana

Załoga

2

Historia
Data oblotu

30 lipca 1935

Wycofanie ze służby

1939

Liczba egz.

1

Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość

20 m

Wydłużenie

16,5

Długość

8,42 m

Wysokość

1,4 m

Powierzchnia nośna

24,3 m²

Profil skrzydła

Bobek 6 (Gö 655)

Masa
Własna

255 kg

Użyteczna

177 kg

Startowa

432 kg

Osiągi
Prędkość minimalna

48 km/h

Prędkość ekonomiczna

63 km/h

Prędkość optymalna

73 km/h

Doskonałość maks.

22,5 przy 73 km/h

Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska

ITS-IVb – polski dwumiejscowy szybowiec doświadczalny opracowany w Instytucie Techniki Szybownictwa w latach trzydziestych XX wieku.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
ITS-IVb na lotnisku w Ustjanowej

Inżynier Adam Nowotny, kierownik techniczny Instytutu Techniki Szybownictwa, w 1934 roku przystąpił do opracowania projektu dwumiejscowego szybowca przeznaczonego do lotów pomiarowych i nauki pilotażu bez widoczności oraz do lotów wyczynowych[1]. Po jego śmierci dokończeniem projektu zajął się inż. Franciszek Kotowski, który kontynuował prace. Opracowany projekt otrzymał oznaczenie ITS-IVb[2]. Z uwagi na przewidywane użycie szybowca do badań obciążeń konstrukcji zrezygnowano z podparcia skrzydła zastrzałami, zostały zastąpione taśmami podtrzymującymi i nośnymi[1].

Prototyp został zbudowany w Warsztatach Szybowcowych ZASPL w 1935 roku, otrzymał numer fabryczny 158 i rejestracyjny SP-257[3]. Szybowiec został oblatany przez Franciszka Kotowskiego 30 lipca 1935 roku na lotnisku w Skniłowie[1]. Oblot nastąpił na holu za samolotem RWD-8, szybowiec wykazał się dobrymi właściwościami lotnymi, ale wymagał zmian konstrukcyjnych lotek i ich wyważenia[3].

ITS-IVb był prezentowany podczas III Krajowych Zawodów Szybowcowych, które odbyły się we wrześniu i październiku 1935 roku w Ustjanowej[4]. Szybowiec początkowo był użytkowany na lądowisku w Bezmiechowej, gdzie wykonywał na nim loty Piotr Mynarski[2]. W trakcie eksploatacji stwierdzono, że szybowiec nie spełnia przyjętych założeń i jest nieprzydatny do lotów pomiarowych, wyczynowych i treningowych. Został przekazany do szkoły szybowcowej w Ustjanowej, gdzie był eksploatowany do wybuchu II wojny światowej[3]. Dalsze losy tej konstrukcji nie są znane.

Konstrukcja

[edytuj | edytuj kod]

Dwumiejscowy szybowiec doświadczalny w układzie górnopłatu.

Kadłub o konstrukcji półskorupowej o przekroju owalnym, kryty sklejką. Statecznik pionowy stanowił integralną część kadłuba. Z przodu kadłuba był zamontowany hak do startów z lin gumowych i lotów na holu. Kabina załogi zamknięta z miejscami w układzie tandem, pilot zajmował pierwsze miejsce a obserwator drugie. Wejście do kabiny obserwatora przez drzwi w lewej części kadłuba, była ona wyposażona też w składany stolik i dwa okna po bokach kadłuba[1]. Obie kabiny wyposażone w komplet przyrządów sterowniczych, ale tablica przyrządów była tylko w kabinie pilota. Za kabiną obserwatora znajdowała się dodatkowa przestrzeń o kubaturze 0,75 m3 na przyrządy pomiarowe[2]. Nad kadłubem był umieszczony kozioł zbudowany z trzech rur stalowych[3].

Płat dwudzielny, jednodźwigarowy z dźwigarkiem pomocniczym, o obrysie prostokątno-trapezowym. Zastosowano profil Bobek 6 (Gö 655)[2] konstrukcji inż. Augusta Bobka-Zdaniewskiego. Usztywniony dwoma taśmami nośnymi biegnącymi do kadłuba i jedną podtrzymującą biegnącą do kozła nad kadłubem[1], które spełniały tolę tonsometrów[5]. W miejscu mocowania taśm dźwigar główny został wzmocniony poprzez dodanie dodatkowych dźwigarów. Powierzchnia płata do dźwigara kryta sklejką, dalej płótnem[3]. Wyposażony w lotki szczelinowe o wychyleniu 12° w dół i 32° w górę[1].

Usterzenie poziome niedzielone. Stateczniki kryte sklejką, powierzchnie sterowe płótnem[3]. Napęd sterów linkowy[1].

Podwozie jednotorowe z amortyzowaną drewnianą płozą podkadłubową i stalową płozą ogonową[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g Wiadomości techniczne I.T.S. I.T.S.-IVb - szybowiec do pomiarów i nauki ślepego pilotażu. „Skrzydlata Polska”. 10/1935, s. 277-278, październik 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
  2. a b c d Jerzy B. Cynk: Polish aircraft 1893-1939. London: Putman & Company, 1971, s. 700-703. ISBN 0-370-00085-4. OCLC 831346721.
  3. a b c d e f g Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976, s. 404-405. OCLC 830596725.
  4. Zawody szybowcowe w Ustjanowej. „Skrzydlata Polska”. 11/1935, s. 299, listopad 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
  5. Feliks Pawłowicz. Szybowiec dwumiejscowy ITS-ICb. „Skrzydlata Polska”. 38/1958, s. 8, 17 września 1958. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.