Henryk Madurowicz
podpułkownik piechoty | |
Data urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
25 Morawski Batalion Strzelców Polowych |
Stanowiska |
komendant batalionu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Henryk Madurowicz herbu Jelita[a] (ur. 3 lutego 1868, zm. 25 czerwca 1921 w Krakowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wywodził się z rodziny Madurowiczów herbu Jelita[1]. Urodził się 3 lutego 1868[2]. W C. K. Armii 17 sierpnia 1889 został mianowany kadetem w oddziałach strzelców z dniem 1 września 1889[3][4] Od tego czasu był wojskowym 25 Morawskiego batalionu strzelców polowych w Brünn[5], gdzie od około 1890 był zastępcą oficera[6][7]. Został awansowany na porucznika w oddziałach strzelców z dniem 1 maja 1892[8][9], a około 1895 przeniesiony do korpusu oficerów piechoty ze starszeństwem z tym samym dniem[10]. Od około 1892 był żołnierzem 17 Morawskiego batalionu strzelców polowych także ze sztabem w Brünn[11][12][13][14], a od około 1896 ze sztabem w Mostach Wielkich[15]. Został awansowany na stopień nadporucznika piechoty z dniem 1 maja 1896[16][17]. Od tego czasu był oficerem 21 Dolnoaustriackiego batalionu strzelców polowych ze sztabem w Tulln[18][19][20], a od około 1904 ze sztabem w Wiedniu[21]. Został awansowany na stopień kapitana 2 klasy z dniem 1 listopada 1905[22] (w następnym roku był już na liście oficerow w stopniu kapitana zunifikowanych w jednej grupie bez klas[23]). Od tego czasu służył w szeregach 32 Węgierskiego batalionu strzelców polowych ze sztabem w Besztercebánya (Neusohl)[24]. Od około 1908/1909 był oficerem 4 Galicyjskiego batalionu strzelców polowych ze sztabem w Braunau[25][26][27][28].
Po wybuchu I wojny światowej jako oficer 4 batalionu strzelców polnych w grudniu 1914 otrzymał najwyższe pochwalne uznanie[29][30]. W grudniu 1914 został mianowany na stopień majora oraz jednocześnie na stanowisko komendanta 4 Galicyjskiego batalionu strzelców polowych[31][32][33]. W lutym 1915 został przeniesiony w stan spoczynku[34]. Pozostając w stanie spoczynku otrzymał od C. K. Ministerstwa Wojny otrzymał pochwałę w uznaniu wyśmienitej służby w czasie wojny[35].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. Pełnił obowiązki dowódcy 20 Pułku Piechoty. 25 czerwca 1921 około południa w krakowskim garnizonie w Krowodrzach został zastrzelony z broni palnej przez przeniesionego kilka dni wcześniej do rezerwy majora Zdzisława Trześniowskiego, który następnie popełnił samobójstwo[36][37][38][1][39][40]. Zdarzenie odbiło się głośnym echem w Krakowie, tym bardziej, że niezrozumiałe były motywy sprawcy, zaś obaj oficerowie byli darzeni uznaniem oraz znane były ich zasługi i zalety[1]. Sprawie tej towarzyszyła aura tajemnicy i braku pełnego wyjaśnienia, a okoliczności były cenzurowane wskutek działania strony wojskowej[40]. W prasie początkowo informowano, że w południe w kancelarii pułku podpułkownika Madurowicza zastrzelił podporucznik tudzież major Sienicki – co potem zdementowano i przypisano zabójstwo majorowi Trześniowskiemu – a powodem miała być niepochlebna opinia, jaką rzekomo wydał Trześniowskiemu podpułkownik Stanisław Schuster-Kruk w podaniu o awans[36][38][41][42]. W konsekwencji miało to skutkować spodziewanym zwolnieniem Trześniowskiego ze służby wojskowej[38]. Wobec tego miał on udać się do kancelarii wojskowej zamierzając spotkać ppłk. Kruka i dokonać zemsty na nim[43]. Wobec nieobecności tegoż (przebywał wtedy w mieszkaniu prywatnym) Trześniowski polecił ordynansowi wezwać podpułkownika[1]. Następnie wdał się w krótkę sprzeczkę z ppłk. Madurowiczem, którego chwilę potem zastrzelił z rewolweru w serce, a następnie sam odebrał sobie życie strzałem w skroń[43]. O z góry przyjętym zamiarze dokonania morderstwa miał świadczyć znaleziony przy Trześniowskim list, w którym wyjaśnił powody swojego czynu[43].
Henryk Madurowicz osierocił rodzinę[1]. Został pochowany 28 czerwca 1921 z honorami wojskowymi[44] na cmentarzu Rakowickim (kwatera Ga)[2][45][46]. W tym samym miejscu spoczął wcześniej prof. Maurycy Madurowicz[45].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]austro-węgierskie
- Krzyż Zasługi Wojskowej (1913)[47]
- Odznaka za Służbę Wojskową 3 klasy dla oficerów (około 1911)[27]
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (około 1899)[19]
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (około 1908)[25]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Heinrich Ritter von Jelita Madurowicz”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Tragiczna śmierć dwu sztabowych oficerów. „Nowości Illustrowane”. Nr 28, s. 9, 9 lipca 1921.
