Kruchaweczka gładka

Kruchaweczka gładka
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	kruchaweczkowate
Rodzaj	Homophron
Gatunek	kruchaweczka gładka
	Nazwa systematyczna
	Homophron spadiceum (P. Kumm.) Örstadius & E. Larss.; Mycol. Progr. 14(no. 25): 35 (2015)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kruchaweczka gładka (Homophron spadiceum (P. Kumm.) Örstadius & E. Larss.) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Homophron, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1871 r. Paul Kummer nadając mu nazwę Psilocybe spadicea^[1]. W 1951 r. Rolf Singer przeniósł go do rodzaju Psathyrella. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali Leif Örstadius i Ellen Larsson w 2015 r.^[1]

Ma 18 synonimów. Niektóre z nich^[2]:

Psathyra sarcocephala (Fr.) G. Bertrand 1901
Psathyrella sarcocephala (Fr.) Singer 1951
Psathyrella spadicea (P. Kumm.) Singer 1951

Stanisław Chełchowski opisywał ten gatunek pod polską nazwą cierniówka cisawa. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę kruchaweczka gładka dla synonimu Psathyrella spadicea. Gatunkowi Psathyrella sarcocephala nadał nazwę kruchaweczka czerwonoblaszowa, ponieważ jednak gatunek ten jest synonimem Homophron spadiceum, więc gatunek ten ma dwie polskie nazwy^[3], wszystkie jednak są niespójne z aktualną nazwą naukową^[1].

Występowanie i siedlisko

Homophron spadiceum jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej, Europie i Azji, podano jego występowanie także w Afryce, Australii i na Nowej Zelandii^[4]. Władysław Wojewoda w swoim zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje 8 stanowisk z uwagą, że jego rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane. Liczne i bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Jest w nim zaliczony do gatunków rzadkich, wartych objęcia ochroną^[5].

Grzyb saprotroficzny, czasami także pasożyt na osłabionych drzewach. Występuje w lasach i parkach na gnijącym martwym drewnie drzew liściastych, zwłaszcza na bukach, ale znajdywany także na żywych drzewach brzozy, kasztana, jesionu i wiązu. Owocniki głównie od września do listopada^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–8 cm, dość mięsisty, początkowo półkulisty, potem łukowaty, w końcu całkiem płaski. Powierzchnia matowa, bez resztek osłony. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym ciemnobrązowy lub czekoladowobrązowy z czerwonawym odcieniem, w stanie suchym jasnordzawoochrowy^[6].

Trzon

Wysokość 4–8 cm, grubość 5–13 mm, walcowaty (zwykle nieregularnie), początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia błyszcząca o barwie od białawej do mięsistobrązowej, jedwabiście włóknistą^[6].