Helvella ephippium
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Helvella epiphium |
| Nazwa systematyczna | |
| Helvella epiphium Lév. Annls Sci. Nat., Bot., sér. 2 16: 240 (1841) | |
Helvella ephippium Lév. – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Helvella, Helvellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1841 r. Joseph-Henri Léveillé i nadana przez niego nazwa jest ważna do dzisiaj[1].
Ma 7 synonimów. Niektóre z nich:
- Helvella murina (Boud.) Sacc. & Traverso 1910
- Leptopodia murina Boud. 1907[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Składający się z kapelusza i trzonu. Kapelusz o średnicy 2–4 (5) cm, siodłowaty z podwiniętym brzegiem, dwuklapowy. Płodna powierzchnia górna gładka, jasnobrązowa, brązowa, czarnobrązowa, szarobrązowa, niebieskoszara, ciemniejąca z wiekiem, drobnoziarnista, sterylna powierzchnia dolna drobnoziarnista do gruboziarnistej, drobno filcowata, początkowo biaława, później szarobrązowa do jasnobrązowej, zawsze jaśniejsza niż górna. Trzon o wysokości 4–5 (7) cm i średnicy 0,2–0,5 (0,7) cm, cylindryczny, białawy do żółtawego lub szary do brązowoszarego, bez rowków, pełny, zwarty, lekko ziarnisto oprószony. Miąższ cienki, białawy, kruchy, o łagodnym smaku, bez wyraźnego zapachu[3].
- Cechy mikroskopowe
Worki 8-zarodnikowe. Zarodniki białe, 15–21 × 10–12,5 µm, gładkie, z kropelkami oleju[3].
- Gatunki podobne
Helvella albella, Helvella compressa, Helvella elastica, Helvella crispa, Helvella latispora, Paxina queletii, Cudonia circinans[3].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Helvella ephippium występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona i podano wiele jej stanowisk od Morza Śródziemnego po środkową część Półwyspu Skandynawskiego[4]. Brak tego gatunku w opublikowanym w 2006 r. wykazie wielkoowocnikowych workowców Polski[5], ale w późniejszych latach podano wiele jego stanowisk w Polsce[6].
Grzyb naziemny. Występuje w lasach mieszanych i liściastych, między mchami. Preferuje wilgotne i zacienione miejsca na glebach wapiennych,. Owocniki tworzy od lata do późnej jesieni[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-27] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-27] (ang.).
- ↑ a b c d Sattellorchel, Graubraune Sattellorchel, Sattelförmige Lorchel, Graue Sattellorchel [online], 123Pilzsuche [dostęp 2023-02-27] (niem.).
- ↑ Występowanie Helvella ephippium na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-27].
- ↑ Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-27] (pol.).