Podgrzybnica pomarańczowa
 Podgrzybnica pomarańczowa na hubach | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
podgrzybnica pomarańczowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Hypomyces aurantius (Pers.) Fuckel Jb. nassau. Ver. Naturk. 23-24: 183 (1870) [1869-70] | |
_Fuckel_751663.jpg)
Podgrzybnica pomarańczowa (Hypomyces aurantius (Pers.) Fuckel) – gatunek grzybów należący do rodziny rozetkowatych (Hypocreaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hypomyces, Hypocreaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1800 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Sphaeria aurantia. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1870 r. Leopold Fuckel[1].
Ma 12 synonimów. Niektóre z nich:
- Cladobotryum variospermum (Link) S. Hughes 1958
- Hypolyssus aurantius (Pers.) Kuntze 1898[2].
Nazwa polska na podstawie rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Tworzy puszystą grzybnię pokrywającą całego żywiciela, czasami rozciągającą się na sąsiednie podłoże. Początkowo jest biała, potem żółta, żółtawo pomarańczowa, pomarańczowa, czerwona do rdzawoczerwonej. Perytecja o średnicy 0,3–0,4 mm, zanurzone, kuliste, z zaokrąglonymi i szerokimi brodawkami. Worki z 8 zarodnikami w jednym rzędzie, 120–130 × 4–5 µm. Parafiz brak. Zarodniki wrzecionowate, łódkowate do lancetowatych, czasami łukowate, pokryte brodawkami o wysokości do 0,5 µm, z przegrodą w linii środkowej i ostrym, szklistym wyrostkiem na każdym końcu o długości 2–4,5 µm, szkliste, silnie cyjanofilne, (13)20–25(27) × (3) 4–6 (7,5) µm. Pod wpływem KOH grzybnia wybarwia się na kolor od purpurowego do fioletowego[4].
Dawniej opisywana jako odrębny gatunek Cladobotryum varium Nees, obecnie synonim. Na powierzchni żywiciela tworzy puszystą grzybnię, złożoną z białych strzępek. Wyrastają z nich mączysto oprószone, maczugowate konidiofory o wysokości 2–3 mm. Drzewkowato rozgałęziają się, a na końcach ich tępo zakończonych metuli tworzą się bezbarwne, eliptyczno-jajowate konidia o wymiarach 12,6–16,8 × 6,3–9,5 µm. Anamorfy tworzą się częściej niż teleomorfy[5].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Podgrzybnica pomarańczowa występuje na niektórych wyspach i na wszystkich kontynentach poza Antarktydą[6]. Występuje także w Polsce. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. opisano podano 4 jego stanowiska[7], w późniejszych latach następne[8]. Jest dość częsty[4].
Grzyb nagrzybny będący pasożytem względnym; teleomorfa jest grzybem pasożytniczym, anamorfa jest saprotrofem. Teleomorfa rozwija się na owocnikach niektórych grzybów rozwijających się na drewnie, zwłaszcza hub i grzybów poliporoidalnych[4]. Anamorfa tworzy się na martwych owocnikach grzybów, głównie podczas chłodnej pogody. Niska temperatura sprzyja jej rozwojowi, hamuje bowiem rozwój bakterii gnilnych[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-16] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-16] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].
- ↑ a b c Roland Labbé, Hypomyces aurantius / Dermatose orangée [online], Mykoquébec.org [dostęp 2023-03-16] (fr.).
- ↑ a b Krzysztof Bitner, Grzyby jako pasożyty grzybów kapeluszowych, „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”, 22 (4), 1953, s. 689–722, DOI: 10.5586/asbp.1953.042, ISSN 0001-6977 [dostęp 2023-03-16] (pol.).
- ↑ Występowanie Hypomyces aurantius na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-16] (ang.).
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 151, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-01].