Hymenoscyphus menthae
.jpg) Owocniki na gałązce | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Hymenoscyophus menthae |
| Nazwa systematyczna | |
| Hymenoscyphus menthae (W. Phillips) Baral Beih. Z. Mykol. 6: 131 (1985) | |
Hymenoscyphus menthae (W. Phillips) Baral – gatunek grzybów z rodziny tocznikowatych (Helotiaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenoscyphus, Helotiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1881 r. William Phillips nadając mu nazwę Helotium menthae. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1985 r. Hans-Otto Baral[1].
Ma 9 synonimów. Niektóre z nich:
- Helotium consobrinum Boud. 1907
- Hymenoscyphus consobrinus (Boud.) Hengstm. 1985[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Apotecja złożone z miseczki o średnicy 0,2–0,6 mm i trzonu o wysokości 0,2– 0,7 mm. Powierzchnia wewnętrzna (hymenium) miseczki początkowo białawożółta, potem żóła, a w stanie suchym jasnobrązowa. Sterylna powierzchnia zewnętrzna tej samej barwy, trzon podobnie, lub nieco jaśniejszy i gładki[3].
- Cechy mikroskopowe
Ekscypulum o grubości 50–85 μm, dwuwarstwowe, zbudowane z wielościennych, gładkich, szklistych lub niemal szklistych, cienkościennych lub nieco grubościennych strzępek o szerokości 4–5 μm. Warstwa zewnętrzna o nieco bladobrązowej barwie, wewnętrzna złożona ze szklistych strzępek o szerokości 2,5–3 μm. Worki 80–95 × 5–9 μm, cylindryczno maczugowate, ośmiozarodnikowe, wyrastające ze słabo widocznych pastorałek. Mają stożkowy wierzchołek o grubości 2–3 μm i pory w odczynniku Melzera barwiące się na niebiesko (bez wstępnej obróbki KOH). Parafizy nitkowate z tępymi wierzchołkami pogrubionymi do 2,5–4 μm, septowane, szkliste. Askospory 15–21,5×3– 4,5 μm, jednorzędowe lub nieregularnie dwurzędowe, maczugowato elipsoidalne lub maczugowato wrzecionowate, z zaokrąglonym końcem proksymalnym, z 0–2, kulistymi lub nieregularnymi gutulami[3].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Podano stanowiska Hemenoscyphus menthae w Ameryce Północnej, Europie (w tym na Grenlandii), Australii i Japonii[4]. W 2006 r. M.A. Chmiel podała jedno stanowisko w Polsce[5], w późniejszych latach podano następne[6]. Najbardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków zagrożonych, wartych objęcia ochroną[7].
Grzyb saprotroficzny, w Polsce notowany na martwych gałązkach roślin zielnych[5], w Japonii na opadłych owocach hortensji, a w innych krajach także na innych podłożach[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-12] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-12] (ang.).
- ↑ a b c Tsuyoshi Hosoya i inni, Enumeration of Remarkable Japanese Discomycetes (6): Notes on Two Inoperculate Discomycetes new to Japan and One Operculate Discomycete, „Bull. Natl. Mus. Nat. Sci., Ser. B”, 38 (4), listopad 2012, s. 139–146 [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Występowanie Hymenoscyphus menthae na świecie (mapa) [online] [dostęp 2023-03-12] (ang.).
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Aktualne stanowiska Hymenoscyphus menthae nw Polsce [online] [dostęp 2023-03-12] (pol.).