- ↑ a b Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 124. ISBN 83-08-01428-3.
- ↑ Avancement vom 18. August. „Die Presse”. Nr 225, s. 4, 17 sierpnia 1889. (niem.).
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1890. Wiedeń: 1889, s. 509.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1890. Wiedeń: 1889, s. 530.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1891. Wiedeń: 1891, s. 548.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1892. Wiedeń: 1892, s. 560.
- ↑ Das Mai-Avancement. „Grazer Volksblatt”. Nr 101, s. 5, 4 maja 1892. (niem.).
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1893. Wiedeń: 1893, s. 532.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1896. Wiedeń: 1895, s. 232.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1893. Wiedeń: 1893, s. 564.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1894. Wiedeń: 1894, s. 575.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1895. Wiedeń: 1895, s. 549.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1896. Wiedeń: 1895, s. 549.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1897. Wiedeń: 1896, s. 591.
- ↑ Das Mai-Avancement. „Prager Tagblatt”. Nr 118, s. 4, 29 kwietnia 1896. (niem.).
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 255.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 596.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 598. - ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 616.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 624.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 630.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 626.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 630. - ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 638.
- ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 251, s. 6, 1 listopada 1905. (niem.).
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 258. - ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1907. Wiedeń: 1906, s. 259.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1906. Wiedeń: 1905, s. 655.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1907. Wiedeń: 1906, s. 663.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1908. Wiedeń: 1907, s. 671. - ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1909. Wiedeń: 1909, s. 666.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1910. Wiedeń: 1909, s. 672.
- ↑ a b Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1911. Wiedeń: 1910, s. 672.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1912. Wiedeń: 1911, s. 682.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1913. Wiedeń: 1912, s. 722.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1914. Wiedeń: 1914, s. 596. - ↑ Auszeichnungen für unsre Helden. „Neues Wiener Tagblatt”. Nr 336, s. 5, 5 grudnia 1914. (niem.).
- ↑ Odznaczenia i mianowania w armii. „Nowa Reforma”. Nr 543, s. 2, 11 grudnia 1914.
- ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 299, s. 3, 20 grudnia 1914. (niem.).
- ↑ Aus dem Verordungsblatt für das Heer. „Tages-Post”. Nr 308, s. 4, 21 grudnia 1914. (niem.).
- ↑ Kriegsnachrichten. „Neue Warte am Inn”. Nr 1, s. 3, 1 stycznia 1915. (niem.).
- ↑ Auszug aus den Verordungsblättern Nr. 30 und 31 für das k.u.k. Heer vom 27. Februar. „Feldblatt”. Nr 121, s. 4, 28 lutego 1915. (niem.).
- ↑ Kriegsauszeichnungen im Heere. „Villacher Zeitung”. Nr 37, s. 4, 16 lutego 1917. (niem.).
- ↑ a b Depesze. Zabójstwo i samobójstwo w koszarach. „Kurjer Polski”. Nr 170, s. 3, 26 czerwca 1921.
- ↑ Z kraju. Zabójstwo i samobójstwo w koszarach. „Kurier Warszawski]”. Nr 174, s. 10, 26 czerwca 1921.
- ↑ a b c Goniec 1921 ↓, s. 5.
- ↑ Zdzisław Trześniowski. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2021-07-19].
- ↑ a b Zdzisław Trześniowski. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2015-11-01]. za: Stanisław Nicieja: Cmentarz Obrońców Lwowa. Wrocław - Warszawa - Kraków: 1990, s. 291-292.
- ↑ Z całej Polski. Morderstwo i samobójstwo. „Postęp”. Nr 131, s. 2, 3 lipca 1921.
- ↑ Z dalszych stron. Kraków. „Lech. Gazeta Gnieźnieńska”. Nr 154, s. 3, 8 lipca 1921.
- ↑ a b c Goniec 1921 ↓, s. 6.
- ↑ Kronika. Dwa pogrzeby. „Nowy Dziennik”. Nr 167, s. 6, 30 czerwca 1921.
- ↑ a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Henryk Madurowicz. rakowice.eu. [dostęp 2021-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
- ↑ Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (osoby pochowane do 1939 r.). cmentarium.sowa.website.pl. [dostęp 2015-11-01].
- ↑ Verordungsblatt für das k.u.k. Heer. „Pester Lloyd”. Nr 236, s. 12, 5 października 1913. (niem.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dalsze szczegóły w sprawie morderstwa pułk. Madurowicza. „Goniec Krakowski”. Nr 173, s. 5-6, 29 czerwca 1921.
- Dowódcy 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej
- Madurowiczowie herbu Jelita
- Ofiary zabójstw w II Rzeczypospolitej
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Polacy odznaczeni Krzyżem Jubileuszowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
- Polacy odznaczeni Krzyżem Jubileuszowym Wojskowym
- Polacy odznaczeni Krzyżem Zasługi Wojskowej
- Polacy odznaczeni Odznaką za Służbę Wojskową (Austria)
- Polacy – majorowie piechoty C. K. Armii
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Urodzeni w 1868
- Zmarli w 1921