Wodnicha gołąbkowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wodnicha gołąbkowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Hygrophorus russula (Schaeff.) Kauffman Publications Mich. geol. biol. Surv., Biol. Ser. 5 26: 185 (1918) | |
_Kauffman_175024.jpg)
_Kauffman_175025.jpg)
Wodnicha gołąbkowa (Hygrophorus russula (Schaeff.) Kauffman) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Scaheffer nadając mu nazwę Agaricus russula. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1918 r. Kauffmann[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Agaricus russula Schaeff. 1774
- Gymnopus russulus (Fr.) Gray 1821
- Hygrophorus russula f. decurrens Maire 1933
- Limacium russula (Schaeff.) Ricken 1910
- Tricholoma russula (Schaeff.) Gillet 1874
Nazwę polską podała Barbara Gumińska w 1997 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka syrojeszka i bedłka serojatka[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica od 5 do 12 cm, u młodych owocników połulistych, później wypukły, płaski i na koniec pośrodku wklęsły do nieco lejkowatego. Brzeg długo pozostaje podwinięty. Młode owocniki są oślizgłe i białawe, później suche z czerwonymi plamami, na koniec niemal cały kapelusz staje się różowy lub mięsnoczerwonawy, zabarwienie to jest jednak niejednolite – plamy mają różna intensywność, a brzegi zawsze pozostają jaśniejsze[4].
Grube i dość gęste, do trzonu szeroko przyrośnięte lub łagodnie zbiegające. Początkowo są białe, później z winnoczerwonymi plamami[4].
Wysokość od 6 do 8 cm, średnica od 1,5 do 2,5 cm, walcowaty, brzuszkowaty, zwarty, pełny. Powierzchnia biaława, podłużnie purpurowoczerwono włóknista lub plamista (ale nie kropkowana). Po uciśnięciu różowieje[4].
Biały lub lekko różowawy, u starych owocników nieco czerwienieje. Zapach niewyraźny, smak gorzkawy[4].
Biały.
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Niemczech, Anglii, Litwie, Norwegii, Holandii, Szwecji[3].
Rośnie w lasach liściastych, na ziemi, szczególnie pod dębami i bukami. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października[4].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Grzyb mikoryzowy[3]. Grzyb jadalny, nadaje się do przyrządzania potraw przeznaczonych do bezpośredniego spożycia. Przed przyrządzeniem zaleca się zdjęcie skórki, która bywa gorzkawa[6].
Gatunki podobne
[edytuj | edytuj kod]Najbardziej do niej podobna jest wodnicha zaróżowiona (Hygrophorus erubescens), która jednak na kapeluszu i podstawie trzonu żółknie, trzon ma purpurowoczerwono nakrapiany i rośnie w górskich lasach świerkowych[4]. Wodnicha kozia (Hygrophorus capreolarius) cała jest winnoczerwona[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ a b Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. KDC, s. 472. ISBN 83-7404-513-2.