Hazza al-Madżali
 Hazza al-Madżali (1956) | |
| Data i miejsce urodzenia |
1916 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 sierpnia 1960 |
| Premier Jordanii | |
| Okres |
od 6 maja 1959 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Jordanii | |
| Okres |
od 15 grudnia 1955 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Hazza al-Madżali (arab. هزاع المجالي, Hazzāʿ al-Majālī; ur. 1916 w Al-Karak, zm. 29 sierpnia 1960 w Ammanie) – jordański polityk, dwukrotny premier Jordanii od 14 do 19 grudnia 1955 oraz od 5 maja 1959 do śmierci w zamachu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z wpływowej rodziny al-Madżali z Al-Karak[1]. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Damasceńskim, po czym do 1947 praktykował jako prawnik[2]. W 1947 otrzymał stanowisko szefa protokołu królewskiego na dworze króla Jordanii Abd Allaha. W roku następnym wygrał wybory na mera Ammanu i pozostał na tym urzędzie przez rok. W 1950 wszedł po raz pierwszy do rządu Jordanii, obejmując tekę ministra rolnictwa. Następnie krótko był ministrem obrony oraz ministrem sprawiedliwości[2].
Był zwolennikiem rządów Haszymitów w Jordanii i utrzymywania bliskich związków z Wielką Brytanią. 14 grudnia 1955 król Husajn nominował go na premiera[1]. Gdy dwa dni później al-Madżali zasugerował, że Jordania powinna przyłączyć się do Paktu Bagdadzkiego, w kraju wybuchły masowe protesty organizowane przez lewicową opozycję: jordański oddział partii Baas, Partię Narodowych Socjalistów i mniejsze grupy[3], jak również przez jordańskich Braci Muzułmańskich. Protesty te wspierała egipska ambasada w Ammanie[4]. W zamieszkach w Ammanie, Irbidzie i na Zachodnim Brzegu Jordanu wzięło udział kilka tysięcy osób, dochodziło do przypadków niszczenia obiektów kojarzonych z państwami zachodnimi. Z demonstrantami starł się Legion Arabski, który nie zdołał stłumić wystąpień. Dwór zaczął obawiać się o przyszłość monarchii. W takich okolicznościach król Husajn zdymisjonował premiera (który i tak nie zdążył utworzyć gabinetu[2]), a następnie oznajmił, że Jordania nie rozważa przyłączenia się do Paktu Bagdadzkiego[3]. Przez kolejne cztery lata zasiadał w jordańskiej Radzie Rozwoju[2].
W 1959 król Husajn po raz drugi powierzył mu stanowisko premiera. Dał tym samym wyraz swoim prozachodnim sympatiom i niechęci do lewicowych rządów sąsiednich państw (Zjednoczona Republika Arabska utworzona przez naserowski Egipt oraz Syrię, jak również porewolucyjny Irak), które również odnosiły się do Jordanii skrajnie negatywnie. Egipt, Syria i Irak prowadziły przez pewien czas blokadę Jordanii; paliwo dostarczały do Ammanu Stany Zjednoczone. Rząd al-Madżalego był nie tylko przedmiotem krytyki ze strony polityków ZRA. Zwłaszcza Syryjczycy dążyli do zdestabilizowania Jordanii, w latach 1959–1960 finansowali akty sabotażu na terenie kraju (niszczenie lotnisk, mostów, magazynów, ataki na ambasady)[5]. W marcu 1959 władze Jordanii ogłosiły wykrycie egipskiego spisku na życie al-Madżalego[2]. 29 sierpnia 1960 al-Madżali padł ofiarą zamachu zorganizowanego przez Syryjczyków[5], gdy w jego biurze wybuchły dwie bomby[2]. Władze Jordanii ogłosiły, że jego zabójstwo było częścią spisku wojskowych[5]. Po śmierci al-Madżalego nowym premierem został Bahdżat at-Talhuni, który zmienił politykę zagraniczną państwa, opowiadając się za poprawą relacji z Egiptem[6].
Kuzyn Habisa al-Madżalego[7]. Jego córka Taghrid wyszła za mąż za jordańskiego księcia Muhammada ibn Talala[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 309. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ a b c d e f red. Lentz H.: Heads of States and Governments Since 1945. London: Routledge, 2014, s. 472. ISBN 978-1-134-26490-2.
- ↑ a b Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 131–132. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ Robins P.: A History of Jordan. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 92. ISBN 978-0-521-59117-1.
- ↑ a b c Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 150. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 153. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ L. Joffe, Obituary: Habes al-Majali.
- ↑ jordan2. www.royalark.net. [dostęp 2015-11-12].
