Hieronim Kryszpin-Kirszensztein

Hieronim Kryszpin-Kirszensztein
	; Kryszpin
Rodzina	Kirszenszteinowie herbu Kryszpin
Data urodzenia	1622
Data śmierci	1683
Ojciec	Krzysztof Kryszpin-Kirszensztein
Matka	Anna Szemiot
Żona	Anna Młocka
Dzieci	Michał Antoni Kryszpin-Kirszensztein; x Katarzyna ks. Sanguszko; Andrzej Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein; x Rachela Brzostowska; Jan Hieronim Kryszpin-Kirszensztein; Marcin Michał Kryszpin-Kirszensztein; x Iv. Joanna Wołodkowicz; IIv. Anna Kieżgajło-Zawisza; IIIv. Katarzyna Dusiatska-Rudomina; Barbara Kryszpin-Kirszensztein; x Iv Aleksander Wołłowicz; IIv. Stanisław Konopacki; Apolonia Kryszpin-Kiszensztein; x Jan Kieżgajło-Zawisza; Krystyna Kryszpin-Kirszensztein; x Jan Denhoff; Elżbieta Kryszpin-Kirszensztein; x Iv. Wojciech Opacki; IIv. Władysław Łoś

Hieronim Krzysztof Kryszpin-Kirszensztein herbu Kryszpin (ur. 1622, zm. 1683) – podskarbi wielki litewski w latach 1663–1676, kuchmistrz wielki litewski w 1658 roku, marszałek kowieński w 1655 roku, ciwun pojurski w latach 1639–1666, dworzanin pokojowy Jego Królewskiej Mości^[1].

Rodzina

Syn Krzysztofa, dworzanina królewskiego i Anny z Szemiotów – córki Wacława Szemiota, podkomorzego żmudzkiego, kasztelana połockiego i smoleńskiego, i Elżbiety z Chodkiewiczów^[2].

Ożenił się z Anną Młocką, córką rotmistrza i starosty orszańskiego Andrzeja Młockiego i Krystyny z ks. Massalskich. Wraz z żoną odbudował i uposażył kościół w Świsłoczy^[2]. Z małżeństwa urodziło się 6 córek i 5 synów: Z nich do szczególnego znaczenia doszli: Andrzej Kazimierz (zm. 1704) wojewoda witebski, Jan Hieronim (1654-1708), biskup żmudzki, Marcin Michał (zm. 1700), kasztelan trocki. Natomiast z córek:

Barbara poślubiła Aleksandra Wołłowicza, starostę plotelskiego, a następnie Stanisława Konopackiego (zm. 1709), kasztelana chełmińskiego (matka Ludwiki Konopackiej za Jakubem Zboińskim i Teofili Konopackiej za Ignacym Czapskim)^[3];
Apolonia poślubiła syna Krzysztofa Kieżgajło Zawiszy, starostę brasławskiego Jana Kieżgajło-Zawiszę (matka Anny Kieżgajło-Zawiszy I v. za Czerniewskim IIv. za Piotrem Stanisławem hr. Tarnowskim IIIv. za Krzysztofem Benedyktem Niemirowiczem-Szczyttem, kasztelanem smoleńskim)^[4];
Krystyna poślubiła Jana Denhoffa, kasztelana witebskiego^[2];
Elżbieta Iv. za Wojciechem Opackim, podkomorzym warszawskim, IIv. za Władysławem Łosiem, wojewodą malborskim (matka Konstancji Łoś – żony hetmana Feliksa Kazimierza Potockiego)^[5]^[2].

Pełnione urzędy

Początkowo dworzanin królewski i ciwun pojurski 1648. Mianowany marszałkiem kowieńskim 1658 oraz kuchmistrzem wielkim litewskim. Urząd podskarbiego wielkiego litewskiego sprawował w latach (1663-1676). Zrezygnował z tego urzędu. Wierny poddany Króla Jana II Kazimierza Wazy. W czasie najazdu szwedzkiego więziony, a jego majątek został skonfiskowany.

W 1648 roku podpisał elekcję Jana II Kazimierza Wazy z Księstwa Żmudzkiego^[6].

Poseł na sejm 1653 roku^[7].

Był uczestnikiem antyszwedzkiej konfederacji powiatów: wiłkomierskiego, kowieńskiego i upickiego podczas pospolitego ruszenia w Kiejdanach 16 grudnia 1656 roku^[8]. Poseł sejmiku rosienskiego na sejm 1659 roku^[7]. Poseł Księstwa Żmudzkiego na sejm 1661 roku^[9]. Na sejmie 1661 roku wyznaczony z Koła Poselskiego komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego^[10]. Na sejmie 1667 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego^[11]. Na sejmie abdykacyjnym 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy^[12]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na sejmie konwokacyjnym^[13]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z Księstwa Żmudzkiego^[14], podpisał jego pacta conventa^[15]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na sejmie konwokacyjnym^[16].

Przypisy

↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy tom III: Księstwo Żmudzkie. XV–XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, opracowali Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Przemysław P. Romaniuk, Andrzej Haratym, Warszawa 2015, s. 338.
↑ ^a ^b ^c ^d Adam Boniecki, Herbarz polski, t. XII, 1908, s. 388–390.
↑ Konopacki Stanisław Aleksander, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 13, s. 552.
↑ Szczytt Niemirowicz Krzysztof Benedykt, [w:] Polski Słownik Biograficzny, Zeszyt 195, 2011, s. 568–570.
↑ Łoś Władysław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 18, s. 437.
↑ Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s.]
↑ ^a ^b Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 388.
↑ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. t II: Okresy panowań królów elekcyjnych XVI – XVII wiek, opracował Henryk Lulewicz, Warszawa 2009, s. 351–357.
↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Sejmy lat 1661–1662. Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1977, s. 258.
↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 369.
↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 462.
↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 498.
↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s.]
↑ Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s.]
↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.

Bibliografia

Hr. Seweryn Uruski, „Rodzina. Herbarz szlachty polskiej”, (tom 8, s. 111–113, Kryszpinowie-Kirsztenszteinowie herbu Kryszpin)

[1] Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy tom III: Księstwo Żmudzkie. XV–XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, opracowali Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Przemysław P. Romaniuk, Andrzej Haratym, Warszawa 2015, s. 338.

[autonazwa1-2] Adam Boniecki, Herbarz polski, t. XII, 1908, s. 388–390.

[3] Konopacki Stanisław Aleksander, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 13, s. 552.

[4] Szczytt Niemirowicz Krzysztof Benedykt, [w:] Polski Słownik Biograficzny, Zeszyt 195, 2011, s. 568–570.

[5] Łoś Władysław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 18, s. 437.

[6] Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s.]

[Ochmann-7] Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 388.

[8] Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. t II: Okresy panowań królów elekcyjnych XVI – XVII wiek, opracował Henryk Lulewicz, Warszawa 2009, s. 351–357.

[9] Stefania Ochmann-Staniszewska, Sejmy lat 1661–1662. Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1977, s. 258.

[10] Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 369.

[11] Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 462.

[12] Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.

[13] Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 498.

[14] Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s.]

[15] Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s.]

[16] Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]