Hue
16°28′N 107°35′E/16,466667 107,583333
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
84(0)54 |
| Kod pocztowy |
530000–539999 |
Położenie na mapie Wietnamu  | |
| 16°28′N 107°35′E/16,466667 107,583333
| |
| Strona internetowa | |
Hue (wiet. Huế, ⓘ) − miasto w środkowym Wietnamie, nad rzeką Hương, 11 km od jej ujścia do Morza Południowochińskiego, ośrodek administracyjny prowincji Thừa Thiên-Huế. W 2009 roku liczyło 302 983 mieszkańców. Do XVII w. nazywane Phú Xuân. Siedziba rzymskokatolickiej archidiecezji Hue.
Pod koniec XVI w. Wietnam, nominalnie rządzony przez dynastię Lê, został podzielony między dwa rody magnackie: Trịnh i Nguyễnów. Nguyễnom przypadło południe Wietnamu, dawne ziemie Czamów, zajęte wówczas do przełęczy Cù Mông. W 1687 r., Nguyễnowie założyli nową siedzibę, stolicę domeny, w miejscowości Phú Xuân, leżącej nad rzeką Perfumową, kilkanaście kilometrów od ujścia. W pobliżu miasta wybudowano ogromną cytadelę, na terenie której dwór Nguyễnów rezydował do 1775 r. Na przełomie 1774 i 1775 r. Trịnhowie wykorzystując zamieszanie spowodowane powstaniem Tajsonów niespodziewanym atakiem przekroczyli, rozdzielający domeny, mur Đồng Hới. Dwór Nguyễnów w panice porzucił Phú Xuân i przeniósł się do Gia Định. Miasto znalazło się pod panowaniem Tajsonów. W początkach grudnia 1788 r. średni z braci Nguyễn Huệ ogłosił się cesarzem północy. Tymczasową stolicę swojego cesarstwa ustanowił w Phú Xuân. Panowanie Tajsonów było krótkie. 15 czerwca 1801 r. miasto zostało zdobyte przez wojska Nguyễn Ánha, który nie czekając na opanowanie Hanoi ogłosił się cesarzem, a stolicę Wietnamu przeniósł do swojego rodzinnego miasta. Pochodzenie nazwy Hue nie jest znane. Pojawiła się w dokumentach już w XVII w., a z czasem wyparła całkiem poprzednią.
Jako stolica Hue funkcjonowało do 1945 r. 2 września rząd Hồ Chí Minha proklamował republikę ze stolicą w Hanoi. Po konferencji genewskiej Hue znalazło się w bezpośredniej bliskości linii demarkacyjnej, co przyniosło fatalny skutek. W czasie wojny wietnamskiej było wielokrotnie niszczone przez obie strony. Tragiczny skutek miała ofensywa Tết w 1968 r. Miasto zostało zdobyte przez komunistyczną Wietnamską Armię Ludową i Việt Cộng 31 stycznia 1968 r. Następnie w ciągu 24 dni okupacji specjalne grupy Việt Cộngu dokonały masowych aresztowań i egzekucji ludzi uznanych za wrogów komunizmu: południowowietnamskich urzędników, policjantów, nauczycieli, intelektualistów. Zabito także wielu duchownych i kilku cudzoziemców. Łącznie komuniści zamordowali w Hue 3 000-4 500 osób (liczbę zaginionych oszacowano na 5000). Masowe groby ofiar tej masakry zaczęto odkrywać kilka miesięcy później. Do 26 lutego 1968 r. miasto zostało odbite przez siły USA i ARW, lecz w wyniku ciężkich walk i bombardowań było kompletnie zniszczone. Komuniści zajęli Hue ostatecznie w marcu 1975 r. podczas decydującej ofensywy na Południowy Wietnam.
Po wojnie miasto odbudowano, restaurując również cytadelę i zakazane purpurowe miasto, w czym spory udział miał zespół polskich konserwatorów kierowany przez Kazimierza Kwiatkowskiego.
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiesław Olszewski, Historia Wietnamu, Wrocław [etc.]: Ossolineum, 1991, ISBN 83-04-03550-2, OCLC 834073572.